Ikki qal’a
| Asl nomi | The Lord of the Rings: The Two towers |
|---|---|
| Muallif(lar) | J. R. R Tolkien |
| Muqova artist(lar)i | Uzuklar hukmdori trilogiyasining ikkinchi kitobi |
| Mamlakat |
.svg){kind=small} Birlashgan Qirollik |
| Til | inglizcha |
| Janr(lar)i | fantastik roman, trilogiya |
| Nashr etilgan sanasi | 1954-yil 11-noyabr |
| Nashriyot | George Allen & Unwin |
| Sahifalar soni | 352 bet |
| ISBN | ISBN 0-00-000000-0 |
| Avvalgisi | Uzuklar ittifoqi |
| Keyingisi | Qirolning qaytishi |
Ikki qal’a (inglizcha: The Two Towers) — epik fantaziya janridagi roman. Ingliz yozuvchisi J.R.R.Tolkien qalamiga mansub „Uzuklar hukmdori“ trilogiyasining ikkinchi kitobi. Birinchi marta London shahrida 1954-yilda urushdan keyingi qogʻoz tanqisligi sababli ikkiga boʻlib nashr etilgan. Trilogiyaning oldingi kitobi „Uzuklar ittifoqi“, keyingisi Qirolning qaytishi deb nomlangan.[1]
Romani asosida 2002-yilda rejissor Piter Jackson tomonidan Uzuklar hukmdori: Ikki qal'a nomli film suratga olingan.[2]
Sarlavhaning kelib chishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uzuklar hukmdori uchta kitobdan iborat. Nashrga tayyorgarlik jarayonida roman oltita alohida jildga boʻlingan edi. Sababi urushdan keyingi qogʻozdagi uzilishlar, shuningdek kitobning hajmi va narxi bilan bogʻliq mulohazalar edi. Ikki qal’a 3-va 4-kitoblardan iborat boʻlgan.
Tolkienning oʻzi shunday yozgan:
… „Ikki minora“ 3 va 4-kitoblar singari xilma-xil rivoyatlarning yagona mumkin boʻlgan nomiga eng yaqin keladi; hatto uning aniq noaniqligi ham saqlanib qolishi mumkin. .
Ushbu bosqichda muallif har kitob uchun ham alohida nomlar topishga majbur boʻlgan. Boblar Isengardning xiyonati va „Mordorga sayohat“ deb nomlangan
Tolkien "Uzuklar hukmdori " ning birinchi noshiri Rayner Anuinga yozgan xatlarida „ikkita qal’a“ ni yoki Oʻrthank va Barad- Durni yoki Minas Tirit va Barad-Durni yoki Orthank va Kirit Ungol dovonidagi qal’ani nazarda tutgan. Biroq, bir oy oʻtgach Uzuklar ittifoqining oxirida nashr etilgan sharhni yozdi va keyinchalik muqovaga illyustratsiya chizdi, bu izoh bilan birga „Ikki minoralar“ tomonidan Minas Morgul va Orthank tanladi.
Piter Jackson suratga olgan Uzuklar hukmdori: Ikki qal’a filmida Barad-Dur, Mordor, Orthank va Isengard qal’alariga urgʻu beriladi. Sehrgar Saruman film uchun yozilgan dialogda :
Dunyo oʻzgarib bormoqda. Isengard va Mordor qoʻshinlariga qarshi turish uchun kimning kuchi bor? Sauron va Sarumanning qudratiga … va ikkita qal’aning ittifoqiga qarshi chiqasizmi? Lord Sauron birgalikda … biz Oʻrta Yerni boshqaramiz.
Filmga bagʻishlangan turli teatrlarda Gandalf va Galadrielning ekrandagi voqealari toʻgʻridan-toʻgʻri ikkita qal’a Barad-Dur va Orthank ekaligiga ishora qiladi.
Sujet
[tahrir | manbasini tahrirlash]Frodoni qidirayotganda Aragorn birdan Boromirning shoxi ovozini eshitadi. U Boromirni oʻqlar bilan yaralangan holda topadi. Unga hujum qilgan orklar Meri va Pipinni olib qochib ketishdi. Boromir hali tirik edi. Boromir Frodoga qilgan ishidan qattiq pushaymonligini aytadi. Umrining oxirgi daqiqalarda Boromir Aragornni „qirolim“ deya tan oladi. Minas Tirithni Saurondan himoya qilishni soʻraydi va oʻladi. Aragorn, Legolas va Gimli bilan birgalikda Boromirga soʻnggi ehtiromini bildiradi va dafn marosimida katta Anduin daryosiga jasadini oqizib yuboradi, chunki koʻmishning odatiy usullari qoʻllanilmagan. Shundan soʻng, Aragorn, Legolas va Gimli xobbitlarni oʻgʻirlab ketgan Uruk-Xay toʻdasini taʼqib qilishga qaror qilishdi va darhol taʼqibga otlanishdi.
