Hekat
Hekat (qad.Misr ḥqt) — qadimgi Misr namlik va yomgʻir maʼbudasi, Nilning yillik toshqinlari, tugʻilish, unumdorlik bilan bogʻliq boʻlib, „qurbaqa“ belgisi bilan belgilangan[1].
Qurbaqa yoki boshi qurbaqali ayol, shuningdek, qurbaqa boshi bilan tasvirlangan[2]. Nil daryosining toshqinlarini, moʻl hosilni vaʼda qilganligi sababli, maʼbuda farzand koʻrish va farovonlik bilan bogʻliq edi. Homilador ayollar lotusda oʻtirgan qurbaqa shaklida tumor kiyganlar. Doyalar oʻzlarini "Hekatning xizmatkorlari " deb atashgan (Hekat Vestkar papirusidagi „Qirol bolalarining tugʻilishi“ hikoyasida uchraydi[3][4]).
Maʼbudaga sigʻinish erta sulola davriga borib taqaladi. Fila orolidagi Isis ibodatxonasi freskasida Xnumning kulol gʻildiragi yonida oʻtirgan Hekat tasviri saqlanib qolgan boʻlib, hozirgina u loydan yaratgan odamlarning haykalchalariga jon bagʻishlaydi. Hekat, eri Xnum va oʻgʻli Horus bilan birgalikda muqaddas triadani tashkil etdi[5].
Maʼbudaga sigʻinish butun Misr boʻylab, asosan janubda tarqalgan, garchi u Taurt yoki Tefnut kultidan ancha past toifada boʻlsa ham.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Johann Peter Adolf Erman. Wörterbuch der aegyptischen Sprache im Auftrage der deutschen Akademien. Berlin: Akademie-Verlag GmbH, 1971 — 169 bet.
- ↑ Robert A. Armour. Gods and Myths of Ancient Egypt. American University in Cairo Press, 2001 — 116 bet.
- ↑ Miriam Lichtheim. Ancient Egyptian Literature, 1973 — 220 bet.
- ↑ Rosalind Franklin. Baby Lore: Superstitions and Old Wives Tales from the World Over Related to Pregnancy, Birth and Babycare. Diggory Press, 2005 — 96 bet.
- ↑ Richard H. Wilkinson. The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson, 2003 — 229 bet.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- «Та-Кемет. Красная и Чёрная земля» 2004 г.
- « Мифы Древнего Египта» И. В. Рак 1993 г.
- «Древний Египет. Энциклопедия» под редакцией В. В. Солкина 2004 г.