Kontent qismiga oʻtish

Grand Theft Auto: Vice City

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Grand Theft Auto: Vice City
Ishlab chiqaruvchi Rockstar North[1]
Nashir etuvchi Rockstar Games
Chiqarilgan sana
Prodyuser Leslie Benzies
Dasturchi
  • Obbe Vermeij
  • Adam Fowler
  • Alexander Roger
Ssenariy muallifi
Rassom Aaron Garbut
Bastakor Lex Horton
Oʻyin seriyasi Grand Theft Auto
Janr jangari-sarguzasht
Platformalar
Yuritkich RenderWare

Grand Theft Auto: Vice City 2002-yilda chiqarilgan jangari-sarguzasht janridagi videooʻyindir. Rockstar North kompaniyasi tomonidan ishlangan va Rockstar Games kompaniyasi tomonidan tarqatilgan. Ushbu oʻyin „Grand Theft Auto“ seriyasining toʻrtinchi asosiy oʻyini boʻlib, 2001-yildagi „Grand Theft Auto III“dan keyin chiqarilgan. Oʻyin voqealari 1986-yilda Miami va Miami Beach shaharlari asosida yaratilgan xayoliy Vice city shahrida sodir boʻladi. Yakka oʻyinchi rejimidagi syujet qamoqdan chiqqanidan soʻng muvaffaqiyatsiz narkotik moddalar kelishuviga aralashib qolgan mafiya aʼzosi Tommy Vercettining hokimiyat choʻqqisiga koʻtarilish jarayonini tasvirlaydi. Aybdorlarni qidirar ekan, Tommy asta-sekin shahardagi boshqa jinoiy tashkilotlardan hokimiyatni tortib olib, oʻzining jinoiy imperiyasini barpo etadi.

Oʻyin uchinchi shaxs nuqtai nazaridan oʻynaladi va ochiq dunyoda piyoda yoki transport vositasi yordamida harakatlanish mumkin. Ochiq dunyo dizayni oʻyinchiga ikki asosiy oroldan iborat Vice Cityni erkin kezish imkonini beradi. „Grand Theft Auto: Vice City“ oʻyini 1980-yillar Mayami shahri muhitini juda aniq aks ettirgan. Oʻyinda davr pop-madaniyati, musiqasi va uslubiga katta eʼtibor qaratilgan. Oʻyin syujeti Mayamidagi haqiqiy odamlar va voqealar, jumladan, kubaliklar, gaitiliklar va baykerlar guruhlari, 1980-yillardagi krek epidemiyasi (inglizcha: Crack epidemic), Mayamidagi mafiya narkobaronlari va glem-metal musiqasining hukmronligi kabi hodisalarga asoslangan. Shuningdek, oʻyinga oʻsha davr filmlari va televideniyesi, ayniqsa Scarface va Miami Vice katta taʼsir koʻrsatgan. Ishlab chiqish jarayonining asosiy qismi ilhomlanilgan manbalarga va vaqt davriga mos keladigan oʻyin dunyosini yaratishdan iborat edi. Ishlab chiquvchilar jamoasi dunyoni yaratish jarayonida Mayamida keng qamrovli tadqiqotlarni amalga oshirgan. "Grand Theft Auto: Vice City" 2002-yil oktyabrida PlayStation 2 uchun, 2003-yil mayida Windows uchun va 2003-yil noyabrida Xbox uchun chiqarilgan.

Chiqarilishi bilan „Vice City“ tanqidchilar tomonidan yuqori baholanadi. Ayniqsa uning musiqasi, oʻyin jarayoni, syujeti va ochiq dunyo dizayni maqtovga sazovor boʻladi. Biroq, oʻyin zoʻravonlik va irqiy guruhlarning tasvirlanishi tufayli bahslar keltirib chiqargan, bu esa sudlarga murojaat qilish va norozilik namoyishlariga sabab boʻladi. „Vice City“ 17.5 million nusxadan ortiq sotilgan va 2002-yilning eng koʻp sotilgan video oʻyiniga aylangan. U oltinchi avlod video oʻyinlarining eng muhim namunalaridan biri va barcha davrlarning eng buyuk video oʻyinlaridan biri sifatida tan olinadi. Koʻplab oʻyin nashrlari uni „Yil oʻyini“ mukofotiga loyiq koʻrishgan.

Chiqarilganidan soʻng, oʻyin koʻplab oʻyin platformalariga moslashtirilgan. 2012-yilda oʻyinning oʻn yilligi munosabati bilan mobil platformalar uchun yaxshilangan versiyasi chiqarilgan. 2021-yilda esa yanada takomillashgan versiyasi (Grand Theft Auto: The Trilogy – The Definitive Edition) taqdim etiladi. Uning davomchisi „Grand Theft Auto: San Andreas“ 2004-yil oktyabrida chiqarilgan, davomi sifatidagi prikveli „Grand Theft Auto: Vice City Stories“ esa 2006-yil oktyabrida chiqarilgan.

Oʻyinning borishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Grand Theft Auto: Vice City" – bu uchinchi shaxs nuqtai nazaridan oʻynaladigan jangari-sarguzasht oʻyini. Oʻyinchi bosh qahramon jinoyatchi Tommy Vercettini boshqaradi va syujetni rivojlantirish uchun missiyalarni – aniq maqsadlari boʻlgan chiziqli senariylarni bajaradi. Oʻyinda bir vaqtning oʻzida bir nechta missiyalar mavjud boʻlishi mumkin, chunki baʼzi missiyalar oʻyinchidan keyingi koʻrsatmalar yoki voqealarni kutishni talab qiladi. Missiyalardan tashqari, oʻyinchi oʻyinning ochiq dunyosini erkin kezishi va ixtiyoriy qoʻshimcha topshiriqlarni bajarishi mumkin.[2]. Oʻyin dunyosi ikki asosiy orol va bir nechta kichik hududlardan iborat boʻlib, maydoni jihatidan seriyaning avvalgi qismlariga qaraganda ancha kattaroq[3]. Orollar syujet rivojlanishi davomida oʻyinchi uchun ochiladi[4].

Oʻyinchi oʻyin dunyosida yugurishi, sakrashi yoki transport vositalarini boshqarishi mumkin. Dushmanlarga qarshi kurashish uchun yaqin masofadagi hujumlar, oʻqotar qurollar va portlovchi moddalardan foydalanadi. Oʻqotar qurollarga Colt Python revolveri, M60 pulemyoti va Minigun kabi qurollar kiradi[5][6]. Oʻyinning uch oʻlchovli muhiti snayper va raketali quroldan nishonga olishda birinchi shaxs koʻrinishidan foydalanish imkonini beradi. Bundan tashqari, oʻyindagi jang tizimi oʻyinchiga transport vositasida harakatlanayotganda yon tomonga qarab otish imkoniyatini beradi[7][8]. Oʻyin keng koʻlamli qurol tanlovini taqdim etilgan – ularni mahalliy qurol-yarogʻ sotuvchilaridan sotib olish, yerdan topish, halok boʻlgan dushmanlardan olish yoki shahar boʻylab topish mumkin[9].

Jang paytida dushmanlarga qarshi avtomatik mo'ljal olish (inglizcha: auto-aim) yordamchi vosita sifatida ishlatilishi mumkin[10]. Agar oʻyinchi zarar koʻrsa, uning sogʻligʻi sogʻliqni tiklash vositalari yordamida toʻliq tiklanishi mumkin. Oʻq va portlash zarbalarini yutish uchun zirhdan foydalanish mumkin, lekin bu jarayonda zirh taʼsiri tugashi mumkin[11]. Sogʻliq toʻliq tugaganda, oʻyin toʻxtaydi va oʻyinchi eng yaqin kasalxonada qayta paydo boʻladi, bunda barcha qurollari va zirhini, shuningdek, pulining bir qismini yoʻqotadi[4]. Agar oʻyinchi oʻyin davomida jinoyatlar sodir etsa, oʻyinning huquqni muhofaza qilish organlari ekranning yuqori qismidagi „qidiruvdagi“ koʻrsatkich orqali koʻrsatilganidek javob berishi mumkin. Bu koʻrsatkich oʻyinchi koʻproq jinoyat sodir etgan sari oshib boradi. Koʻrsatkichdagi yulduzchalar joriy qidiruv darajasini koʻrsatadi va daraja qanchalik yuqori boʻlsa, huquqni muhofaza qilish organlari tomonidan koʻrsatiladigan javob shunchalik kuchli boʻladi[4] (masalan, eng yuqori oltinchi daraja boʻlgan holda, politsiya vertolyotlari va harbiylar oʻyinchilarni yoʻq qilish uchun toʻplanadi)[7].

Syujet davomida Tommy turli toʻdalardan boʻlgan personajlar bilan uchrashadi. Oʻyinchi ular uchun topshiriqlarni bajarganida, oʻsha toʻda aʼzolari koʻpincha oʻyinchini himoya qiladi, raqib toʻda aʼzolari esa oʻyinchini tanib, darhol otishni boshlaydi. Oʻyin dunyosini erkin kezish paytida, oʻyinchi qonun himoyachisi mini-oʻyini, oʻt oʻchirish faoliyati, tez yordam xizmati va taksi xizmati kabi faoliyatlar bilan shugʻullanishi mumkin. Bu faoliyatlarni yakunlash oʻyinchiga kontekstga xos mukofotlar beradi[8]. Tommi oʻzining jinoiy imperiyasini qurganida, oʻyinchi shahar boʻylab joylashgan bir qator koʻchmas mulklarni sotib olishi mumkin. Ularning baʼzilari qoʻshimcha yashirinish joylari vazifasini bajaradi, u yerda qurollarni yigʻish va transport vositalarini saqlash mumkin[12]. Shuningdek, pornografik film studiyasi, taksi kompaniyasi va bir nechta koʻngilochar klublar kabi turli bizneslarni ham sotib olish mumkin. Har bir tijorat koʻchmas mulkiga bir qator topshiriqlar biriktirilgan, masalan, raqobatchilarni yoʻq qilish yoki jihozlarni oʻgʻirlash; barcha topshiriqlar bajarilgandan soʻng, koʻchmas mulk oʻyinchi uchun doimiy daromad keltira boshlaydi[7].

