Grid qiz
Grid qizlar (inglizcha: Grid girls — Grid qizlar ; shuningdek, inglizcha: Race queen —Poyga malikasi — avtopoyga malikalari ; pit qizlari[1]) — mototsikl va avtopoygalarda uchuvchilarni boshlangʻich pozitsiyalariga olib boradigan qizlar („panjaralar“ ,inglizcha: grid), raqobatchilar ustidan quyosh soyabonlarini ushlab turishadi, mukofotlarni taqdim etishadi va shunchaki turli xil mototsikl va avtoshoularni tashqi koʻrinishi bilan bezab turishadi[2].
Grid qizlarning tarixi 1969-yilda Yaponiyada, model Rosa Ogava Cosmo Oil neft kompaniyasining yuziga aylanganida boshlangan. Oʻshandan beri grid qizlari Yaponiyada rasmiy kasb boʻlib, mehnat qonunchiligiga kiritilgan[3].
2015-yilda Monako Gran-prisida Monako avtomobil klubi prezidenti Mishel Beri tashabbusi bilan gridli qizlar oʻrniga, tor futbolka kiygan yigitlar start toʻrida xuddi shunday vazifalarni bajarishdi. Biroq, bu tashabbus qoʻllab-quvvatlanmadi[4][5].
2015-yildan beri chidamlilik poygalari boʻyicha jahon chempionati grid qizlaridan voz kechib, yosh ayollarga chiroyli fon roli berilganda, bu faqat erkaklar sporti sifatida avto va mototsikl poygasi stereotipini mustahkamlashga yordam berdi[6].
Formula 1da, 2018-yilgi mavsumdan boshlab, ular grid qizlaridan voz kechishdi, chunki „boshlangʻich toʻrda grid qizlarning mavjudligi bizning sport gʻoyamizga toʻgʻri kelmaydi va zamonaviy ijtimoiy meʼyorlarga zid keladi“[7]. Boshlangʻich panjaradagi qizlar oʻrniga, raqamlar bolalar tomonidan saqlanadi[8]. Keyinchalik maʼlum boʻlishicha, tashabbus Liberty Media prezidentining rafiqasi Sharon Maffeyga tegishli[9]. Biroq, 2019-yilgi Monako Gran-prisida grid qizlari boshlangʻich panjaraga qaytishdi[10]. Keyinchalik ular 2020-yilgi Gollandiya Gran-prisida ham ishtirok etishlari maʼlum boʻldi[11], biroq Gran-pri COVID-19 pandemiyasi tufayli bekor qilingan.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ А ну-ка, девушки! // Формула. — 2004. — Mart (Andoza:Бсокр).
- ↑ „Грид-герлз воодушевили пилотов на подвиги“. 2015-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 9-iyun.
- ↑ „Девушек уводят с трассы: борцы с сексизмом лишают автогонки грид-герлз“. 2015-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 9-iyun.
- ↑ Джонатан Нобл. „"Грид-бойз" больше не появятся в Ф1“. ru.motorsport.com (2015-yil 24-may). 2017-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 21-noyabr.
- ↑ „Вольф надеется на возвращение грид-гёрлз“. ru.motorsport.com (2015-yil 26-may). 2017-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 21-noyabr.
- ↑ „Девушкам здесь не место?“. 2015-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 9-iyun.
- ↑ „В Формуле 1 отказались от грид-гёрлз на стартовой решетке“. Autosport.com.ru (2018-yil 31-yanvar). 2018-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-fevral.
- ↑ „Официально: Дети заменят девушек на стартовом поле в Формуле 1“. Autosport.com.ru (2018-yil 5-fevral). 2018-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-fevral.
- ↑ „Инициатором запрета грид-гёрлз была жена президента Liberty Media“. Autosport.com.ru (2018-yil 29-mart). 2018-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 31-mart.
- ↑ Татьяна Бельская. „На стартовую решетку в Монако выйдут девушки и юноши“ (ru). f1news.ru (2019-yil 26-may). 2019-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Татьяна Бельская. „В Нидерландах хотят возродить традицию грид-гёрлз“ (ru). f1news.ru (2019-yil 12-iyun). 2019-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.