Hikikomori

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Hikikomori
[[Fayl:
Hikikomori, Hiasuki, 2004
|220px|alt=|]]
Yuqumli

Hikikomori—(yaponcha: ひきこもり yoki ひきこもり, bitik. „ichkariga tortish, cheklanish“)jiddiy ijtimoiy chekinish sifatida tanilgan[1] [2][3].

  Kasalik tarixi 

Bu jamiyatdan butunlay uzoqlashish va ekstremal holatga intilish. Hikikomori umumiy hodisaga ham, reklyuziyalarning oʻziga ham tegishli. Kontseptsiya birinchi navbatda faqat Yaponiyada tan olingan, ammo shunga oʻxshash tushunchalar boshqa til va madaniyatlarda mavjud. Hisob-kitoblarga koʻra, yarim million yapon yoshlari, hamda yarim milliondan ortiq oʻrta yoshlilar ijtimoiy hikikomoriga aylangan. Hisob-kitoblarga koʻra, yarim million yapon yoshlari, hamda yarim milliondan ortiq oʻrta yoshlilar ijtimoiy hikkikomoriga aylangan.Hikkilar oʻz ixtiyorlari bilan jamiyatdan uzilgan, ijtimoiy aloqalardan deyarli uzoq yuradigan, oʻqishni ham, ishni ham, tashlab qoʻygan odamlardir. Bugunga kelib Yaponiyada 800.000 dan ortiq (Yaponiya Sogʻliqni saqlash vazirligi maʼlumotlariga koʻra,1. millionga yaqin) hikki istiqomat qiladi. Hikki umrini oddiy, deyarli bir xil ssenariyda oʻtkazadi. U oʻzizning jonajon xonasida uxlaydi, kompyuter telefon yoki televizor bilan „ishlaydi“, maxsus anonim forumlarda suhbatlashadi,anime tomosha qiladi,komikslar oʻqiydi, ijod qiladi yoki shunchaki yolgʻizlik va jimjitlikdan rohatlanadi. Psixiatr Tamaki Saitō[4] hikikomorini"yigirmanchi asrning oxirigi yillariga kelib muammoga aylangan oʻz uyida oʻzi yolgʻiz qolishi va 6 oy yoki undan koʻp muddat davomida jamiyatda ishtirok etmaslik yaʼni jamiyatga qoʻshilmaslik bilan bogʻliq holat" deb taʼriflaydi. Umumiy xususiyatlar Koʻp odamlar tashqi dunyoning bosimini his qilishsa-da, „hikikomori“ butunlay ijtimoiy chekinish bilan reaksiyaga kirishadi. Baʼzi ogʻirroq holatlarda ular bir necha oylar yoki yillar davomida yotoqxonalarida oʻzlarini izolyatsiya qilishadi.[5] Odatda ularning doʻstlari kam yoki umuman yoʻq. Hozirgi yoki tiklanayotgan „hikikomori“ bilan intervyularda, ommaviy axborot vositalari xabarlari va hujjatli filmlar bu shaxslarning ruhiy iztiroblari va qaygʻularining kuchli darajasini aks ettiradi. Hikikomorilarni davolash asosan juda qiyin va juda koʻp vaqt oladi. Lekin maʼlumotlarga koʻra hikikomorilarni davolagan shaxslarning oʻzi ham sobiq hikilar boʻlgan. Hozirgi kunda hikikomorilarni davolash uchun yaponiyada nodavlat tashkilotlari ham tashkil etilgan.1996 yilda Yaponiya Taʼlim Vazirligi maktab jadvalini olti kunlik haftadan besh kunlik haftaga sezilarli darajada yumshatish orqali ushbu „bosimli taʼlim“ muhitini hal qilish va yapon yoshlarida ijodiy fikrni kuchaytirish choralarini koʻrdi. Gʻarb taʼlim modellari bilan taqqoslanadigan yangi akademik oʻquv dasturlari bilan kundalik jadvaldan ikkita fanni olib tashlash. Biroq, yapon ota-onalari yoʻqotilgan vaqtni „toʻldirish“ uchun oʻz farzandlarini „juku“ nomi bilan mashhur boʻlgan xususiy cram school maktablariga yuborishmoqda. Oʻrta maktab yoki universitetni tugatgandan soʻng, yapon yoshlari ham Yaponiyada juda ogʻir ish bozoriga duch kelishlari kerak, koʻpincha faqat yarim kunlik ish topadilar va ozgina daromadga ega boʻlib, oila qura olmaydilar. Hikikomorilar asosan ogʻir harakterli va kamgap boʻlishadi. Yaponiyada hozirgi kunda ham hikikomorilar mavjud.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Bowker, Julie C.; Bowker, Matthew H.; Santo, Jonathan B.; Ojo, Adesola Adebusola; Etkin, Rebecca G.; Raja, Radhi (2019). "Severe Social Withdrawal: Cultural Variation in Past Hikikomori Experiences of University Students in Nigeria, Singapore, and the United States". The Journal of Genetic Psychology 180 (4–5): 217–230. doi:10.1080/00221325.2019.1633618. PMID 31305235. 
  2. Hamasaki, Yukiko; Pionnié-Dax, Nancy; Dorard, Géraldine; Tajan, Nicolas; Hikida, Takatoshi (2020). "Identifying Social Withdrawal (Hikikomori) Factors in Adolescents: Understanding the Hikikomori Spectrum". Child Psychiatry & Human Development 52 (5): 808–817. doi:10.1007/s10578-020-01064-8. PMID 32959142. PMC 8405474. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=8405474. 
  3. Malagón-Amor, Ángeles; Martín-López, Luis Miguel; Córcoles, David; González, Anna; Bellsolà, Magda; Teo, Alan R.; Bulbena, Antoni; Pérez, Víctor et al. (2020). "Family Features of Social Withdrawal Syndrome (Hikikomori)". Frontiers in Psychiatry 11: 138. doi:10.3389/fpsyt.2020.00138. PMID 32194459. PMC 7061609. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=7061609. 
  4. Tamaki Saitō veb-sayti (yapon tilida)
  5. Teo 2013.