Foydalanuvchi:Rahimjanova Nazokatxon/4 tema

Xitoy tilidagi Grammatika / Davomiylik har doim fe'ldan keyin qo'yiladi va "qancha vaqt?", "qancha?" savollariga javob beradi.

Masalan:

U  1 hafta dam oldi

休息一个星期。

xiūxī yí ge xīngqī

Ikki yil ishladi

工作两年。

gōngzuò liǎng nián

To'g'ridan-to'g'ri to'ldiruvchi mavjud bo'lganda, jumla ikkita sxema bo'yicha (teng) tuziladi:

1)Ega + Fe’l  +  To'g'ridan-to'g'ri to'ldiruvchi + Fe’l va 了 + davomiylik bilan

Biz uni 20 daqiqa kutdik.

我们等他等了二十分钟。

wǒmen děng tā děng le èr shí fēn zhōng

O‘qituvchi bizga ikki soat maslahat berdi.

老师辅导我们辅导了两个小时。

lǎoshī fǔdǎo wǒmen fǔdǎo le liǎng gè xiǎoshí

U ikki yil ingliz tilini o‘rgangan.

他学英文学了两年。

tā xué yīngwén xué le liǎng nián

2)Ega  + Fe’l 了bilan + davomiylik + 的+ To'g'ridan-to'g'ri to'ldiruvchi

Ikki yil ingliz tilini o‘rgangan.

他学了两年的英文。

tā xué le liǎng nián de yīngwén

Istisnolar: 来，去，到，离开，死，下，课，在，结婚

Ular sxema bo'yicha quriladi : Ega + Fe’l  + 经 + davomiylk , masalan:

他离开已经两年。

tā líkāi yǐjīng liǎng nián

Ketganiga ikki yil bo'ldi.

Agar harakat hozirgacha davom etsa, unda hamma narsa quyidagi sxema bo'yicha quriladi:

Ega + Fe’l  + 了 + davomiylik + 的 + toʻldiruvchi   + 了

Masalan:

Men ikki soatdan beri rasm chizyapman

我画了两个小时的画儿了。

wǒ huà le liǎng gè xiǎoshí de huàr le

Agar harakat o'tmishda sodir bo'lgan va hozirgacha tugagan bo'lsa:

Ega + Fe’l  + 了 + davomiylik + 的 + To‘ldiruvchi

Men xitoy tilini uch yil o‘qidim (endi o‘qimayapman).

我学了三年的汉语。

wǒ xué le sān nián de hànyǔ

Davomiylikni inkor etish

Davomiylikning o‘zini inkor qilish ham, fe’lni ham inkor qilish mumkin.

Kitobni uch kun emas, ikki kun o‘qidim.

我没有看三天的书，我只看两天。

wǒ méi yǒu kàn sān tiān de shū, wǒ zhǐ kàn liǎng tiān (davomiylikni inkor etish)

Ikki kundan beri gazetalarni o'qimayman.

我两天没看报。

wǒ liǎng tiān méi kàn bào (fe'lni inkor qilish)

Bu holatda ko'rsatish olmoshlari oldinga qoyiladi!