Gan (Laamu Atoll)
Gan | |
|---|---|
| Inhabited island | |
| 1°54′55″N 73°32′35″E / 1.91528°N 73.54306°E G OKoordinatalari: 1°54′55″N 73°32′35″E / 1.91528°N 73.54306°E G O | |
| Mamlakat | [[Maldives]] |
| [[Administrative atoll]] | Laamu Atoll |
| Distance to Malé | 249.93 km (155.30 mi) |
| Hukumat | |
| Aholisi (2014) |
2,809 |
| Zichligi | auto kishi/km2 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+05:00 |
|
| |
Gan ( Dhivehi : poti ) — Xaddxunmati atolidagi aholi istiqomat qiladigan orollardan biri bo'lib,maʼmuriy kodi Laamu va Maldiv orollarining Mathi-Dhekunu provinsiyasi uchun taklif etilgan poytaxt.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Arxeologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gan orolida qadimiy Maldiv buddistlari davridan qolgan ulkan xarobalar mavjud.
- "Gamu Haiytheli" nomli xaroba Orolning Mukurimagu palatasida Mudhin Xinnada joylashgan. U 91.5 metr (300 ft) aylanada va 7.3 m (24 ft) balandlikda. Mahalliy urf-odatlarga ko'ra, bu Maldiv orollarining so'nggi Buddist ibodatxonasi edi.
- Kuruhinna deb nomlangan hududda xarobalar "Munbaru" deb ataladi . Bular 1923 yilda HCP Bell tomonidan tekshirilgan va uning 1940 yildagi monografiyasida fotosuratlar bilan hisobot nashr etilgan [1]
Gandagi xarobalar Maldiv orollaridagi buddist o'tmishidan eng yaxshi saqlanib qolgan xarobalar bo'lib, HCP Bell orolning ba'zi buddist qoldiqlarini, ayniqsa Kuruxinnadagi stupa va vixarani qazib olgan. Biroq yaqin vaqtlarda ushbu qo'riqlanmagan tomonlarida ko'plab vandalizm bo'ldi va faqat tarqoq toshlar va marjon vayronalari qolgan. [2]
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Orol - 249.93 km (155 mi; 135 nmi) mamlakat poytaxti Maledan janubda. [3] Gan qo'shni Maandhu oroli bilan qo'shilib Maldiv orollarining eng katta geografik oroli hisoblanadi. U palatalarga bo'lingan, ularning eng shimoliy qismi Tundi deb ataladi, o'rtada Mathimaradhu va janubida Mukurimagu joylashgan. Gan janubida Maandxu oroli bilan bog'langan. Maandhu Kadxxudagi mintaqaviy ichki aeroport bilan qisqa yo'l orqali bog'langan. Kadhdhu janubida atollning poytaxti Fonadxu bilan tutashgan. Kadxxu va Fonadxu o'rtasidagi bog'lovchi yo'l [4] deyarli bir kilometr uzunlikda. To'rtta Gan, Maandxu, Kadhdhu va Fonadxu orollari yo'llar bilan ulangan, taxminan 18 km (11 mi) tagacha cho'zilgan. uzunligi bo'lib, Maldiv orollaridagi quruq erning eng uzun uzunligini tashkil qiladi.
Bu orolni Addu Atoll va Huvadhu atolidagi "Gan" deb nomlangan boshqa Maldiv orollari bilan adashtirib yubormaslik kerak.
Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 2006 | 2 502 | — |
| 2014 | 2 809 | +12.3% |
Iqtisodiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]
Rivojlanish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gan - Laamu atolidagi eng rivojlangan orol. 2004 yilgi tsunamidan keyin Fransiya Qizil Xoch va boshqa xorijiy hukumatlar yangi binolarni, jumladan, yangi maktab, ko'p maqsadli bino, yangi kasalxona, bank, boshlang'ich va o'rta maktablar, suv inshooti, politsiya stantsiyasi va elektr uylarini qurishdi. Turizmda o'sish boshlandi va muvaffaqiyatli davom etmoqda.
Turizm[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gan - atoll va Maldiv orollaridagi eng katta orol. Orol sharqiy chekkalarda joylashgan bo'lib, u yerda atoldagi ko'pchilik orollar joylashgan. Gan oroli hayratlanarli plyajlar bilan o'ralgan. Orolda, shuningdek, buddizmdan oldingi davrdagi ta'sirchan tepaliklar mavjud. “Havitta” nomi bilan mashhur boʻlgan tepaliklar islomdan oldingi davrda qurilgan piramidaga oʻxshash inshoot boʻlib, 600 yildan ortiq tarixga ega.
Bison Maldives Pvt Ltd tomonidan ishlab chiqilgan Reveries sho'ng'in qishlog'i 2011 yil 1 fevralda Prezident Mohamed Nashid tomonidan rasman ochilgan. U aholi yashaydigan orolda ishlab chiqilganligi sababli mamlakatda birinchi bo'lib hisoblanadi. 23 ta mehmon xonasi, restoran, internet-kafe, suzish havzasi, Roof Top kafesi, konferentsiya inshootlari, Spa, Padi sertifikatlangan sho'ng'in maktabi va suv sporti ob'ektlari bilan Reveries turizmning yangi turini taklif etadi.
Sog'liqni saqlash muassasasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gan mintaqaviy kasalxonasi Janubiy Markaziy viloyatda yashovchi barcha odamlarga, shuningdek, uning xizmatlariga murojaat qilgan barchaga profilaktika va davolash xizmatlarini taqdim etadi. Kasalxona 1993-yil 7-noyabrda Atoll sog'liqni saqlash markazi sifatida kamtarona boshlangan. Xizmatlarga talab ortdi va 2001-yil 11-iyunda u Atoll kasalxonasiga aylandi. Keyingi yangilanishlar ob'ektlar va xodimlar shaklida amalga oshirildi. 2002-yil 1-avgustda Viloyat kasalxonasi maqomini oldi. Gan mintaqaviy kasalxonasi Janubiy Markaziy provintsiya uchun eng yuqori murojaat markazi bo'lib xizmat qiladi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Hasan A. Maniku, The Islands of Maldives.
- ↑ Xavier Romero-Frias, The Maldive Islanders, A Study of the Popular Culture of an Ancient Ocean Kingdom.
- ↑ „Coordinate Distance Calculator“. Boulter.com. Qaraldi: 2018-yil 8-avgust.
- ↑ Maldives Post-Tsunami Environmental Assessment. UNEP, 2005 — 69 bet. ISBN 9789280725797. OCLC 968476613.
- HCP Bell, Maldiv orollari. Tarix, arxeologiya va epigrafiya bo'yicha monografiya . Qayta chop etish 1940 nashr. Male 1986 yil.