Kontent qismiga oʻtish

Foydalanuvchi:DILBAYEVNA/qumloq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Semra Özdamar
Tavalludi
Emine Sevgi Özdamar

10-avgust 1946-yil (1946-08-10) (77 yosh)
Malatya, Turkey
Kasbi Writer
Faoliyat yillari 1990–2007

Emine Sevgi O'zdamar (1946–yil 10–avgustda tug'ilgan) - Germaniyada istiqomat qiluvchi va ko'p yillar davomida u yerda istiqomat qiluvchi turkiyalik yozuvchi, rejissyor va aktrisa. O'zdamarning san'ati Germaniya va Turkiya mamlakatlarini har ikkisida ham notinch vaqtlarda bosib o'tgan hayotiy tajribalari ta'sirida ekanligi bilan ajralib turadi. Uning eng muhim yutuqlaridan biri 1991–yilda Ingeborg Baxman mukofotini qo'lga kiritishdir.

O'zdamarning adabiy ijodi ko'plab e'tirof va ilmiy e'tiborga sazovor bo'ldi. She'riyat ishqibozi bo'lgan u Geynrix Geyn va Bertolt Brext ijodidan, ayniqsa, 1960–yillarda Berlinda sotib olgan uning qo'shiqlari albomidan katta ilhom oldi. Keyinchalik u o'zi istiqomat qiladigan Berlinda Brextning shogirdi Benno Besson bilan birga o'qishga qaror qildi[1][2].

Shaxsiy hayoti

Emine Sevgi O'zdamar 1946–yil 10–avgustda Turkiyaning Malatya shahrida tug'ilgan. U bobosi va buvisi qo‘lida o‘sib, Turkiyaning Istanbul va Bursa shaharlarida yashagan. 1965–yilda u birinchi marta Berlinga bordi va u yerdagi zavodga ishga kirdi. U Germaniyaga o'sha paytda Shveytsariyada o'qigan katta akasi Alining yonida bo'lish uchun kelgan; Shveytsariyaga qaraganda Germaniyaga ko'chib o'tish osonroq edi[3]. O'zdamar o'n ikki yoshidan boshlab aktyorlik qilgan va spektakllarni ijro etgan va dastlab Yevropaga kelganida ikkalasini ham qilishni xohlagan: aktyorlik va ukasini ko'rish. O'zdamarning ota-onasi 18 yoshli qizining rejasiga qarshi edi, ammo oxir-oqibat taslim bo'ldi.

O'zdamar G'arbiy Berlindagi rezidensiyada 120 nafar turkiyalik ayollar bilan birga yashagan[3]. Dastlab u nemis tilida bir og'iz so'z ham gapirmas edi, shuning uchun u kattalar sifatida tilni o'rganishda qiyinchiliklarga duch keldi. O'zdamar ko'cha nomlari va gazetalarning sarlavhalarini ularning asl ma'nosini bilmasdan yodlashdan boshladi[4]. Yetti oydan so‘ng otasi nihoyat tilni to‘g‘ri o‘rganishi uchun Gyote institutida til kurslarida qatnashishi uchun pul to‘ladi[3].

O'zdamar hali ham aktrisa bo'lishni xohlardi, shuning uchun u ikki yildan so'ng Istanbulga qaytib keldi va u yerda aktyorlik saboqlarini ola boshladi va teatr spektakllarida birinchi katta rollarni oldi. 1971–yilda Istanbuldagi harbiy to'ntarish fuqarolarning ta'qib qilinishiga olib keldi va fuqarolarning so'z erkinligiga katta ta'sir ko'rsatdi. Ushbu to'ntarish tufayli 1976–yilda O'zdamar Germaniyaga qaytib keldi va nemis tilini va Bertolt Brecht kabi mualliflarni sevib qoldi[3]. U Gʻarbiy Berlinda yashab, Sharqiy Berlindagi Volksbühne jurnalida rejissyor yordamchisi boʻlib ishlagan[4]. Spektakl bilan gastrol safari davomida u yana ikki yil Frantsiyada yashab, Germaniyaga qaytib, 1979– yilda Bochumdagi teatrda ishlagan[5]. Hozirda u turmush o'rtog'i Karl Knaydl bilan Berlinning Kreuzberg shahrida yashaydi.

