Georgiyevskiy mozori (Tver oblasti)
Novgorodka qishlogʻi yaqinidagi Georgiyevskiy mozorining ibodatxona majmuasi ― Tver viloyatining Spirovskiy tumanidagi Novgorodka qishlogʻi yaqinida joylashgan meʼmoriy va tarixiy yodgorliklar majmuasidir. U ikkita cherkovni oʻz ichiga oladi: Georgiyevskiy tosh cherkovi (1860-yilda qurilgan) va Ilyinskiy cherkovi (1872-yilda qurilgan); darvozali panjara, tarixiy nekropol bor.
Mozor tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mozor haqida birinchi manba 1620-yillarga toʻgʻri keladi. Biryuchevo qishlogʻi bilan mozor saroy yerlarida joylashgan edi. 1660-yillarda hududda „koreliyaliklar“ — Ladogaboʻyi Kareliya hududidan kelgan muhojirlar yashagan. Kareliya aholisi XX-asrning oʻrtalariga qadar Georgiyevskiy mozori hududida kopchilikni tashkil qilgan. 1880-yillarda cherkovda 15 qishloq, 372 xonadon, 1203 erkak va 1217 ayol, barcha kareliyaliklar bor edi[1].
Majmua meʼmorchiligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
XIX-asrning oʻrtalariga qadar mozorda Georgiyevskiy yogʻoch ibodatxonalari bor edi. Georgiyevskiy tosh cherkovi qurilishining boshlanishi 1650-yilga, qurilishning yakunlanishi — 1860-yilga toʻgʻri keladi[2].
Maʼbad rus uslubida klassitsizm elementlari bilan qurilgan. Maʼbad besh gumbazli, ammo 2000-yillarda tomini taʼmirlash vaqtida bittasidan ayrilgan.
Ichkarida V. I. Vasnetsov freskalari asosidagi devor rasmlari qoldiqlari qolgan. Shuningdek, Mixail Tverskoy, Boris va Gleb, Nil Stolobenskiyning tasvirlari mavjud. Ikonostas qisman saqlanib qolgan.
Ikkinchi tosh cherkov 1872-yilda qurilgan. Uning ikkita taxti bor: Avliyo Ilya va taqvodor knyaz avliyo Aleksandr Nevskiyniki.
Ibodatxona majmuasi va nekropol atrofida darvozali panjara saqlanib qolgan. Kokoshnik shaklidagi uchi boʻlgan darvoza arkasi gʻishtdan qurilgan. Darvozalarda cherkov hovlisining tarixini qisqacha tavsiflovchi maʼlumotli taxtachalar mavjud. Devor choʻyan panjara va gʻisht ustunlaridan yasalgan. Janubda balandligi 1 m gacha boʻlgan tosh panjara saqlangan.
2000-yillarda taʼmirlash ishlari olib borilgan, ammo tugallanmagan.
2020-yil holatiga koʻra, ibodatxonalar ishlamaydi va yemirilishda davom etmoqda.
Tarixiy nekropol[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mozor majmuasi XIX-XXI-asrlarda dafn etilgan keng tarixiy nekropolni oʻz ichiga oladi.
Lopakov, Yershov, Korolyovlar oilalarining tosh va metalldan qabr toshlari saqlanib qolgan.
