Gruziyaning Afgʻonistondagi harbiy kontingenti
| Gruziyaning Afgʻonistondagi harbiy kontingenti | |
|---|---|
 Gruziya askari MG-1M avtomati bilan Hilmand viloyatida. 2013-yil 7-noyabr | |
| Faol | 2004-yil–2021-yil 28-iyun |
| Davlat | Gruziya |
| Kimga qaram | Gruziya Mudofaa vazirligi |
| Tarmoqlar | ISAF (2002 - 2014) |
Gruziyaning Afgʻonistondagi harbiy kontingenti Gruziya qurolli kuchlarining 2004-yilda tashkil etilgan boʻlinmasi hisoblanadi. 2004-2014-yillarda ISAF kuchlari tarkibida harakat qilgan.
.jpg)
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2002-yil may oyida Qoʻshma Shtatlar NATO mamlakatlari qoʻshinlari bilan hamkorlikda mamlakat chegaralaridan tashqarida operatsiyalarda ishtirok etish uchun „Taʼlim va jihozlar“ dasturi boʻyicha Gruziya armiyasini harbiy tayyorgarlikdan oʻtkaza boshladi.
Birinchi boʻlinma, 16-togʻli batalonning mustahkamlangan vzvod (50 nafar harbiy xizmatchi) 2004-yil avgust oyida yuborilgan va Germaniya harbiy kontingenti qoʻmondonligiga topshirilgan. Xizmat muddati olti oyni tashkil etdi, undan keyin xodimlarning rotatsiyasi boshlandi.
2009-yil avgust oyida kontingent hajmi oshirildi — piyodalar bataloni Afgʻonistonga keldi.
2009-yil noyabr oyida 23-piyoda batalonining 173 nafar gruziyalik harbiy xizmatchisi fransuz harbiylarining tezkor nazoratiga oʻtkazildi va Kobuldagi lager omboriga joylashtirildi.
2010-yilda qoʻshinlar soni yana koʻpaytirildi, mamlakatga kelgan piyodalar bataloni Hilmand viloyatiga joylashtirildi.
2011-yil 6-iyul holatiga koʻra 1019 nafar Gruziya harbiylari medallar, toʻrttasi — 3-darajali Vaxtang Gorgasali ordeni bilan taqdirlangan.
2012-yilning kuzida mamlakatga kelgan yana bir gruzin bataloni Hilmand viloyatiga joylashtirildi.
2013-yil 1-avgust holatiga koʻra kontingentlar soni 1561 nafar harbiy xizmatchilarni tashkil etgan.
2013-yil 26-sentabrda Shorabak harbiy bazasida harbiy maktab (Regional korpus jangovar maktabi) ochildi, unda amerikalik, britaniyalik va gruziyalik instruktorlar afgʻon armiyasini tayyorlashni boshladilar. Gruziya harbiy xizmatchilari Afgʻoniston armiyasining 215-armiya korpusi harbiy xizmatchilari bilan tayyorgarlik koʻrishdi.
Faqat 2014-yil 24-martgacha boʻlgan davrda Afgʻonistondagi urushda 11 ming gruziyalik harbiy xizmatchi qatnashdi.
2014-yil 15-iyulda Gruziya qo‘shinlari Hilmand viloyatidan olib chiqildi.
2014-yil 25-dekabrda Gruziya hukumati 870 nafar harbiy xizmatchidan iborat Gruziya kontingenti (bitta batalyon va bitta kompaniya) Afg‘onistonda qolishini rasman eʼlon qildi. Shu bilan birga, NATO bilan kelishuvga muvofiq, Gruziya kontingentini oziq-ovqat, yoqilgʻi, kiyim-kechak, qurol-yarog ', tibbiy yordam, shuningdek xodimlarga naqd pul toʻlash uchun toʻliq moliyaviy javobgarlikni oʻz zimmasiga olishi kerak edi.
2014-yil 28-dekabrda NATO qo‘mondonligi Afg‘onistonda „Bardoshli erkinlik“ operatsiyasi yakunlanganini eʼlon qildi. Biroq, mamlakatda jangovar harakatlar davom etdi va xorijiy qoʻshinlar mamlakatda qoldi — 2015-yil 1-yanvarda boshlangan "Qatʼiy yordam" operatsiyasiga muvofiq, garchi qoʻshinlarning umumiy soni qisqartirilgan boʻlsa ham bu yana davom etdi.