Syujeti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1986-yilda, mafiya aʼzosi Tommy Vercetti (Ray Liotta ovoz bergan) qotillik uchun oʻn besh yillik qamoq jazosini oʻtab, ozodlikka chiqadi. Uning bossi Sonny Forelli (Tom Sizemore ovoz bergan), janubda narkotik biznesini yoʻlga qoʻymoqchi boʻlib, Tommyni muhim narkotik kelishuvi ustidan nazorat qilish uchun Vice Cityga yuboradi. Biroq kelishuv nomaʼlum hujumchilar tomonidan buziladi va Tommy hamda uning hamkori, poraxoʻr advokat Ken Rosenberg (William Fichtner) zoʻrgʻa qochib qutuladi. Bu xabarni eshitib gʻazablangan Sonny, Tommiga narkotiklarni va unga bergan pullarini qaytarib olishni, aks holda oqibatlari ogʻir boʻlishini aytadi. Ken kelishuv paytida kimlar hujum qilganini izlash maqsadida maʼlumotlar olish uchun Tommyni isteʼfodagi armiya polkovnigi Juan Garcia Cortez (Robert Davi) bilan tanishtiradi. Cortez hujum uchun hamdardlik bildirib, uni kim uyushtirganini aniqlashga vaʼda beradi. Tergov davomida Tommy shahar jinoiy dunyosi bilan aloqalari bor musiqa direktori Kent Paul (Denni Dayer), kelishuvda ishtirok etgan va hujumda akasidan ayrilgan Lance Vance (Philip Michael Thomas), yordami evaziga Tommydan bir nechta kelishuvlarda yordam soʻraydigan texaslik biznes magnati Avery Carrington (Burt Reynolds) va keyinchalik Tommy hamda Lanceni ishga oladigan narkobaron Ricardo Diaz (Luis Guzmán) kabi bir nechta yordam taklif qiluvchi shaxslar bilan uchrashadi. Vaqt oʻtishi bilan Kortez hujumni Diaz uyushtirganidan shubhalanayotganini bildiradi. Qoʻshimcha tergov natijasida Lance bu haqiqat ekanligini aniqlaydi va Tommyning maslahatiga quloq solmay, Diazni oʻldirmoqchi boʻladi, lekin oʻzi asirga tushadi. Tommy Lanceni qutqargach, ular Diaz qasos olishga urinishidan oldin uni oʻldiradilar.

Diaz oʻlganidan soʻng, Tommy uning mulklarini qoʻlga kiritadi va Averyning maslahati bilan oʻzining yangi jinoiy imperiyasini kengaytirishga kirishadi. U bizneslarni himoya puli toʻlashga majbur qiladi va bankrot boʻlishga yaqin kompaniyalarni sotib olib, ularni noqonuniy operatsiyalar uchun niqob sifatida ishlatadi. Tommy oʻz bizneslarini raqiblardan himoya qilish uchun shaxsiy toʻda tuzadi va bir nechta nufuzli toʻda yetakchilariga yordam beradi, ular oʻz navbatida uning kengayishini qoʻllab-quvvatlashiga umid qiladi. U Kortezga oʻgʻirlangan harbiy jihozlar bilan shahardan qochishga yordam beradi. Vaqt oʻtib, Sonny Tommyning Vice Citydagi narkotik savdosini toʻliq nazoratga olganini va Forellilarni bu ishga aralashtirmaganini bilib qoladi. Uning mustaqilligidan gʻazablangan Sonny, Tommyning bizneslaridan zoʻrlik bilan pul yigʻish uchun oʻz odamlarini yuboradi. Javob tariqasida, Tommy Sonnining odamlarini oʻldiradi va u bilan aloqalarni uzadi.

Keyinroq, Sonnyning shaxsan Vice Cityga kelib, oʻziga tegishli deb bilgan pullarni yigʻmoqchi ekanligini aytganda, Tommy unga soxta pullar bilan toʻlov qilishga urinadi. Biroq, Sonny oʻn besh yil oldin Tommyning qamalishiga oʻzi sababchi boʻlganini ochib tashlaydi. Shuningdek, Tommining hokimiyatga koʻtarilishi paytidan beri oʻzini yetarli darajada qadrlmaganini his qilgan Lance Tommyga xiyonat qilib, Forellilar bilan ittifoq tuzganini maʼlum qiladi. Tommining saroyida otishma boshlanadi. Tommi Forellilarning pullarini oʻgʻirlashiga yoʻl qoʻymaydi va xiyonati uchun Lanceni oʻldiradi, soʻngra Sonnyni ham oʻldiradi. Ken qirgʻin sahnasiga yetib kelganda, Tommy unga hamma narsa endi joyida ekanligini, chunki u oʻzini Vice Cityning soʻzsiz jinoiy qiroli ekanligini aytadi.

Ishlab chiqish

[tahrir | manbasini tahrirlash]
A middle-aged man looking towards the camera.
Leslie Benzies
A bald middle-aged man smiling at the camera.
Dan Houser
A middle-aged man with brown hair and a bushy brown beard smiling at the camera.
Sam Houser
Leslie Benzies o'yinni Dan Houser bilan birgalikda ishlab chiqargan. Dan Houser shuningdek o'yin syujetining hammualliflaridan biridir. Rockstar Games prezidenti Sam Houser esa o'yinning ijrochi produseridir.

Rockstar North kompaniyasining 50 kishilik asosiy jamoasi „Grand Theft Auto: Vice City“ oʻyinini 18 oy davomida ishlab chiqishgan[13]. Toʻliq ishlab chiqish 2001-yil oxirida, „Grand Theft Auto III“ yakunlanayotgan paytda boshlanadi[14]. Dastlabki ishlab chiqish faqat 3D modellarni yaratishni oʻz ichiga olgan boʻlsa-da, ijrochi producer Sam Houser jarayon 2002-yil boshida chinakamiga boshlangani va taxminan toʻqqiz oy davom etganini aytdi[15]. „Grand Theft Auto III“ning Windows versiyasi chiqarilgandan soʻng, ishlab chiqish jamoasi oʻyinga yangi missiyalar, qurollar va transport vositalari qoʻshadigan missiya toʻplami yaratishni muhokama qiladi. Keyingi muhokamalar natijasida jamoa bu gʻoyani mustaqil oʻyin sifatida ishlab chiqishga qaror qiladi va bu „Vice City“ nomi ostida chiqariladi[16].

Oʻyin 2002-yil 22-mayda Electronic Entertainment Expo davomida eʼlon qilingan[17]. U Rockstar North uchun oʻsha paytdagi eng qimmat oʻyin boʻlib, byudjeti 5 million AQSh dollarini tashkil etgan. 2002-yil 5-sentyabrda kompaniya mahsulotga boʻlgan talabni qondirish uchun chiqarilish sanasini 22-oktyabrdan 29-oktyabrga surilganini eʼlon qilgan[18]. 2002-yil 15-oktyabrga kelib, „Vice City“ yaratilish jarayoni toʻxtatildi va oʻyin ishlab chiqarishga topshiriladi[19]. Oʻyin 2002-yil 29-oktyabrda Shimoliy Amerikada va 8-noyabrda Yevropada PlayStation 2 uchun chiqarildi[20]. Capcom oʻyinni Yaponiyada 2004-yil 20-mayda PlayStation 2 va Windows uchun chiqargan[21]. Oʻyin 2019-yil sentyabrida Rockstar Games Launcherga qoʻshiladi[22].

Voqealar joyi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻyin 1986-yilda, Mayami shahri asosida yaratilgan xayoliy Vice City shahrida sodir boʻladi[23]. Vice City ilk bor original „Grand Theft Auto“ (1997) oʻyinida paydo boʻlgan. Ishlab chiqish jamoasi bu shaharni qayta ishlatishga va studiya ishchilari hamda muxlislar taklif qilgan gʻoyalarni kiritishga qaror qiladi[24]. Ular „Grand Theft Auto III“ dagi Liberty Citydan farqli oʻlaroq, zamonaviy boʻlmagan joyni satira orqali tasvirlashga harakat qilishadi[14]. Jamoa Liberty Cityning ilhom manbasi boʻlgan Nyu-York shahri bilan turli oʻxshashliklar va farqlarga ega boʻlgan hoshqa joyni tanlashni xohlaydi va oxir-oqibat Mayamini variantiga toʻxtalishadi. Prodyuser Leslie Benzies shaharni „haqiqiy bayramlar shahri, bu yer quyosh, dengiz va jinsiy aloqaga toʻla, biroq hammasining ostida shaharning qora qirrasi yashirinib yotadi“ deb taʼriflaydi[16]. Sam Houser esa shaharga „jinoyatning eng ajoyib davri, negaki bu joyda har qanday jinoyat jinoyatdek tuyulmaydi… Bu butunlay agʻdar-toʻntar davr edi“ deb taʼrif beradi[25]. Jamoa Vice Cityni „tirik, nafas olayotgan shahar“ kabi tasvirlashni, oʻyinchi personaj binoning ichida boʻlganda ham shaharda „hayot davom etayotganini“ his qilishini xohlardi[26].