Shu bilan birga, Merri va Pippin azob-uqubatlar va qiyinchiliklarni boshdan kechirgandan soʻng , Roxan, Rohirrim chavandozlari tomonidan Fangorn oʻrmonining chetida orklar hujumga uchragan va toʻsib qoʻyilgan paytda qochishga muvaffaq boʻlishdi. Hobbitlar Fangorn qalinligida yashiringan va u yerda ulkan daraxtga oʻxshash Ents bilan uchrashishadi. Ents haqiqiy daraxtlarga oʻxshaydi, lekin ular koʻrish, gapirish va harakat qilishlari mumkin. Oʻrmonning bu qoʻriqchilari odatda oʻzlarini ajratib turishadi, ammo xobbitlar doʻst yoki dushmanmi degan koʻp taxminlardan soʻng, ularning etakchisi Treebeard Ents kengashini sehrgar Saruman tomonidan oʻrmonga etkazilgan tahdidga qarshi turishga ishontiradi .Merri va Pippin aytganidek. Treebeard, Sarumanni erituvchilariga yoqilgʻi sifatida ishlatish uchun uzoq vaqt davomida Ents tomonidan qoʻriqlanadigan koʻplab daraxtlarni vahshiylik bilan kesgan Sarumanning yordamchilari ekanligini tushunadi.
Roxan jangchilari tomonidan vayron qilinganidan keyingi kunning oʻzidayoq Aragorn, Gimli va Legolas orklar toʻdalari qirol Teodenning jiyani Eomer boshchiligidagi otliqlar otryadi bilan uchrashadilar . Kecha tunda otliqlar orklar toʻdasiga hujum qilib, ularning har birini oʻldirib, ork jasadlarini oʻrmon chetida yoqib yuborishganini bilishadi. Eomer taʼqib qilish sababini bilib, Aragordagi Gondor xoʻjayinini taniganida, u sheriklariga oʻldirilgan askarlar ostidan Roxan otlarini etkazib beradi.
Aragorn kulda Fangornga olib boradigan izlarning kichik zanjirini topishga muvaffaq boʻldi. Ertasi kuni kechqurun, oʻrmon chetida ular paydo boʻlishi bilanoq gʻoyib boʻlgan keksa odamni koʻrishadi (natijada ular bu Saruman edi, deb ishonishadi). Koʻp oʻtmay, sheriklar Gandalf bilan uchrashishadi (yana, avval ular Saruman bilan adashishgan), ular, ularning fikriga koʻra, Moriya konlarida vafot etgan . Gandalf ularga tubsizlikka qulashi, Balrog bilan duel, oʻlim va keyingi tirilish, shuningdek kuchaygan kuchi haqida gapirib beradi . Toʻrt keyin safar Edoras Gandalf King ruhlantiradi, Rohan poytaxti, Theoden.va uni befarqlikdan chiqarib, Saruman tomonidan tahdidga qarshi kurashish uchun turishga undaydi. Bundan tashqari, u Sarumanning Roxandagi aygʻoqchisi sifatida qirol Teodenning maxfiy maslahatchisi Grima Vormtongeni fosh qiladi va u Edoradan haydaladi.
Aragorn, Gimli va vodiysida Hornburg Fortress shoh oʻzi va Eomer, boshchiligidagi Rohan kuchlari bilan Legolas safar rul chuqur . Jang boshlanishidan oldin Gandalf qaerga va nima uchun ketayotganini tushuntirmasdan ketib qoladi. Helm’s Deep-da qirol Teoden boshchiligidagi Roxan qoʻshini Sarumanning oʻn baravar kuchliroq armiyasining shafqatsiz hujumiga qarshi turmoqda. Rohan uchun ishlar juda yomonlashganda, Gandalf, ilgari Saruman kuchlari tomonidan magʻlubiyatga uchragan Vestfold garnizonining qoldiqlari bilan birga yordamga keladi . Balans endi Rohirrim tomon buriladi va Saruman orklari Xuorn oʻrmoniga qochib ketadi.- Entsga oʻxshash jonzotlar, ulardan hech biri tirik chiqmagan. Gandalf, Aragorn, Gimli va Legolas qirol Teoden, Eomer va Roxan jangchilarining eskorti bilan birgalikda Saruman — Isengard qal’asiga joʻnatildi .
Isengardda „Birodarlar“ aʼzolari Merri va Pippin bilan birlashadilar va Isenardni Ents tomonidan asirga tushganini topadilar, uni suv bosgan va Isen daryosidagi yaqin suv omborini vayron qilgan. Isengardning markaziy minorasi Orthank qamalda, Saruman va Vormust ichkarida qolmoqda. Gandalf Sarumanga tavba qilish imkoniyatini taklif qiladi, ammo Saruman takabburlik bilan uni rad etadi, shundan soʻng Gandalf uni Istari ordeni va Oq Kengashdan quvib chiqaradi va Sarumanning tayogʻini oʻz kuchi bilan sindirib tashlaydi. Grima derazadan Gandalfga nimadir uloqtiradi, lekin sogʻinmaydi, ob’ektni Pippin erdan koʻtaradi. Mahsulot palantiridan biri boʻlib chiqadi- koʻrish uchun moʻljallangan sehrli toshlar. Pippin, vasvasaga dosh berolmay, unga qaraydi va Sauronning Koʻzini koʻradi va faqat baxtli tasodif va xobbitning mustahkamligi tufayli bu hech kimga zarar etkazmaydi. Gandalf va Pippin Mordorga qarshi yaqin va yaqin urushga tayyorgarlik koʻrish uchun Minas Tiritga shoshilishmoqda. Teoden va Aragorn Rohanning qoʻshinlarini toʻplash va Gondorga yordam berish uchun orqada qoladilar.