Adabiy martaba Asosiy asarlar

1990–yilda O'zdamar o'zining "Mutterzunge" (ona tili) debyut hikoyalar to'plamini nashr etdi[6]. U Times Literary Supplement tomonidan "Yilning xalqaro kitobi" deb topilgan[7]. Qisqa hikoyalar Germaniyada yashovchi turk ayolining kimligini va bu kimlikning til bilan qanchalik chambarchas bog'liqligini o'rganadi[8]. Rivoyatchi o‘z ona tili – turkiy tilini yo‘qotib qo‘ygan, nemis tilida ravon, ammo nuqsonli gapiradi. Rivoyatchi onasi bilan turkcha gaplashayotgan paytini eslaydi: “Meine Mutter sagte mir: “Weißt du, du sprichst so, du denkst, daß du alles erzählst, aber plötzlich springst du über nichtgesagte Wörter” (Onam aytdi: men: 'Bilasizmi, siz go'yo menga hamma narsani aytib beraman deb o'ylayotgandek gapirasiz, lekin birdan aytilmagan so'zlardan sakrab o'tasiz')Manba xatosi: Closing </ref> missing for <ref> tag . Issiq tana a'zosi, tilimning sevgi manbai, tuyg'ularim, bolaligim, o'smirligim.")

Emine Sevgi O‘zdamarning 1992–yilda chop etilgan “Das Leben ist eine Karawanserei hat zwei Turen aus einer kam ich rein aus der anderen ging ich raus” (“Hayot karvonsaroy: Ikki eshik bor, biriga kirdim, boshqasiga chiqdim”) nomli birinchi romani shular jumlasidandir. unga romanning bir boblari uchun nufuzli Ingeborg Baxman mukofoti (1991). Bu uni asli turkiy asl muallifga aylantirdi va bu sovrinni qoʻlga kiritdi va romanchi sifatida xalqaro eʼtirofga sazovor boʻldi[9]. Romanda ismi oshkor etilmagan birinchi hikoyachi Turkiyadagi bolalik va o‘smirlik davridagi hayotni, otaning ish izlab Turkiyadagi bir joydan ikkinchi joyga ko‘chib o‘tishini va nihoyat hikoyachining oilasini tark etishi uchun Germaniyaga oxirigacha borishini tasvirlaydi,yangi hayot[8]. Matn impressionistik bo'lib, bevosita va shahvoniy rivoyat bilan to'ldirilgan, lekin bu epizodlarni birlashtirishga urinmaydi[8].

Birinchi roman shu yerda tugaydi, ikkinchisi 1998–yilda nashr etilgan Die Brücke vom Goldenen Horn (Oltin shox ko'prigi) boshlanadi[8]: 19 yoshli qiz Germaniyaga jo'nab ketmoqda. U Berlinga poyezdda boradi va u yerda mehmon sifatida qoladi. Bu 1960–yillar, erkin sevgi va talabalar noroziliklari davri. Oxir-oqibat u Turkiyaga qaytib ketadi va u yerda uning yo'qligi hamma narsani o'zgartirganini tushunadi[9] . Shundan so'ng, 2001–yilda O'zdamar "Der Hof im Spiegel" (Oynadagi hovli) nomli boshqa hikoyalar to'plamini nashr etadi. Hikoyachi o'z kvartirasining derazasidan kuzatadi. Shaharlar bor: Berlin, Amsterdam, Istanbul. Yoki teatr. Mehmon ishchilar bilan to'la poyezd. Keksa odamning yashash xonasi. Hikoyachi oshxonada, telefonda turib, uning oynasida hovlidagi hayotni tomosha qilmoqda. Oyna barcha o'liklarni ham ushlab turadi[10]. U "o'zining Berlini", birinchi va ikkinchi Berlin (9 yillik masofa bilan ajralib turadi, birinchisi G'arbiy Berlin, ikkinchisi Sharqiy Berlin), Istanbul taassurotlari haqida gapiradi; u o'lim, sevgi, sevgi haqida gapiradi. qayg'u, zavqlanish va buni makon va vaqt ichida harakatlanayotganda qiladi[10].

Uning 2003–yilda yozgan “Seltsame Sterne starren zur Erde” (G‘alati yulduzlar Yerga tikiladi) romani O‘zdamarning Sharqiy Berlindagi Volksbühne teatrida ishlagan vaqtini tasvirlaydi. U To'yda yashaydi va Sharqiy va G'arbiy Berlin o'rtasidagi "No Man's Land"da o'zini topadi. O'sha paytda (1970–yillar) Istanbulda tartibsizliklar bo'lgan edi. Ayrim narsalarni aytishga ruxsat berilmagan; O‘zdamar Berlindagi teatr sahnasida bu so‘zlarni aytishga joy topdi[5].