Oʻyinning koʻrinishi, ayniqsa kiyim-kechak va transport vositalari 1980-yillar muhitini aks ettiradi. Oʻyindagi koʻplab mavzular Scarface va Carlitoʻs Way kabi mashhur filmlardan olingan va ikkinchi film oʻzining xarakterizatsiyasi va nozik jinoyatchilarni tasvirlash usuli ishlab chiqaruvchilar jamoasiga katta taʼsir oʻtkazgan[23]. Oʻyin ishlab chiqilishiga Miami Vice teleseriali ham katta taʼsir koʻrsatgan va ishlab chiqish davomida jamoa tomonidan muntazam ravishda tomosha qilingan[27]. Oʻyin bosh rassomi Aaron Garbut neon chiroqlarni yaratish davaomida bu serialdan maʼlumot manbasi sifatida foydalangan[25]. 1980-yillar muhiti oʻziga xos madaniyatga ega ekanligi va jamoa aʼzolari bu davrni yaxshi bilishi sababli ushbu muhitni qayta yaratish jamoa uchun qiyinchilik tugʻdirmaydi[27]. Rassomlar jamoasiga katta hajmdagi tadqiqotlar bilan bir qatorda ishlab chiqish jamoasining boshqa aʼzolari tomonidan olingan fotografiyalar taqdim etilgan. Jamoa „Grand Theft Auto III“ ishlab chiqili yakunlangandan soʻng Mayamiga tadqiqot safarlari uyushtiradi. Ular kichik guruhlarga boʻlinib, koʻchalarni kuzatatib, maʼlumotlar toʻplashadi[27][28].

Hikoya va personajlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
A 59-year-old man looking at the camera
Ray Liotta bosh qahramon Tommy Vercettiga ovoz bergan.[29]

Ishlab chiqarish jamoasi Grand Theft Auto IIIning soqov qahramoni Claudedan tubdan farq qiluvchi personaj yaratish ustida bosh qotirgan[30]. Avvalgi oʻyinlardagidan farqli oʻlaroq Grand Theft Auto: Vice City bosh qahramoni Tommi Vercetti gapira olardi. Uni aktyor Ray Liotta gavdalantirgan. Avvaldan mavjud boʻlmagan personajni yaratish Liottaga qiyinchilik tugʻdirgan va u bu jarayonni murakkab deb atagan. Rolni yozib olish jarayonida jamoa Liottaga personaj qanday harakatlanishini tasavvur qilish imkonini berish uchun koʻk ekrandan foydalangan[29]. Jamoa aktyorning Tommyni toʻliq oʻzida his qilishi uchun barcha sharoitni yaratib berishadi va bu oʻz navbatida syujet rivojiga katta yordam beradi[14]. Dan Houser Tommyni „kuchli va bir vaqtning oʻzida xavfli, imkoniyat va kerakli vaqt kelishini kutishga tayyor“ deb taʼriflaydi[28]. Rejissyor Navid Khonsari Liotta bilan ishlash baʼzida qiyin boʻlganini taʼkidlaydi. „Baʼzi sessiyalarda u… ishga berilib ketardi, lekin baʼzida… juda tushkun boʻlib, ishlay olmasdi“ deb aytadi Sam Houser[31].

Oʻyindagi animatsiyalarning aksariyati original boʻlib, faqat bir nechtasi „Grand Theft Auto III“dan olingan. Personajlar uchun jamoa Harakat qaydi va Stop-moushn animatsiya texnikalaridan foydalanilgan. Keskin sahnalar uchun birinchisi, oʻyin harakatlarida esa har ikkala texnikaning kombinatsiyasi ishlatilgan. Modellarning xilma-xilligi sababli jamoa motosikl animatsiyalarini yaratishda qiyinchiliklarga duch kelgan. Piyoda personaj modellari „Vice City“da skinlardan foydalanadi[32]. Bu esa rassomlarga yanada realistik personajlar yaratish imkonini bergan. Oʻyin dunyosida 110 ta noyob piyoda modeli va taxminan 50 ta syujet personaji mavjud. Har bir personaj „Grand Theft Auto III“dagi personajlarga nisbatan ikki barobar koʻp poligon va teksturalar yordamida koʻrsatiladi[23][28]. Bu ishlar personaj fizikasiga ham ijobiy taʼsir qilgan. Shu jumladan oʻyindagi personajning quroldan otish aniqligi kabi oʻyin jihatlari avvalgi oʻyinlarga nisbatan yaxshilangan[33]. Oʻyindagi baʼzi personaj modellari va sssenariylar „Cho'qintirgan ota“ (inglizcha: The Godfather) kabi oʻsha davrga oid filmlardan, oʻyinning taqdimoti esa 1980-yillarning jangari televizion shoularidan ilhomlanilgan[34]. Tommy Vercetti va Lance Vance oʻrtasidagi oʻzaro munosabat Miami Vice serialidagi Sonny Crockett va Ricardo Tubbs oʻrtasidagi munosabatlarga oʻxshash qilib yaratilgan[35].

Ovoz dizayni va musiqa

[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Grand Theft Auto: Vice City" oʻyini 8000 qator dialogga ega boʻlib, bu „Grand Theft Auto III“ oʻyinidagidan toʻrt barobar koʻproqdir[28]. Oʻyin 90 daqiqadan ortiq oʻyin ichidagi sahnalar va toʻqqiz soatlik musiqani oʻz ichiga oladi[28]. Unda 113 dan ortiq qoʻshiq va reklama lavhalari mavjud[36]. Ishlab chiquvchilar jamoasi oʻyin soundtrekini yaratishda „Grand Theft Auto III“ musiqasi bilan taqqoslaganda, yangi yondashuv qoʻllashga intiladilar. Sam Hauser „Grand Theft Auto III“ musiqasini „satirik va oʻziga xos“ deb taʼriflagan edi[15]. Radio stansiyalarini ishlab chiqishda, jamoa oʻyinning 1980-yillar muhitini yanada koʻproq yoritish uchun turli xil qoʻshiqlarni toʻplashga qaror qiladi va buning uchun ular keng qamrovli tadqiqot oʻtkazdilar[37]. Oʻyindagi radiostansiyalar Epic Records tomonidan yetti albomda nashr etildi. Bu albomlar "Grand Theft Auto: Vice City Official Soundtrack Box Set" nomi ostida birlashtirildi va 2002-yil oktyabrida oʻyin bilan bir vaqtda chiqarilgan[38][39]. „Vice City“ oʻyinida „Grand Theft Auto III“ ga nisbatan uch barobar koʻproq radiosuhbat stansiyalari mavjud. Ishlab chiqaruvchi va tok-shou boshlovchisi Lazlow Jones taʼkidlaganidek, radioga qoʻngʻiroq qiluvchi tinglovchilarning kichik foizi „aqldan ozgan“ boʻlib, „Vice City“da jamoa bu jihatni yanada kuchaytirdi va boʻrttirib koʻrsatiladi. Dan Houser fikriga koʻra, radiosuhbat stansiyalari oʻyin dunyosidagi tabiiylikni taʼminlaydi[40]. Oʻyin ovoz dizayni va musiqa ishlab chiqarish sohasida oʻsha davr uchun innovatsion yondashuv namoyish etgan. Keng qamrovli musiqiy tanlovi, yozilgan dialoglar va radio stansiyalari orqali „Vice City“ oʻyinchilarga 1980-yillar Mayami shahrining atmosferasini toʻliq his qilish imkonini bergan.

Qabul qilinishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tanqidiy fikrlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Grand Theft Auto: Vice City" oʻyini tanqidchilar tomonidan ijobiy qabul qilinadi. Metacritic sayti 62 ta sharhni tahlil qilib, oʻyin baholari oʻrtacha 100 dan 95 ni tashkil etganini aniqladi va oʻyin „universal maqtov“ga sazovor boʻladi[41][45]. Oʻyin 2002-yilda PlayStation 2 platformasida eng yuqori baholanadi va barcha PlayStation 2 oʻyinlari orasida bir nechta boshqa oʻyinlar bilan bir xil ball toʻplagan holda beshinchi oʻrinni egallaydi. Tanqidchilar oʻyinning ovozi va musiqasini[2][7], erkin oʻynash imkoniyatini[42][44] va ochiq dunyo dizaynini eʼtirof etishgan[4][43]. Biroq, boshqaruv tizimi va texnik muammolar borasida ayrim tanqidlar ham bildirilgan. IGN nashrining sharhlochisi Douglass Perry oʻyinni „2002-yilning eng taʼsirli oʻyini“ deb ataydi[44]. GameSpy nashridan Raymond Padilla esa oʻyin oʻynash jarayonini juda zavqli deb taʼriflagan[8][12].

Tanqidchilar „Grand Theft Auto: Vice City“ dagi missiyalarni „Grand Theft Auto III“ga nisbatan yaxshilangan deb hisoblaydilar[8][43]. IGN nashrining sharhlochisi Perry oʻyin missiyalarni oʻyinchiga oʻzini real hayotda haqiqatan mavjud hikoyadagiday hiss etishini taʼminlashini taʼkidlaydi[44]. „Game Informer“ jurnalidan Matt Helgeson missiyalarni yanada murakkablashganini qayd etadi[42]. „AllGame“ nashrining tanqidchisi Scott Alan Marriott esa buning natijasida syujet yaxshilanganini taʼkidlaydi[2][4][43]. Marriott, shuningdek, bosh qahramon Tommyni „Grand Theft Auto III“ dagi protaginist Claudega nisbatan oʻziga koʻproq jalb qiluvchi deb aytadi[2]. IGN nashri Rockstar studiyasi bosh rolga „toʻgʻri shaxs va toʻgʻri tanlovni topgan“ deb hisoblaydi[44]. „Edge“ jurnali esa Tommyni xarizmaga toʻla deb taʼriflab, Ray Liottaning ijrosini olqishlaydi[12].

Oʻyinning ochiq dunyo dizayni tanqidchilar tomonidan yuqori baholangan. Koʻpchilik bu dunyoning oʻzidan oldingi oʻyinlarga nisbatan koʻproq detallar bilan boyitilgani va jonliroq ekanligini taʼkidlagan[2][4]. GameSpy nashri Vice City ni „Grand Theft Auto III“ ning Liberty City dunyosi bilan taqqoslaydi va Vice Cityning detallar darajasini ijobiy baholaydi[43]. „Game Revolution“ nashridan Ben Silverman oʻyin detallarini tengsiz deb atagan va dunyoning reallik darajasi hamda detallashtirganligini olqishlagan[7]. „AllGame“ tanqidchisi Marriott esa dizayndagi ulkan imkoniyatlarni alohida taʼkidlab oʻtadi[2].