IV kitob: Mordorga sayohat Tahrirlash Frodo va Sem Emin Muilning toshli tepaliklaridan oʻtib, oʻzlarini kuzatuv ostiga olishadi va pistirmani oʻrnatib, Moriyadan oʻtgan kundan beri ularni yashirincha kuzatib kelayotgan Gollumni qoʻlga olishadi . Sem Gollumdan nafratlanadi va unga ishonmaydi, ammo Frodo baxtsiz jonzotga rahm qiladi. Qilich tahdidi ostida Gollum Ring nomiga qasamyod qiladi va xobbitlarni Mordorning Qora darvozasiga olib borishga vaʼda beradi va bir muncha vaqt ularning haqiqiy ittifoqdoshiga oʻxshaydi, garchi Sam bilib olgan boʻlsa ham, U hamma narsaga qodir kuchning yaqinligi bilan vasvasaga tushib, oʻzini oʻzi bilan kurashmoqda. U ularni Oʻlik marsh orqali orklar bilmagan maxfiy yoʻl orqali olib boradi. Frodo va Sem, Oʻlik Marsh bir vaqtlar Sauron bilan Oxirgi Ittifoq urushi boʻlgan qadimiy jang maydoni boʻlganligini bilib olishdi.
Qora darvozaga etib borgach, bu yoʻldan borishga urinish jinoyati Frodoga aylangach, Gollum xobbitlarni bu erga Mordorga kirmaslikka ishontiradi va ularga Mordorga boshqa, yashirin oʻtish toʻgʻrisida gapirib beradi . Xobbitlar u yerdan oʻtishga rozi boʻlishadi va janubga, Gondor provintsiyasiga, Itiliyanga borishadi va u yerda Faramir boshchiligidagi Gondoriya partizan izdoshlari guruhiga duch kelishadi., Boromirning ukasi. Undan Frodo Boromirning oʻlimi haqida biladi va Sem Faramirga tasodifan Frodo kuchning qoʻriqchisi ekanligini ochib beradi. Natijada, Frodo Faramirga Orodruinning olovida halqani yoʻq qilish rejasini ochib berishga majbur. Oʻsha kuni kechqurun Gollum Reynjers tomonidan qoʻlga olinadi, taqiqlangan suv omborida baliqqa shoʻngʻiydi, uning orqasida Gondorning Ranger yashiringan joyiga yashirin kirish joyi bor. Biroq, Frodo Faramir bilan muzokaralar olib boradi va Gollum tirik qoladi va unga vaʼda bergan Frodoga topshiriladi. Ertasi kuni ertalab Faramir sayohatchilarni ishdan boʻshatadi, lekin Gollum Mordorga (Cirith Ungol) yashirincha oʻtish toʻgʻrisida u aytgandan koʻra koʻproq narsani bilishi mumkinligi haqida ogohlantiradi .
Gollum xobbitlarni Nazgul qal’asi — Minas Morgul yonidan oʻtib boradi, soʻng uzoq uzun zinapoyadan Shelob ismli ulkan oʻrgimchak uyasi joylashgan Kirit Ungol tog 'etagiga boradi . Gollum Shelobni xobbitlar bilan tugatgandan soʻng Frodo qoldiqlaridan uzukni olishga umid qilmoqda. Ular dastlab oʻrgimchakdan qochib qutulishga muvaffaq boʻlishdi, ammo Frodo uning xavfsizligiga ishonganida, Shelob yashirincha unga yashirinib oladi. Frodoni ogohlantirmoqchi boʻlgan Semga xuddi shu daqiqada Gollum hujum qiladi. Shelob Frodoning boʻyniga sanchadi va u oʻlik holda erga yiqiladi. Gʻazablangan Sem Gollumga qarshi boʻlib, uni yarador qiladi, shundan soʻng u Shelob gʻoriga qochib ketadi, soʻngra elf pichogʻi yordamidaShelobning oʻzi ogʻir jarohat oladi va xoʻjayini tomonidan surgun qilinadi. Frodoni jonsiz va rangpar boʻlib yotganini koʻrgach, Sem oʻzini oʻlik deb oʻylaydi va Guardian missiyasini oʻzi tugatish bilan qasos olish uchun Gollumni taʼqib qilishni tanlaydi. Sem birinchisini tanlaydi va Frododan uzukni oladi. Ammo orklar Frodoning jasadini olib ketganda, Sem ularning orqasidan ergashadi va Frodoning tirik ekanligini, ammo zaharlangan, behush va tirik Dushman qoʻliga tushganligini biladi.
