Gippokamp

Gippokamp[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gippokamp - odamlar va boshqa umurtqali hayvonlar miyasining asosiy qismi. Odamlarda va boshqa sutemizuvchilarda [1] , [2] , [3] miyyaning har ikki yarimsharida bittadan umumiy 2ta gippokamp bo'ladi. Gippokamp limbik tizimning bir qismi bo'lib, qisqa muddatli xotiradan uzoq muddatli xotiraga ma'lumotlarni birlashtirishda va navigatsiyani ta'minlaydigan fazoviy xotirada muhim rol o'ynaydi. Gipokampus allokorteksda odamlarda hamda primatlarda neokorteksga nerv proyeksiyalari bilan joylashtirilgan. Gippokamp, medial pallium sifatida, barcha umurtqali hayvonlarda uchraydigan tuzilishdir. Odamlarda u bir-biriga bog'langan ikkita asosiy qismni: gippokampus va tishli girusni o'z chiga oladi.

Altsgeymer kasalligida (yoki demensiyaning boshqa turlarida) gippokamp miyaning eng birinchi zararlanadigan qismi bo'lib qisqa muddatli xotirani yo'qotish va disorientatsiya bu zararning erta alomatlari qatoriga kiradi. Gippokampusning shikastlanishi kislorod yetishmasligi (gipoksiya), ensefalit yoki medial temporal epilepsiyasini ham keltirib chiqarishi mumkin. Keng, ikki tomonlama gippokampal shikastlanishi bo'lgan odamlar anterograd amneziya: yangi xotiralarni shakllantirish va saqlab qolish qobiliyatining pasayishi(yoki umuman yo'qolishi) boshdan kechirishlari mumkin.

Gippokampdagi turli xil neyron hujayralar aniq qatlamlarga tashkil etilganligi sababli, u ko'pincha neyrofiziologiyani o'rganish uchun namunaviy tizim sifatida ishlatiladi. Uzoq muddatli potentsiallanish (LTP) deb nomlanuvchi asabiy plastisiya shakli dastlab gippokampusda paydo bo'lgan va ko'pincha ushbu tuzilishda o'rganiladi.

Kemiruvchilarda hipokampus fazoviy xotira va navigatsiya uchun mas'ul bo'lgan miya tizimining bir qismi sifatida keng o'rganilgan. Sichqon va kalamush gippokampidagi ko'plab neyronlar joy hujayralari sifatida javob beradi: ya'ni hayvon o'z muhitining ma'lum bir qismidan o'tganda ular harakat potentsiallarining portlashlarini keltirib chiqaradi. Gippokampal joy hujayralari faolligi inertsial kompas vazifasini bajaradigan bosh yo'nalishi hujayralari bilan va taxminiy ravishda qo'shni entorinal korteksdagi panjara hujayralari bilan keng ta'sir qiladi.