„AllGame“ dan boʻlgan tanqidchi Marriott „Vice City“ni ovoz va musiqa ishini unitilmas deb atagan[2]. IGN nashri tanqidchisi Perry esa oʻyin musiqasini „barcha oʻyinlardagi qoʻshiqlarning eng taʼsirchanlari“ deb taʼriflaydi[44]. Koʻplab tanqidchilar oʻyinning radio stantsiyalari va radiosuhbat stansiyalarini maqtaydilar[4][8]. Ular oʻyinda ishlatilgan 1980-yillar litsenziyalangan musiqalari oʻyin dunyosining ohangiga va davriga mos kelishini taʼkidladilar[7][43]. Ovoz aktyorligi ham maqtovga sazovor boʻladi[42]. „GameSpot“ nashridan Jeff Gerstmann personajlar jamoasini „rang-barang va esda qolarli“ deb ataydi[8]. IGN nashri esa ovoz aktyorligini „oʻz sohasida eng yaxshilaridan biri“ deb topadi[44]. „Game Revolution“ nashrining tanqidchisi Silverman aktyorlik mahoratini „hikoyaga ishonchlilik bagʻishlaydi“ deb hisoblaydi[7].

Koʻplab tanqidchilar „Vice City“ da „Grand Theft Auto III“ ga nisbatan transport vositalarining xilma-xilligi koʻproq ekanligini va ularni boshqarish osonlashganini taʼkidlaydilar[4][42][43][7]. GameSpot nashrining tanqidchisi Gerstmann transport vositasini haydashni „yanada hayajonli va xavfli“ deb atagan[8]. IGN nashri esa motosiklni boshqarish juda yoqimli ekanligini qayd etadi[44]. Transport vositalarini boshqarishdan tashqari, tanqidchilar garchi baʼzi muammolar hali ham mavjudligini taʼkidlashsada nishonga olish va otish mexanikalarining yaxshilanganligini eʼtirof etishgan[2][7][8][44]. „Game Informer“ jurnalidan Helgeson „nishonga olish shunchalik yaxshilanganki, jang qilish haqiqatan ham qiziqarli“ deb yozadi[42].

Ayrim tanqidchilar „Grand Theft Auto III“ ga nisbatan chizish masofasi yaxshilanganini qayd etadilar. Biroq, koʻpchilik yuqori texnik yuklama tushadigan sahnalarda kadrlar tezligining pasayishini ham aniqladilar[8][43][44]. Personaj modellaridagi oʻzgarishlar qarama-qarshi fikrlar uygʻotadi. GameSpy nashridan Padilla va IGN nashridan Perry personaj modellarining yaxshilanganini taʼkidlagan boʻlsa[43][44], Eurogamer nashri tanqidchisi Tom Bramwell „personaj modellarining aqlliroq qilinmaganini koʻrish gʻazablanarli“ deb hisoblaydi[4]. Oʻyinning sunʼiy intellekti va uzoq yuklanish vaqti tez-tez tanqid qilingan[4][8][12]. Koʻplab tanqidchilar oʻyin jarayonida noqulay kamera burchaklari va atrof-muhit muammolarini ham qayd etishgan[2][12][42].

Windows versiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2003-yil mayida „Vice City“ Windows platformasiga chiqariladi va tanqidchilarning baholariga sazovor boʻladi. Metacritic 30 ta sharhni tahlil qilib, oʻrtacha ball 100 dan 94 ni tashkil etganini aniqladi. Bu „universal maqtov“ni anglatagan[46]. Oʻyin 2003-yilda Metacritic saytida, Windows oʻyinlari ichida eng yuqori baholanadi[51]. Tanqidchilar oʻyinning vizual yaxshilanishlarini yuqori baholaydilar[10][49]. Qolaversa, ular boshqaruv tizimidagi takomillashuvlarga ham ijobiy munosabat bildirgan. Oʻyinning ushbu versiyasi vizual jihatlari tanqidchilardan ijobiy fikrlar oladi[47][48][50].

AllGame nashridan Mark Hoogland yaxshilangan avtomobil detallari, atrof-muhit teksturalari va ob-havo effektlarini maqtaydi[47]. GameSpot nashri tanqidchisi Greg Kasavin ham shunga oʻxshash fikrlarni bildirdi, ammo u oʻyinda baʼzida kadrlar tezligi pasayishini ham qayd etadi[10]. GameSpy nashri tanqidchisi Sal Accardo juda kam tekstura muammolarini aniqlagani va chizish masofasi yaxshilanganligini alohida taʼkidlaydi[49]. IGN nashridan Steve Butts esa versiyaning tizim talablari „Grand Theft Auto III“ dan farqli oʻlaroq, oqilona ekanligini taʼkidlaydi va yuklash vaqti tezlashganini alohida taʼkidlaydi[50]. Eurogamer uchun yozgan taqrizida Martin Taylor vizual jihatlarga tanqidiy yondashib, texnik jihatdan yuqori talablar umumiy vizual sifatga katta taʼsir qilmasligini va oʻyinning texnik talablarini tanqid qilgan[48].

Versiyadagi boshqaruvning yaxshilangani ijobiy qabul qilinadi. Koʻpchilik tanqidchilar sichqoncha va klaviatura yordamida nishonga olish va otish mexanikalarining yaxshilanganligini taʼkidladilar[10][50]. Eurogamer bu bu jarayonni ancha ravonlashganini[48], GameSpy esa sichqoncha bilan nishonga olishning oʻrnini hech narsa bosa olmasligini taʼkidlaydi[49][50]. Biroq, transportni haydashdagi oʻzgarishlar koʻplab tanqidlarga uchraydi. AllGame boshqaruvlar vaqt oʻtishi bilan „yaxshilanishi va unitilishi“ni taʼkidlagan[4][47].

Mobil versiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yil dekabrda „Grand Theft Auto: Vice City“ oʻyini mobil qurilmalar uchn ham chiqariladi va u koʻplab tanqidchilar va geymerlar tomonidan ijobiy kutib olinadi[60][61]. Metacritic 19 ta sharhni tahlil qilib, oʻrtacha ball 100 dan 80 ni tashkil etganini eʼlon qiladi[52]. Tanqidchilar yaxshilangan vizual effektlarni ijobiy baholaydilar[54][53], biroq sensorli ekran boshqaruvlari tanqidlarga uchraydi[57][55].

Versiyaning vizual jihatlari ijobiy fikrlar oladi. Destructoid nashrining tanqidchisi Chris Carter oʻyin vizuali neon va yorqin pastel ranglar bilan mos kelishini taʼkidlaydi va yangi yoritish effektlari va silliqlantirilgan dvigatel oʻyinni ilgari hech qachon kuzatilmagan darajada koʻzga tashlanadigan qiladi" deb yozgan[53]. IGN nashri tanqidchisi Justin Devis yangilangan personaj modellari, yoritish va teksturalarni olqishlagan[54]. Touch Arcade nashrining taqrizchisi Eric Ford esa „Oʻyin vizuali yaxshilangan, ammo oʻzgarishlar juda katta va keskin emas“ deb taʼkidlagan[56]. NowGamer mobil displeyning oʻyin vizual zavqini oshirishini taʼkidlaydi[58]. The Telegraph nashridagi maqolada personaj modellarida baʼzi muammolarni aniqlangani yozadi. Biroq Vice City juda ajoyib koʻrinishini olqishlaydi[59].

Koʻplab tanqidchilar versiyaning sensorli ekran boshqaruvlarini tanqid qilishgan. Pocket Gamer nashri tanqidchisi Mark Brown ularni „ideal emas“ligini, ammo original oʻyinda aynan shunday muammo borligini taʼkidlagan[55]. Digital Spy esa oʻyin ushbu boshqaruv panelini boshqaruvni yanada murakkablashtirishini aytib oʻtadi[57]. Devis IGN nashri uchun yozgan sharhida moslashuvchan boshqaruvlar paneli qoʻshilganidan mamnun boʻladi va bunday oʻzgarish oʻyinni boshqarishni ancha osonlashtiradi deb aytadi[54]. Touch Arcade ishlab chiqaruvchilarning „vaziyatni yengillashtirish“ boʻyicha harakatlarini yuqori baholadi[56]. Destructoid nashrining Karter noqulay personaj harakatlarini qayd etgan holda, boshqaruvlar haqida ijobiy fikr bildirgan[53]. The Telegraph nashri esa boshqaruvlarni „Grand Theft Auto III“ ning mobil versiyasiga nisbatan „ancha mukammallashgan“ deb aytadi[59].

Mukofotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Grand Theft Auto: Vice City" oʻyinlarga ixtisoslashgan nashrlardan koʻplab nominatsiyalar va mukofotlarga sazovor boʻlgan. U oltinchi „D. I. C. E. Awards“da oltita yoʻnalishda nominatsiyaga tavsiya etilgan va ulardan yilning eng yaxshi konsol uchun jangari/sarguzasht oʻyini nominatsiyasida gʻolib boʻladi[62][63]. Keyingi yil esa u yilning eng yaxshi kompyuter uchun jangari/sarguzasht oʻyini nominatsiyasiga tavsiya etiladi. Oʻyin birinchi Britaniya Akademiyasi Oʻyinlar Mukofotlarida sakkizta nominatsiyaga tavsiya etilib[62], oltita mukofotni qoʻlga kiritadi[64]. Bular orasida yilning eng yaxshi PlayStation 2 oʻyini[64], yilning eng yaxshi kompyuter oʻyini[65], yilning eng yaxshi jangari oʻyini[66], eng yaxshi dizayn[67] va eng yaxshi ovoz[68] nominatsiyalari bor edi. „Vice City“ shuningdek, Golden Joystick Awards, Entertainment Weekly, IGN va GameSpot nashrlarida eng yaxshi PlayStation 2 oʻyini deb topilgan. Golden Joystick Awardsda Yilning oliy oʻyini mukofotini ham qoʻlga kiritadi[69][70][71]. GameSpot nashri oʻyinni Eng yaxshi Jangari/Sarguzasht oʻyini, Eng yaxshi musiqa va Eng yaxshi grafika (Texnik va Badiiy) nominatsiyalarida gʻolib deb topadi. IGN nashri esa uni Eng yaxshi jangari/sarguzasht oʻyini deb eʼlon qiladi va u foydalanuvchilar tanlovi boʻyicha yil oʻyini nominatsiyasida ikkinchi oʻrinni egallaydi[72][73][74][75][76][77][78].

Sotuvlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Grand Theft Auto: Vice City" oʻz chiqarilishidan keyin 24 soat ichida 500,000 dan ortiq nusxa sotilgan[79]. Chiqarilishidan keyin ikki kun oʻtib esa 1.4 million nusxa sotilib, oʻsha paytdagi eng tez sotilgan oʻyinga aylanadi. Oʻyin 2002-yilda AQShda eng koʻp sotilgan oʻyin oʻyinlar roʻyhatida birinchi oʻrinda edi[80]. 2004-yilga kelib oʻyin 5.97 million nusxa[81], va 2007-yil dekabr holatiga koʻra 8.20 million nusxa sotilgan[82]. 2006-yil iyulida AQShda 7 million nusxa sotilib, ishlab chiqaruvchilarga 300 million dollar daromad keltiradi. „Grand Theft Auto: Vice City“ni „Next Generation“ nashri 2000-yil yanvar va 2006-yil iyul oraligʻida „Grand Theft Auto III“ va „Grand Theft Auto: San Andreas“ni ortda qoldirib AQShda PlayStation 2, Xbox va GameCube uchun chiqarilgan eng koʻp sotilgan oʻyinga aylanadi[83]. Oʻyin 2005-yil fevral oyida PlayStationning „Greatest Hits“ tanlovining bir qismi sifatida qayta chiqariladi va yuqori savdo koʻrsatkichlarini koʻrsatdi[84]. „Grand Theft Auto: Vice City“ Yaponiyada birinchi haftasida taxminan 223,000 nusxa sotilgan[85]. 2008-yil yanvariga kelib esa bu son 410,000 dan ortiqroqni tashkil etgan[86]. Oʻyin Birlashgan Qirollikda bir million nusxadan ortiq savdo uchun beriladigan „Diamond“ mukofotini qoʻlga kiritadi[86]. 2008-yil mart oyiga kelib, oʻyin butun dunyo boʻylab 17.5 million nusxa sotilgan va PlayStation 2 ning eng koʻp sotilgan oʻyinlaridan biriga aylangan[87].

Nizolar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oldingi oʻyinlari kabi, "Grand Theft Auto: Vice City" ham bir qancha nizolarni keltirib chiqargan. Oʻyin koʻplab tanqidchi va keng omma orasida zoʻravonlik va ochiq sahnalari sababli katta bahslarni keltirib chiqargan[88][89][90][91]. SFGate jurnali tanqidchisi Peter Hartlaub oʻyinning haddan ziyod zoʻravonligiga urgʻu bergan, ammo buni ishlab chiquvchilarni reallikni taʼminlashga urinishlari bilan bogʻlagan[92]. „Vice City“ va boshqa Rockstar oʻyinlarida ishlab chiqishda qatnashgan Jeremi Pope ommaviy axborot vositalarida zoʻravon oʻyinlar yoritilishi ortidan endi zoʻravon oʻyinlar ustida ishlamaslikka vaʼda beradi[93]. Avstraliyada oʻyin MA15+ tasnifini olish uchun oldindan tahrirlangan holda chiqariladi[94]. 2010 yilda esa mintaqada oʻyinning tahrirlanmagan versiyasi chiqariladi va oʻz tasnifini saqlab qoladi[95].

2003-yil noyabrda Gaiti Markazlari Kengashi va Gaiti Amerikaliklar uchun Inson Huquqlari Nyu-Yorkda oʻyinni ommaviy tanqid qilib, namoyish oʻtkazdilar. Ular oʻyin oʻyinchini Gaiti immigrantlariga zarar yetkazishga undaydi va gaitiliklarni „bezorilar, oʻgʻrilar va giyohvand moddalar sotuvchilari“ sifatida tasvirlaydi deb daʼvo qilishgan[96]. Javob tariqasida Rockstar matbuot bayonoti bilan chiqib, tashvishlar oʻrinli ekanini tan olgan va kechirim soʻragan, ammo zoʻravonlikni oʻyinning kontekstida, boshqa etnik guruhlarga nisbatan ham zoʻravonlik mavjudligini eʼtiborga olish kerakligini taʼkidlagan[97]. Nyu-York meri Michael Bloomberg oʻyin tarqatuvchisi Take-Two Interactive kompaniyasiga sud ishi bilan tahdid qilganda, kompaniya keng ommadan kechirim soʻraydi va oʻyinning keyingi nusxalaridan haqoratli iboralarni olib tashlaydi[98]. 2004-yil yanvarda, aksariyati gaiti-amerikalik boʻlgan North Miami kengashi 18 yoshdan kichik shaxslarga ota-onalarning ruxsatisiz jangari oʻyinlarni sotish yoki ijaraga berishni taqiqlovchi qaror qabul qiladi[99]. „Grand Theft Auto: Vice City“ tufayli paydo boʻlgan bu taklif North Miami meri Josaphat Celestin tomonidan qoʻllab-quvvatlandi. Keyinchalik bu ish federal suddan shtat sudiga oʻtkazildi[100].

2003-yil 7-iyunda 18 yoshli Devin Moore ikki nafar Alabama politsiya xodimi va dispetcherni otib oʻldirib, patrul mashinasida qochadi va keyinchalik u hibsga olinadi. Politsiyaga bergan bayonotlarida Moore „Hayot video oʻyinga oʻxshaydi. Hamma bir kuni oʻlishi kerak“ deya aytgan[101]. Buning oqibatida Rockstar Games, Take-Two Interactive, Sony Computer Entertainment, GameStop va [Wal-Mart]] kompaniyalariga qarshi 600 million dollarlik daʼvo qoʻzgʻatiladi. Daʼvoda Moore tez-tez "Grand Theft Auto: Vice City" oʻynaganini va oʻyin oʻynash jarayoni uni jinoyat sodir etishga undaganini taʼkidlangan. Daʼvogarlarning advokati Jack Thompson oʻyinning grafik tabiati Mooreni qotillikka undaganini taʼkidlagan[102]. 2005-yil noyabrda Thompson sudya uni kasb etikasiga zid xatti-harakatlar uchun tanqid qilgani sababli Strickland v. Sony" (Oʻzbekcha: Striklend Sonyga qarshi) ishidagi ishtirokidan voz kechadi[103][104]. 2006-yil martda Oliy sud javobgarlarning ishni rad etish toʻgʻrisidagi apelyatsiyasini qanoatlantirmaydi[105].

2006-yil sentyabrda Jack Thompson Cody Posey, Rockstar Games, Take-Two Interactive va Sony Computer Entertainmentga qarshi yana 600 million dollarlik daʼvo qoʻzgʻatadi[106][107]. Daʼvoda 14 yoshli Cody Posey Nyu-Meksiko shtatining Xondo shahrida otasi, oʻgay onasi va oʻgay singlisini oʻldirishdan oldin oʻyinni haddan tashqari koʻp oʻynaganini taʼkidlaydi[108]. Poseyning himoya jamoasi uning otasi tomonidan zoʻravonlikka uchragani va qotillik paytida Zoloft dori vositasini qabul qilganini taʼkidlaydi[109][110]. Daʼvoda agar Posey "Grand Theft Auto: Vice City"ni haddan tashqari koʻp oʻynamaganida qotilliklar sodir etilmagan boʻlardi deyilgan[111]. Nyu-Meksikoda Sony yoki Take-Two ustidan yurisdiksiya yoʻqligi sababli 2007-yil dekabrda bu ish yopiladi[112].

2017-yil iyulda Psychic Readers Network (PRN) Auntie Poulet nomli personaj tufayli Rockstarga qarshi daʼvo qoʻzgʻatgan. Ular personaj va unga ovoz bergan Youree Harris oʻrtasida oʻxshashliklar borligini davo qilishgan[113]. Odin Law and Medianing advokati Brandon J. Huffman PRN daʼvosining oʻz vaqtida qoʻzgʻatilmagani tufayli muammolarga duch kelishini taʼkidladi. Chunki Oʻn birinchi okrugning mualliflik huquqini buzganlik uchun daʼvo muddati uch yilni tashkil etadi. Ushbu daʼvo esa oʻyin chiqarilganidan deyarli 15 yil oʻtgach qoʻzgʻatilgan. Huffman Take-Two parodiya ekanini daʼvo qilishi yoki suddan tashqari kelishuv tuzishi mumkinligini, ammo dastlab bunday qilmasligi ehtimolini qoʻshimcha qiladi[114].

Meros

[tahrir | manbasini tahrirlash]

USA Today nashri muhbiri Mike Snider "Grand Theft Auto: Vice City" „video oʻyinlar uchun yangi standartlarni oʻrnatdi“ deb yozgan[115]. U bunga sabab sifatida oʻyinning interaktivligi, jangari ekanligi va saundtrekini koʻrsatadi. Kotaku nashridan Lyuk Plankett va PC Magazine nashridan Jeffrey L. Willson esa „Vice City“ni seriyaning eng yaxshi oʻyini deb nomlashadi. Plankett uni „mukammal Grand Theft Auto oʻyin hissiyoti“ deb ataydi[116][117]. Official UK PlayStation Magazine oʻquvchilari „Vice City“ ni hozirga qadar chiqarilgan eng yaxshi PlayStation oʻyinlari orasida toʻrtinchi oʻringa qoʻyishdi[118]. 2006-yilda „Vice City“ yapon jurnali Famitsu oʻquvchilarining eng yaxshi 100 ta oʻyin roʻyxatiga kiritilgan[119]. U roʻyxatdagi kamdan-kam gʻarbiy oʻyinlardan biri edi. Loyiha badiiy direktori Aaron Garbut „Vice City“ oʻzidan oldingi „Grand Theft Auto III“ va keyingi „San Andreas“ oʻyinlari bilan birgalikda ochiq dunyo oʻyinlarining yangilangan tendensiyasiga boshchilik qilganini taʼkidlaydi[27]. Vice City shahrining yangi talqini 2025-yilda chiqishi kutilayotgan „Grand Theft Auto VI“ da qaytishi rejalashtirilgan[120].

Versiyalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Grand Theft Auto: Vice City" Windows uchun Shimoliy Amerikada 2003-yil 13-mayda va Yevropada 16-mayda chiqariladi. Bu versiya yuqori ekran oʻlchami va yaxshilangan chizish masofasini qoʻllab-quvvatlagan, shuningdek, yanada aniq teksturalarni oʻz ichiga oladi[121][122]. "Grand Theft Auto: Vice City" „Grand Theft Auto III“ bilan birga „Grand Theft Auto: Double Pack“ nomli toʻplamga kiritiladi va Xbox uchun Shimoliy Amerikada 2003-yil 4-noyabrda, Yevropada 2004-yil 2-yanvarda chiqariladi[123][124]. Xbox versiyasi maxsus saundtrek qoʻllab-quvvatlashi, shuningdek, yaxshilangan audio, 3D modellar va yaxshilangan nur akslantirish kabi xususiyatlarga ega edi[125]. „Double Pack“ keyinchalik „San Andreas“ bilan birga „Grand Theft Auto: The Trilogy“ nomli toʻplamga kiritiladi va 2005-yil oktyabrda chiqarildi[126]. Tahlilchilar oʻyin bir kun kelibGameCube uchun ham chiqarilishiga ishonishgan, ammo bu amalga oshmaydi[127][128]. „The Trilogy“ 2010-yil 12-noyabrda OS X uchun ham chiqariladi[129]. Oʻyinning oʻn yilligi munosabati bilan 2012-yilda War Drum Studios „Vice City“ ni bir nechta iOS va Android qurilmalari uchun chiqaradi. Versiya deyarli Windows versiyasi bilan bir xil, ammo yaxshilangan vizual effektlar va moslashtiriladigan boshqaruvga ega edi[60]. iOS versiyasi 6-dekabrda, Android versiyasi esa texnik muammolar tufayli 12-dekabrga qisqa muddat kechikish bilan chiqariladi[130][131]. Ushbu versiya 2014-yil 15-mayda Fire OS qurilmalari uchun ham chiqarilgan[132]. „Vice City“ning emulyator versiyasi 2013-yil 30-yanvarda PlayStation 3 uchun PlayStation Networkning PS2 Classics tarkibida chiqariladi. Yana bir emulatsiya qilingan versiya 2015-yil 5-dekabrda PlayStation 4 uchun chiqarilgan[133]. Ushbu versiya 1080p gacha oshirilgan oʻlcham va PlayStation Trophy’larni qoʻllab-quvvatlaydi[134].

„Vice City“ va „The Trilogy“ ning „The Definitive Edition“ deb nomlangan qayta ishlangan versiyasi 2021-yil 11-noyabrda Nintendo Switch, PlayStation 4, PlayStation 5, Windows, Xbox One va Xbox Series X/S uchun, 2023-yil 14-dekabrda esa Android va iOS uchun chiqariladi[135][136]. „The Definitive Edition“ sotuvlariga tayyorgarlik koʻrish uchun oʻyinning mavjud versiyalari raqamli chakana sotuvdan olib tashlanadi, ammo keyinchalik Rockstar doʻkonida toʻplam sifatida qayta tiklanadi[135][137].

2020-yil dekabrda olti kishidan iborat asosiy jamoa oʻyinni teskari muhandislik (inglizcha: reverse engineering) qilib, uni sifatida chiqaradi. „reVC“ deb nomlangan bu loyiha oʻyinni Nintendo Switch, PlayStation Vita va Wii U kabi platformalarda norasmiy oʻynash imkonini berardi[138][139]. Take-Two 2021-yil fevralda loyihaga mualliflik huqiqiga asosan toʻxtatish buyrugʻini chiqardi[140]. Aprelda Teo ismli Yangi Zelandiyalik dasturchi GitHubda qarshi bildirishnoma yuboradi va kodning Take-Twoga tegishli hech qanday original ishni oʻz ichiga olmasligini taʼkidlaydi. DMCA nizolar boʻyicha qoidalariga koʻra, Teoning kontenti ikki haftadan soʻng qayta tiklanadi[141]. 2021-yil 10-iyunda „reVC“ ortidagi jamoa qarshi bildirishnoma yubordi va DMCA qoidalariga koʻra, manba kodi ikki haftadan soʻng qayta tiklandi[142]. 2021-yil sentyabrda Take-Two Kaliforniyada dasturchilar ustidan loyihalar mualliflik huquqini buzishini aytib daʼvo qoʻzgʻatadi[143].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Sinclair, Brendan „Take-Two closes Rockstar Vienna“. GameSpot. CBS Interactive (2006-yil 11-may). 2016-yil 6-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Marriott, Scott Alan „Grand Theft Auto: Vice City – Review“. AllGame. All Media Network. 2014-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  3. ↑ „Grand Theft Auto: Vice City Level Design Q&A“. GameSpot. CBS Interactive (2003-yil 28-fevral). 2015-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Bramwell, Tom „Grand Theft Auto: Vice City“. Eurogamer. Gamer Network (2002-yil 8-noyabr). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  5. ↑ Perry, Douglass C. „GTA: Vice City: Guns, Guns, and More Guns“. IGN. Ziff Davis (2002-yil 3-oktyabr). 2017-yil 31-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-iyul.
  6. ↑ Sulic, Ivan; Perry, Doug „Inside Vice City“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 7-aprel). 2018-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-iyul.
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 Silverman, Ben „Grand Theft Auto: Vice City Review“. Game Revolution. CraveOnline (2002-yil 1-noyabr). 2016-yil 28-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  8. ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 Gerstmann, Jeff „Grand Theft Auto: Vice City Review“. GameSpot. CBS Interactive (2002-yil 28-oktyabr). 2013-yil 16-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  9. ↑ Rockstar North 2002, s. 14.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Kasavin, Greg „Grand Theft Auto: Vice City Review“. GameSpot. CBS Interactive (2003-yil 23-may). 2013-yil 14-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  11. ↑ Speer, Justin „Grand Theft Auto: Vice City Walkthrough“. GameSpot. CBS Interactive (2009-yil 26-yanvar). 2013-yil 16-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-iyul.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 „Grand Theft Auto: Vice City Review“. Edge. Future plc. 27 November 2002. 11 December 2012da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16 April 2016.
  13. ↑ Leland, John „Bigger, Bolder, Faster, Weirder“. The New York Times (2002-yil 27-oktyabr). 2015-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-avgust.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 „Rockstar Games – Design/Designer Information“. Design Museum. 2011-yil 5-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  15. ↑ 15,0 15,1 „The Making Of Grand Theft Auto: Vice City“. Edge. Future plc. 7 December 2012. 2-bet. 10 December 2012da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 10 July 2016.
  16. ↑ Walker, Trey „E3 2002: Grand Theft Auto: Vice City announced“. GameSpot. CBS Interactive (2002-yil 22-may). 2016-yil 6-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  17. ↑ Gerstmann, Jeff „Grand Theft Auto: Vice City delayed“. GameSpot. CBS Interactive (2002-yil 6-sentyabr). 2016-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 28-dekabr.
  18. ↑ Calvert, Justin „GTA: Vice City goes gold“. GameSpot. CBS Interactive (2002-yil 15-oktyabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  19. ↑ Take-Two Interactive (2002-yil 29-oktyabr). „Rockstar Games Ships Grand Theft Auto: Vice City for PlayStation-R-2 Computer Entertainment System“. Press-reliz.  „Grand Theft Auto: Vice City is currently available at stores in North America, and will be available in Europe on November 8th.“
  20. ↑ Hitmitsu, Suppai „Capcom Announces Vice City Campaign“. IGN. Ziff Davis (2004-yil 23-aprel). 2015-yil 15-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
  21. ↑ McAloon, Alissa „Rockstar Games now has its own game launcher on PC“. Gamasutra. UBM Technology Group (2019-yil 17-sentyabr). 2019-yil 26-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 17-sentyabr.
  22. ↑ 23,0 23,1 23,2 „Grand Theft Auto: Vice City Graphics Q&A“. GameSpot. CBS Interactive (2002-yil 20-sentyabr). 2018-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  23. ↑ Sulic, Ivan; Perry, Doug „Inside Vice City“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 7-aprel). 2018-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-iyul.
  24. ↑ 25,0 25,1 „The Making Of Grand Theft Auto: Vice City“. Edge. Future plc. 7 December 2012. 1-bet. 9 December 2012da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 10 July 2016.
  25. ↑ „Grand Theft Auto: Vice City Interaction Q&A“. GameSpot. CBS Interactive (2002-yil 25-oktyabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 10-sentyabr.
  26. ↑ 27,0 27,1 27,2 27,3 Norris, Erik „Missing You: Looking Back at GTA: Vice City w/ Rockstar Games“. CraveOnline. Atomic Media (2012-yil 6-dekabr). 2016-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-iyul.
  27. ↑ 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 Perry, Douglass C. (October 2002). "Grand Theft Auto: Vice City". IGN Unplugged (Ziff Davis) (17): 8–15. 
  28. ↑ 29,0 29,1 „The Voice of Vice City“. IGN. Ziff Davis (2002-yil 25-oktyabr). 2012-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  29. ↑ McInnis, Shaun „Dan Houser Opens Up About Grand Theft Auto III“. GameSpot. CBS Interactive (2011-yil 21-oktyabr). 2013-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  30. ↑ „Sam Houser: "GTA IV crazier than ever"“. GamesRadar. Future plc (2008-yil 11-mart). 2016-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-oktyabr.
  31. ↑ „Grand Theft Auto: Vice City Animation Q&A“. GameSpot. CBS Interactive (2003-yil 28-fevral). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 10-sentyabr.
  32. ↑ „Grand Theft Auto: Vice City Physics Q&A“. GameSpot. CBS Interactive (2003-yil 15-mart). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  33. ↑ Sulic, Ivan; Perry, Doug „Inside Vice City“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 7-aprel). 2018-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-iyul.
  34. ↑ „The Making Of Grand Theft Auto: Vice City“. Edge. Future plc. 7 December 2012. 4-bet. 10 December 2012da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 10 July 2016.
  35. ↑ Sulic, Ivan; Perry, Doug „Inside Vice City“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 7-aprel). 2018-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  36. ↑ Skipper, Ben „Former Rockstar music director explains how GTA radio soundtracks are put together“. International Business Times. IBT Media (2015-yil 3-mart). 2016-yil 20-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  37. ↑ Calvert, Justin „GTA: Vice City to be released alongside soundtracks“. GameSpot. CBS Interactive (2002-yil 10-sentyabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  38. ↑ Calvert, Justin „GTA: Vice City soundtrack CD-ROM details“. GameSpot. CBS Interactive (2002-yil 3-oktyabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  39. ↑ „Grand Theft Auto: Vice City Talk Radio Q&A“. GameSpot. CBS Interactive (2003-yil 20-noyabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  40. ↑ 41,0 41,1 „Grand Theft Auto: Vice City for PlayStation 2 Reviews“. Metacritic. CBS Interactive. 2016-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  41. ↑ 42,0 42,1 42,2 42,3 42,4 42,5 42,6 Helgeson, Matt; Leeper, Justin. „The Winner, and Still Champion“. Game Informer. 31 October 2003da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17 April 2016.
  42. ↑ 43,0 43,1 43,2 43,3 43,4 43,5 43,6 43,7 43,8 Padilla, Raymond „Grand Theft Auto: Vice City (PS2) – Review“. GameSpy. Ziff Davis (2002-yil 5-noyabr). 2002-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  43. ↑ 44,00 44,01 44,02 44,03 44,04 44,05 44,06 44,07 44,08 44,09 44,10 Perry, Douglass C. „Grand Theft Auto: Vice City“. IGN. Ziff Davis (2002-yil 28-oktyabr). 2012-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  44. ↑ „All PlayStation 2 Video Game Releases“. Metacritic. CBS Interactive. 2016-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  45. ↑ 46,0 46,1 „Grand Theft Auto: Vice City for PC Reviews“. Metacritic. CBS Interactive. 2016-yil 9-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  46. ↑ 47,0 47,1 47,2 47,3 Hoogland, Mark „Grand Theft Auto: Vice City – Review“. AllGame. All Media Network. 2014-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  47. ↑ 48,0 48,1 48,2 48,3 Taylor, Martin „Grand Theft Auto: Vice City“. Eurogamer. Gamer Network (2003-yil 2-iyun). 2016-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  48. ↑ 49,0 49,1 49,2 49,3 Accardo, Sal „Grand Theft Auto: Vice City (PC) – Review“. GameSpy. Ziff Davis (2003-yil 9-may). 2003-yil 16-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  49. ↑ 50,0 50,1 50,2 50,3 50,4 Butts, Steve „GTA Vice City Review“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 23-may). 2012-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  50. ↑ „Best PC Video Games for 2003“. Metacritic. CBS Interactive. 2016-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  51. ↑ 52,0 52,1 „Grand Theft Auto: Vice City 10th Anniversary Edition for iPhone/iPad Reviews“. Metacritic. CBS Interactive. 2016-yil 9-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  52. ↑ 53,0 53,1 53,2 53,3 Carter, Chris „Review: Grand Theft Auto: Vice City: 10 Year Anniversary“. Destructoid. ModernMethod (2012-yil 11-dekabr). 2015-yil 5-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  53. ↑ 54,0 54,1 54,2 54,3 Davis, Justin „Grand Theft Auto: Vice City iOS Review“. IGN. Ziff Davis (2012-yil 18-dekabr). 2012-yil 19-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  54. ↑ 55,0 55,1 55,2 Brown, Mark „Grand Theft Auto: Vice City 10th Anniversary Edition review“. Pocket Gamer. Steel Media (2012-yil 6-dekabr). 2016-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  55. ↑ 56,0 56,1 56,2 Ford, Eric „'Grand Theft Auto: Vice City' Review – A Totally Rad Port (Review)“. Touch Arcade (2012-yil 31-dekabr). 2016-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  56. ↑ 57,0 57,1 57,2 Nichols, Scott „Mobile review round-up: 'GTA: Vice City', 'KnightScape', more“. Digital Spy. Hearst Corporation (2012-yil 11-dekabr). 2015-yil 22-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  57. ↑ 58,0 58,1 „GTA: Vice City iPad Review“. NowGamer. Imagine Publishing (2012-yil 7-dekabr). 2016-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  58. ↑ 59,0 59,1 59,2 Hoggins, Tom „Grand Theft Auto: Vice City 10th Anniversary Edition review“. The Telegraph. Telegraph Media Group (2012-yil 17-dekabr). 2016-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  59. ↑ 60,0 60,1 R* Q. „Celebrating the Grand Theft Auto: Vice City 10th Anniversary plus Details on the Upcoming Mobile Release“. Rockstar Newswire. Rockstar Games (2012-yil 26-oktyabr). 2016-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  60. ↑ R* Q. „Grand Theft Auto: Vice City 10th Anniversary Edition Coming to iOS and Android Devices on December 6th“. Rockstar Newswire. Rockstar Games (2012-yil 21-noyabr). 2016-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 30-aprel.
  61. ↑ 62,0 62,1 „Grand Theft Auto: Vice City“. Academy of Interactive Arts & Sciences. 2012-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 12-iyul.
  62. ↑ Colayco, Bob „2002 AIAS award winners announced“. GameSpot. CBS Interactive (2003-yil 4-mart). 2014-yil 19-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 12-iyul.
