Galaktik toj

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Galaktik toj — Galaktika atrofini oʻrab turuvchi koʻrinmas yulduzlar va qora materiyadan iborat qobiq. Dastlabki kosmik nurlarni tekshirib olingan maʼlumotlarga qaraganda yulduzlarda baʼzi elementlar, ayniqsa, litiy, berilliy va bor koʻp. Bu elementlar yadro reaksiyasi natijasida yulduzlarda qisqa muddatda "yonib" tamom boʻladi. Kosmik nurlar tarkibida kalsiy, temir, nikel kabi ogʻir elementlar ularning kosmosdagi oʻrtacha miqdoridan bir necha oʻn baravar ortiq. Litiy, berilliy va borning koʻp boʻlishiga sabab, ogʻir yadrolar (asosan, proton va alfa zarralar)ning yulduzlararo gaz bilan toʻqnashuvidir. Oʻta yangi yulduzlarning chaqnashidan hosil boʻladigan kosmik nurlar va elektronlar Galaktikaning 10-6— 10"5 e kuchlanishdagi magnit maydoni kuch chiziqlari yoʻnalishida harakat qiladi va Yerga yetib kelguncha Galaktika atrofida milliard yillar aylanib yuradi.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil