Germaniyada Yangi yil
Yangi yil (nemischa: Neujahr) – Germaniyadagi kalendar bayramlaridan biri, har yili 31-dekabrdan 1-yanvarga oʻtar kechasi nishonlanadi. Germaniyada Yangi yil kechasi Silvester deb nomlanadi (nemischa: Silvester, kam hollarda Sylvester) 335-yil 31-dekabrda vafot etgan nasroniy avliyosi sharafiga oʻtkaziladi.
Tabriklar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Germaniyada ular Yangi yil boshlanishidan oldin ham boshqalarga “yaxshi sirpanib oʻtishingizni tilaymiz” tilab tabriklashadi (nemischa: Guten Rutsch). Yangi yil kelgandan soʻng, tabriklar Frohes Neues! (“Yangi yil muborak!”) bilan almashtiriladi.
Germaniyada asosiy qish bayrami Rojdestvo boʻlgani uchun 25-dekabrda nishonlanadi, asosiy tabriklar va sovgʻalar Rojdestvoga toʻgʻri keladi. Yangi yil arafasida yangi yilda baxt keltirishi kerak boʻlgan kichik narsalarni berish (yoki ularni almashtirish) odatiy holdir: masalan, choʻchqaning kichik haykalchalari, toʻrt bargli beda, moʻri tozalagich, penni.
Bayram[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oilaviy bayram boʻlgan va anʼanaviy ravishda oila bilan nishonlanadigan Rojdestvodan farqli oʻlaroq, Germaniyada Yangi yil odatda shovqinli kompaniyada nishonlanadi. Ayniqsa, yoshlar oʻrtasida doʻstlar davrasida uyda yoki klubda, maxsus tashkil etilgan kechalarda bayram qilish odat tusiga kirgan. Keksa avlod vakillari orasida restoranlar, Yangi yil bayrami ballari, teatrlashtirilgan tomoshalar yoki konsertlarga Yangi yil arafasida talab juda oshadi.
Yangi yilni uyda yoki tashqarida nishonlashda mehmonlarni chorlash 31-dekabr kuni kechqurun boʻlib oʻtadi. Odatda nemislar oʻzlarini yengil taomlar bilan cheklashadi: raklet va fondu Silvesterdagi anʼanaviy taomlar hisoblanadi. Yarim tungacha qolgan vaqt Britaniyaning “Bir kishi uchun kechki ovqat” komediya sketchini tomosha qilish va stol oʻyinlarini oʻynash bilan oʻtkaziladi. Qoʻrgʻoshin ustida fol ochish ham odatiy mashgʻulotga aylangan – eritilgan qoʻrgʻoshin sovuq suvga quyiladi va ular muzlatilgan shakldan egasini yangi yilda nima kutayotganini taxmin qilishga harakat qilishadi.
Yarim tunda shampan stakanlarini koʻtarish va yangi yilda bir-birlariga baxt va omad tilash odat tusiga kiradi. Shuningdek, Germaniya xalqi koʻchaga chiqishadi yoki pirotexnika otishadi, keyin bayramni davom ettiradilar.
Yangi yil stoli[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi yil arafasida anʻanaviy taomlar raklet va fondu boʻlib, ular uzoq kechki ovqat va stolda suhbatlashishga yordam beradi[1]. Ilgari, Yangi yil arafasida stolga sazan baligʻidan taom tortilgan, ammo hozir bu anʼana kamroq tarqalgan. Kumush sazan tarozilari yangi yilda juda koʻp pul olib keladi degan fikr bor. Boshqa baliqli taomlar ham mashhur, masalan, qizil seld salati.
Bundan tashqari, anʻanaviy taom Berlin shirin kulchalari hisoblanadi. Baʼzan, hazil sifatida, shirin kulchalardan biri oʻrniga xantal yoki piyoz bilan toʻldiriladi shirin murabbo berishadi.
Ichimliklar orasida shampanga qoʻshimcha ravishda kryushon va punsh keng tarqalgan. Yangi yil arafasida nemislar juda koʻp miqdorda spirtli ichimliklar va tovuqni isteʻmol qiladilar.
Mushakbozlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi yilni nishonlashning muhim belgisi yarim tunda oʻtkaziladigan mushakbozlikdir. Katta shaharlarda tomoshabinlar toʻplanadigan markaziy maydonlarda mushakbozliklar tashkil etiladi. Koʻpchilik oʻzlarining pirotexnika vositalarini olib kelishadi, ular 31-dekabr va 1-yanvarda 18 yoshdan oshgan shaxslarga rasmiy ravishda sotilishi mumkin. Savdo shoxobchalarida pirotexnika vositalarini sotish 31-dekabrdan yetti ish kuni oldin boshlanadi. Soʻnggi yillarda nemislar oʻzlariga mushak sotib olish oʻrniga xayriya ishlariga pul sarflashga daʼvat etilgan kampaniyalar tez-tez oʻtkazilmoqda.
Televizor[tahrir | manbasini tahrirlash]
Markaziy kanalda, yarim tundan bir necha soat oldin, har yili 1 millionga yaqin odamni toʻplaydigan Brandenburg darvozasida Berlindagi katta bazmning jonli efiri boʻladi. Shuningdek, yangi yilga bir necha soat qolganda federal kanslerning xalqqa yangi yil murojaati televideniye orqali efirga uzatiladi.
Yangi yil arafasidagi namoyishlar orasida eng mashhurlari: “Bir yurak va bir jon” teleserialidagi “Yangi yil zarbasi” epizodi[2] va Britaniyaning “Bir kishi uchun kechki ovqat” komediya eskizi[3]. Bundan tashqari, koʻngilochar dasturlar, masalan, oʻtayotgan yilning xit paradi, Yangi yil kechalari, simfonik kontsertlar efirga uzatiladi.[4]
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- „Silvester und Neujahr“ (de). 2013-yil 6-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-dekabr.
- „Silvester und die Tradition am Esstisch“ (de). 2013-yil 6-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-dekabr.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ ZDF: Кто это изобрёл? Швейцарцы(olm.)
- ↑ „WDR sendet drei bisher unbekannte Folgen von Ekel Alfred“. // derwesten.de. Qaraldi: 2013-yil 10-dekabr. (olm.)
- ↑ Новогодняя телекругосветка. Журнал Огонек, 21.12.2015
- ↑ „TV-Quoten Silvester: Dinner For One gegen Neujahrsansprache“ (de). 2013-yil 6-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-dekabr.
5. Berkmoes, Ryan Ver; Cole, Geert; Berry, Oliver; Else, David (2009). Western Europe. Lonely Planet. p. 551. ISBN 9781741049176. The German New Year's Eve is called Silvester in honour of the 4th-century pope under whom the Romans adopted Christianity as their official religion; there's partying all night long.
6. Watts, Isaac (1 November 2013). Joy to the World: The Forgotten Meaning of Christmas. Paraclete Press. p. 49. ISBN 9781612615301.
7. Cau, Jean; Bost, Jacques Laurent; Chambry, D.; Wagret, Paul (1979). Brazil. Nagel Publishers. p. 214. ISBN 9782826307273. On New Year's Eve there are fireworks in the streets, and at midnight begins the marathon known as the 'St Sylvester's Day race'ʻ.
8. Dass schon die Römer den Jahresbeginn mit ausschweifenden Festen begingen, bezeugt ein Brief Ciceros (Ad Atticus 16,1,4): Cicero fragt sich, was von den Consuln am 1. Januar zu erwarten wäre, und antwortet selber „Ausschlafen der Räusche!“.
9. Neuordnung der gottesdienstlichen Lesungen und Predigttexte, herausgegeben im Auftrag der Kirchenämter von EKD, UEK und VELKD von der Geschäftsführung Perikopenrevision (EKD – UEK – VELKD); seit dem Kirchenjahr 2018/19 wird der letzte Sonntag nach Epiphanias grundsätzlich in dem siebentägigen Zeitraum gefeiert, der mit Lichtmess endet, während der letzte Sonntag nach Epiphanias vorher grundsätzlich 70 Tage vor Ostersonntag lag. Das Proprium des mit dieser Neuregelung abgeschafften vierten bzw. fünften Sonntages nach Epiphanias ging dabei auf den neugeschaffenen vierten bzw. fünften Sonntag vor der Passionszeit über.
10. Tina Sommer: Die Geburt Christi im Kirchenjahr und weihnachtliche Traditionen der Gegenwart. 2008, ISBN 978-3-638-95183-8, S. 17.