  63. ↑ 64,0 64,1 „PS2 in 2004“. British Academy of Film and Television Arts. 2016-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  64. ↑ „PC in 2004“. British Academy of Film and Television Arts. 2016-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  65. ↑ „Action Game in 2004“. British Academy of Film and Television Arts. 2016-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  66. ↑ „Design in 2004“. British Academy of Film and Television Arts. 2016-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  67. ↑ „Sound in 2004“. British Academy of Film and Television Arts. 2016-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  68. ↑ „Laureaci "Golden Joystick" wyłonieni“ [The winners of the "Golden Joystick" chosen] (pl) (2003-yil 23-noyabr). 2016-yil 15-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  69. ↑ „Best of 2002: Best Game of the Year“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 17-yanvar). 2012-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  70. ↑ „GameSpot Presents: The Best and Worst of 2002 – Game of the Year on PlayStation 2“. GameSpot. CBS Interactive. 2002-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  71. ↑ „Golden Joysticks Awards' Ultimate List of Ultimate Games: 1983–2014“. GamesRadar. Future plc (2015-yil 15-oktyabr). 2016-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  72. ↑ „GameSpot Presents: The Best and Worst of 2002 – Best Action Adventure Game on PlayStation 2“. GameSpot. CBS Interactive. 2002-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  73. ↑ „GameSpot Presents: The Best and Worst of 2002 – Special AChievement Awards: Best Music on PlayStation 2“. GameSpot. CBS Interactive. 2003-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  74. ↑ „GameSpot Presents: The Best and Worst of 2002 – Best Graphics (Technical) on PlayStation 2“. GameSpot. CBS Interactive. 2002-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  75. ↑ „GameSpot Presents: The Best and Worst of 2002 – Best Graphics (Artistic) on PlayStation 2“. GameSpot. CBS Interactive. 2002-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  76. ↑ „PlayStation 2: Best of 2002: Adventure Game of the Year“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 17-yanvar). 2003-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  77. ↑ „2002 Overall Game of the Year“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 24-yanvar). 2012-yil 5-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  78. ↑ Parker, Sam „Huge day-one sales for Vice City“. GameSpot. CBS Interactive (2002-yil 30-oktyabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  79. ↑ Radwick, Dora; Dolan, Sean P. „The NPD Group Reports Annual 2002 U.S. Video Game Sales Break Record“. Port Washington, New York: NPD Group (2003-yil 27-yanvar). 2016-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  80. ↑ „US Platinum Chart Games“. The MagicBox (2004-yil 5-iyun). 2004-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  81. ↑ „US Platinum Chart Games“. The MagicBox (2007-yil 27-dekabr). 2016-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  82. ↑ Campbell, Colin; Keiser, Joe „The Top 100 Games of the 21st Century“. Next Generation (2006-yil 29-iyul). 2007-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  83. ↑ Marriott, Scott Alan „Grand Theft Auto: Vice City [Greatest Hits – REview“]. AllGame. All Media Network. 2014-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  84. ↑ „Sony PS2 Japanese Ranking“. Japan Game Charts (2008-yil 13-yanvar). 2008-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  85. ↑ 86,0 86,1 „ELSPA Sales Awards: Diamond“. Entertainment and Leisure Software Publishers Association. 2010-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  86. ↑ „Take-Two Interactive Software, Inc. Recommendation of the Board of Directors to Reject Electronic Arts Inc.'s Tender Offer“ (PDF). Take-Two Interactive (2008-yil 26-mart). 2008-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  87. ↑ Moran, Chuk „Grand Theft Theory: Vice City“. The Chicago School of Medical Theory. University of Chicago. 2018-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 24-sentyabr.
  88. ↑ Chess 2006, ss. 80–90.
  89. ↑ „Video Games and the First Amendment“. The New York Times (2010-yil 11-noyabr). 2016-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 24-sentyabr.
  90. ↑ Egenfeldt-Nielsen, Smith & Tosca 2016, s. 166.
  91. ↑ Hartlaub, Peter „Vice City rises above the controversy“. SFGate. Hearst Corporation (2002-yil 7-noyabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  92. ↑ Brightman, James „Former GTA Producer: Why I'll Never Work On Violent Games Again“. Gamesindustry.biz. Gamer Network (2013-yil 20-may). 2015-yil 20-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  93. ↑ „GTA: Vice City Different Down Under“. IGN. Ziff Davis (2002-yil 24-oktyabr). 2018-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  94. ↑ Garratt, Patrick „Aussie GTA: Vice City rating related to PC back catalogue business“. VG247 (2010-yil 8-iyul). 2015-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  95. ↑ Thorsen, Tor „Haitian-Americans protest Vice City“. GameSpot. CBS Interactive (2003-yil 25-noyabr). 2013-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  96. ↑ „GTA: Vice City Apology“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 9-dekabr). 2018-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  97. ↑ Thorsen, Tor „Take-Two self-censoring Vice City“. GameSpot. CBS Interactive (2003-yil 9-dekabr). 2013-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  98. ↑ Calvert, Justin „Vice City incites Miami ordinance proposal“. GameSpot. CBS Interactive (2004-yil 15-yanvar). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  99. ↑ Thorsen, Tom „Vice City lawsuit switcheroo“. GameSpot. CBS Interactive (2004-yil 26-yanvar). 2015-yil 8-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  100. ↑ Leung, Rebecca „Can A Video Game Lead To Murder?“. CBS News. CBS (2005-yil 4-mart). 2016-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  101. ↑ Thorsen, Tor „Grand Theft Auto sparks another lawsuit“. GameSpot. CBS Interactive (2005-yil 16-fevral). 2014-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  102. ↑ Sinclair, Brendan „Controversial lawyer exits GTA case“. GameSpot. CBS Interactive (2005-yil 7-noyabr). 2017-yil 24-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  103. ↑ Sinclair, Brendan „Civil suit in Alabama goes forward“. GameSpot. CBS Interactive (2005-yil 14-dekabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  104. ↑ Feldman, Curt „GTA killer case clears hurdle“. GameSpot. CBS Interactive (2006-yil 30-mart). 2015-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  105. ↑ Sliwinski, Alexander „Jack Thompson becomes boring“. Engadget. AOL (2006-yil 27-sentyabr). 2015-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  106. ↑ Krueger, Joline Gutierrez „Video-game maker blamed in '04 killing“. The Albuquerque Tribune. E. W. Scripps Company (2006-yil 25-sentyabr). 2007-yil 25-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  107. ↑ Surette, Tim „GTA blamed in court case ... again“. GameSpot. CBS Interactive (2006-yil 25-sentyabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  108. ↑ „Jack Thompson Lawsuit to be Filed in Albuquerque“. GamePolitics.com. Entertainment Consumers Association (2006-yil 25-sentyabr). 2007-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  109. ↑ „Homicide at Sam Donaldson's Ranch“. Court TV. Turner Broadcasting System (2006-yil 8-fevral). 2006-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  110. ↑ „9:35am — Antigame Crusader in ABQ“. Albuquerque Journal. Journal Publishing Company (2006-yil 25-sentyabr). 2018-yil 6-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  111. ↑ „Jack Thompson's GTA Vice City Lawsuit Tossed Out by New Mexico Appeals Court“. GamePolitics.com. Entertainment Consumers Association (2008-yil 20-may). 2016-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  112. ↑ Yin-Poole, Wesley „Rockstar sued over Auntie Poulet from 15-year-old Grand Theft Auto: Vice City“. Eurogamer. Gamer Network (2017-yil 2-avgust). 2017-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 2-avgust.
  113. ↑ Rosenberg, Adam „The unusual lawsuit involving Miss Cleo and 'GTA': A lawyer's view“. Mashable. Ziff Davis (2017-yil 8-avgust). 2017-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 13-may.
  114. ↑ Snider, Mike „The legacy of 'Grand Theft Auto'“. USA Today. Gannett Company (2002-yil 27-dekabr). 2018-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-oktyabr.
  115. ↑ Plunkett, Luke „Let's Rank The Grand Theft Auto Games, Best to "Worst"“. Kotaku. Gawker Media (2012-yil 3-dekabr). 2016-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-oktyabr.
  116. ↑ Wilson, Jeffrey L. „The 5 Best Grand Theft Auto Games“. PC Magazine. Ziff Davis (2013-yil 17-sentyabr). 2013-yil 22-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-oktyabr.
  117. ↑ „Official PlayStation readers name 50 best PlayStation games ever“. The Guardian (2010-yil 1-oktyabr). 2016-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  118. ↑ „Japan Votes on All Time Top 100“. Edge. Future plc. 3 March 2006. 31 July 2009da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17 April 2016.
  119. ↑ Parrish, Ash „The first GTA VI trailer is here“. The Verge. Vox Media (2023-yil 5-dekabr). 2023-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-dekabr.
  120. ↑ Take-Two Interactive (2003-yil 12-may). „Rockstar Games Ships Grand Theft Auto: Vice City PC“. Press-reliz.  „Grand Theft Auto: Vice City is set to be in stores May 13th in North America and May 16th in Europe.“
  121. ↑ Parker, Sam „Vice City PC release date revealed“. GameSpot. CBS Interactive (2003-yil 14-fevral). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  122. ↑ Take-Two Interactive (2003-yil 4-noyabr). „Rockstar Games Ships Grand Theft Auto Double Pack for Xbox“. Press-reliz.
  123. ↑ Take-Two Interactive (2003-yil 8-dekabr). „Rockstar Games Announces European Ship Date for Grand Theft Auto Double Pack for Xbox“. Press-reliz.  „Rockstar Games ... announced today that the Grand Theft Auto Double Pack for the Xbox video game system from Microsoft will ship to retail stores throughout Europe on January 2, 2004.“
  124. ↑ Boulding, Aaron „Grand Theft Auto Double Pack“. IGN. Ziff Davis (2003-yil 4-noyabr). 2015-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-sentyabr.
  125. ↑ Surette, Tim „GTA gets trilogized, San Andreas special edition“. GameSpot. CBS Interactive (2005-yil 23-oktyabr). 2016-yil 6-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  126. ↑ Seitz, Patrick „Edgy Games Drive Adults To Play More“. Investor's Business Daily (2003-yil 25-aprel). 2003-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 7-noyabr.
  127. ↑ Zwiezen, Zack „GTA Has A Weird History On Nintendo Consoles“. Kotaku. G/O Media (2021-yil 24-oktyabr). 2021-yil 24-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 7-noyabr.
  128. ↑ R* Q. „Grand Theft Auto Trilogy Now Available for the Mac“. Rockstar Newswire. Rockstar Games (2010-yil 12-noyabr). 2015-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-sentyabr.
  129. ↑ Ivan, Tom „GTA: Vice City hits iOS, Android version held up“. Computer and Video Games. Future plc (2012-yil 6-dekabr). 2012-yil 8-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  130. ↑ Ivan, Tom „GTA: Vice City hits Android following delay“. Computer and Video Games. Future plc (2012-yil 13-dekabr). 2012-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 18-fevral.
  131. ↑ Farokhmanesh, Megan „Grand Theft Auto trilogy launches for Amazon Fire TV, Kindle Fire“. Polygon (2014-yil 15-may). 2019-yil 28-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 17-dekabr.
  132. ↑ R* Q. „Vice City Now Available on PSN“. Rockstar Newswire. Rockstar Games (2013-yil 30-yanvar). 2016-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-aprel.
  133. ↑ Yoshida, Shuhei „Fan-Favorite PS2 Games Launching on PS4 Tomorrow“. PlayStation Blog. Sony Computer Entertainment (2015-yil 4-dekabr). 2015-yil 12-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-dekabr.
  134. ↑ 135,0 135,1 Skrebels, Joe „Grand Theft Auto: The Trilogy – The Definitive Edition Gets Gameplay Trailer, November Release Date“. IGN. Ziff Davis (2021-yil 22-oktyabr). 2021-yil 22-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-oktyabr.
  135. ↑ Patches, Matt „Netflix has landed The Grand Theft Auto Trilogy“. Polygon. Vox Media (2023-yil 29-noyabr). 2023-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 30-noyabr.
  136. ↑ Valentine, Rebekah „Original Versions of the GTA Trilogy to Be Relisted for Sale on PC“. IGN. Ziff Davis (2021-yil 19-noyabr). 2021-yil 19-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 19-noyabr.
  137. ↑ Yin-Poole, Wesley „How a small group of GTA fanatics reverse-engineered GTA 3 and Vice City without (so far) getting shut down“. Eurogamer. Gamer Network (2021-yil 17-fevral). 2021-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 18-fevral.
  138. ↑ Wright, Steven T. „GTA 3 And Vice City Have Been Reverse-Engineered On PC“. GameSpot. Red Ventures (2021-yil 15-fevral). 2021-yil 15-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 18-fevral.
  139. ↑ Yin-Poole, Wesley „GTA 3 and Vice City reverse-engineering fan project hit with DMCA takedown“. Eurogamer. Gamer Network (2021-yil 20-fevral). 2021-yil 20-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-fevral.
  140. ↑ Zwiezen, Zack „Lone Developer Stands Up To Grand Theft Auto DMCA Claims, Wins“. Kotaku. G/O Media (2021-yil 10-may). 2021-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 13-may.
  141. ↑ Yin-Poole, Wesley „GTA 3 and Vice City reverse-engineering fan project back online after Take-Two takedown“. Eurogamer. Gamer Network (2021-yil 28-iyun). 2021-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 5-avgust.
  142. ↑ Scullion, Chris „Take-Two is suing the creators of GTA 3 and Vice City reverse engineering projects“. Video Games Chronicle. Gamer Network (2021-yil 3-sentyabr). 2021-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-sentyabr.

Adabiyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Vikiomborda Grand Theft Auto: Vice City
haqida turkum mavjud 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Grand_Theft_Auto:_Vice_City&oldid=5260924" dan olindi