2018-yil iyul oyida Gruziya harbiy kontingenti 870 nafar harbiy xizmatchi edi[1].
2019-yil iyun oyida Gruziya harbiy kontingenti soni 870 nafar harbiy xizmatchidan iborat edi[2].
2021-yil fevral oyida Gruziya harbiy kontingenti soni 860 nafar harbiy xizmatchi edi[3].
2021-yil 14-aprelda AQSh prezidenti Jo Bayden 2021-yilning 11-sentabriga qadar bu jarayonni yakunlash bilan 2021-yil may oyida AQSh qo‘shinlarini Afg‘onistondan olib chiqishni boshlash rejalarini eʼlon qildi. 2021-yil 15-aprelda Gruziya bosh vaziri Irakliy Gariboshvili Gruziya qoʻshinlari Afgʻonistonni tark etishini, biroq gruziya kontingentini Afgʻonistondan olib chiqib ketish NATO bilan kelishilgan shartlarga muvofiq va AQSh bilan kelishilgan holda amalga oshirilishini eʼlon qildi.
2021-yil 28-iyunda Gruziya qoʻshinlarni evakuatsiya qilish va operatsiyada ishtirok etishni yakunladi. 3-piyoda brigadasining 32-chi yengil piyodalar batalonining harbiy xizmatchilari oxirgi boʻlib mamlakatni tark etishdi[4].
2021-yil 15-16-avgust kunlari Tolibon Kobulni qurshovga oldi va egalladi. O‘shanda mamlakat hududida NATO davlatlarining shartnomaviy askarlari sifatida ishlagan 23 nafar Gruziya fuqarosi qolgan va ularni Gruziyadan evakuatsiya qilish uchun Kobul aeroportiga samolyot jo‘natildi.
Natijalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
2004-yildan 2021-yil 28-iyuniga qadar Gruziya harbiy xizmatchilari[4]dan Afg‘onistondagi operatsiyada 20 ming kishi qatnashgan.
Gruziya Mudofaa vazirligining rasmiy maʼlumotlariga koʻra, umumiy hisobda, harbiy operatsiyada ishtirok etish boshlanganidan 2017-yil 6-sentabrgacha Afgʻonistonda 32 gruziyalik harbiy halok boʻlgan. Operatsiya boshlanganidan 2014-yil 17-iyulgacha boʻlgan davrda yaradorlar soni 435 kishini tashkil etdi.
2015-yil 18-avgust kuni AQSh Mudofaa vaziri Eshton Karter bilan uchrashuvda Gruziya Mudofaa vaziri T.Xidasheli faqat 2010-yildan 2015-yil aprel oyi oxirigacha bo‘lgan davrda Afg‘onistonda 274 nafar gruziya harbiy xizmatchisi yaralanganini aytdi, lekin yoʻqotishlar keyingi vaqtda ham sodir boʻldi.
Shuningdek, boshqa qurbonlar ham bor. 2020-yil 17-iyulgacha bo‘lgan davrda 38 ta COVID-19 holati aniqlanib, Gori shahridagi harbiy gospitalga davolanish uchun yuborilgan.
Yuqorida sanab oʻtilgan yoʻqotishlar urushda qatnashish uchun moliyaviy xarajatlar, Afgʻonistondagi Gruziya kontingentining texnikasi, qurollari va boshqa harbiy mulkidagi yoʻqotishlar toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni oʻz ichiga olmaydi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Resolute Support Mission: Key Facts and Figures“. 2021-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 10-mart.
- ↑ „Resolute Support Mission: Key Facts and Figures“. 2021-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-avgust.
- ↑ „Resolute Support Mission: Key Facts and Figures“. 2021-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 14-mart.
- ↑ 4,0 4,1 Inostrannie gosudarstva vivodyat svoi voyska iz Afganistana // jurnal „Zarubejnoe voennoe obozrenie“, № 9 (894), sentyabr 2021. str.81-82
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Gruziya // Xorijiy harbiy sharh, № 7 (892), 2021-yil iyul. 90-bet.