Hermes (fazo kemasi)
Germes — Yevropa kosmik agentligi tomonidan ishlab chiqilgan qayta foydalanish mumkin boʻlgan kosmik kema loyihasi.
Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]
"Germes" dasturi YKA tomonidan 1986-yil oʻrtalarida Gʻarbiy Yevropa mamlakatlari uchun umumiy dastur sifatida tasdiqlangan[1]. Loyiha 1978 -yilda Fransiya hukumati tomonidan tasdiqlangan boʻlsa-da, ishlab chiqish 1987-yilning noyabrida boshlangan[2]. Loyihada birinchi kema 1995—1997-yillarda, keyin esa har yili taxminan ikkitadan boshqariladigan kosmik kema uchirilishi nazarda tutilgan edi. „Germes“ ni ishga tushirish uchun Kuru kosmodromidan[1] uchiriladigan „Arian-5“ raketa tashuvchisini yaratish rejalashtirilgan va „Germes“ gorizontal holatda odatiy uchish-qoʻnish yoʻlagiga qoʻnishi kerak edi[3]. Ular har biri 15-20 yil ishlaydigan ikkita qayta foydalanish mumkin boʻlgan „Germes“ kemasini yasashni oʻylashdi. „Germes“ qanotlari kengligi 10 metr, vazni 20 tonna va uzunligi 18 metr boʻlishi kerak edi. Kabina germetik va hajmi 26 m³, foydali yuk xonasi esa 35 m³ boʻlishi kerak edi. Avvaliga 4,5 tonna ogʻirlikdagi foydali yukni olib chiqish rejalashtirilgan edi, ammo 1987-yil bahorida u 3 tonnagacha qisqartirildi[1]. Germesni orbitaga olib chiqadigan, kosmosda manyovr qiladigan va orbitadan chiqadigan dvigatel bilan jihozlash rejalashtirildi. Dasturning qiymati 5,3 milliard dollarga baholangan. „Germes“ yordamida 1 kilogramm foydali yukni koinotga uchirish narxi 3000 dollarga baholangan[3]. Biroq, siyosiy vaziyatning oʻzgarishi va moliyalashtirishdagi qiyinchiliklar 1993-yilda loyihaning yopilishiga olib keldi[2]. Birorta ham bunday kema yasalmadi[2].
Star Systems kompaniyasining xususiy kosmonavtika muvaffaqiyatidan ilhomlangan bir guruh mutaxassislari kraudfanding orqali pul yigʻib loyihani tiklashga qaror qilishdi[2]. Dvigatelning soʻnggi sinovlari 2012-yilda boʻlib oʻtdi[2].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Гольдовский Д. Ю. „Совместные программы западноевропейских стран“,. Космические программы западноевропейских стран, Новое в жизни, науке, технике. Сер. «Космонавтика, астрономия»; № 7. М.: Знание, 1987 — 23—56 bet.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Obzor devyati sereznix proektov nesereznogo Kickstarter
- ↑ 3,0 3,1 Уманский С.П.. Луна — седьмой континент. М.: Знание, 1989 — 62 bet. ISBN 5-07-000408-5.