Uning 2007–yilda chop etilgan "Kendinin Terzisi Bir Kambur, Ece Ayhan'lı ananlar, 1974–Zürih günlüğü, Ece Ayhan'ın mektuplari" ("O'z tikuvchisi sifatida kambur", Ece Ayhanning xotiralari: 1974–yil Tsyurix kundaligi va Ece Ayhandan maktublar) uning edi. Birinchi bo'lib turk tilida yozilgan. U rejissyor Vasif Öngören bilan do'stligi bilan bog'liq kundalik yozuvlariga asoslanadi.

2021–yilda Özdamar “Ein von Schatten begrenzter Raum” romanini juda ko‘p tanqidlarga uchragan, RBB Kultur muxbiri Katharina Döbler uni “ajoyib”[11] deb ta’riflagan va 2022–yilgi Leyptsig kitob ko‘rgazmasi sovrini uchun nomzodlar ro‘yxatiga kiritilgan[12].

Asosiy mavzular

Migratsiya "Men tranzitda bo'lishni afzal ko'radigan odamman. Mening sevimli joyim mamlakatlar o'rtasidagi poyezdda o'tirish. Poyezd - go'zal uy[9]."

O'zdamarning ishi ko'pincha qisman avtobiografikdir[13]. Germaniya va Turkiya, Yevropa va Osiyo o'rtasidagi poyezd Emine Sevgi O'zdamar hayoti va ijodini yaqindan tasvirlaydigan manzaradir. O‘zining eng avtobiografik matnlarida O‘zdamar o‘quvchini o‘zi bilan ikki dunyo o‘rtasidagi poyezd sayohatiga olib boradi, bu yerda inson ko‘chish, yangi makonga ko‘chib o‘tish, eskisiga qaytish va o‘zini topish bilan birga keladigan tuyg‘ular va taassurotlarning murakkabligini boshdan kechirish mumkin. Gʻalatilik va tanishlik o'rtasida. "O'zdamar migratsiyani o'z ishida asosiy kontseptual va estetik dasturga aylantirdi"[9], shuning uchun hakamlar hay'ati O'zdamarni 2001–Nordrhein-Westfalen rassomi mukofoti (Künstlerinnenpreis) g'olibi bilan tabriklaganidan keyin.

Kimlik, nemis-turk kimligi

O‘zdamarning nasri “ko‘pincha turk madaniyatining xilma-xilligiga e’tibor qaratadi va shuning uchun ham Turkiyada ham, Germaniyada ham aylanib yurgan “turkchilik” haqidagi millatchilik munozaralariga muhim aralashuvni ifodalaydi”. Mirror, 2001), masalan, u "Ich liebe das Wort Gastarbeiter, ich sehe immer zwei Personen vor mir" deb yozadi. Einer ist Gast und sitzt da, der andere arbeitet" (Mehmon-ishchi so'zini yaxshi ko'raman, men doim qarshimda ikki kishini ko'raman. Biri mehmon va u yerda o'tiradi; ikkinchisi ishlaydi)[13]. O'zdamar matnlari ham. "asl" turkiy o'ziga xoslik haqidagi har qanday tushunchaga putur etkazadi, uning matnlari an'ana va uning kontekstsizlanishi bilan bog'liq va o'zlikni shakllantirishda an'ana qanday rol o'ynashi haqida savollar tug'diradi[8].

Zamonaviy stipendiyalar va talqinlar

O'zdamarning Ingeborg Baxman mukofotini qo'lga kiritishi nemis adabiyoti[13] nimadan iboratligi haqida keng qamrovli munozaralarga sabab bo'ldi va Emine Sevgi O'zdamar turk-nemis adabiyotining "yetakchi nuri[13]" bo'ldi. Bu alohida va cheklangan atama Ozdamarning o'zi tomonidan tanqid qilingan, u bir toifaning bir qismi sifatida emas, balki shaxs sifatida ko'rishni afzal ko'radi[13]. Dastlabki stipendiyalar ko'pincha O'zdamarning ishiga til, o'ziga xoslik va hayot yozuviga qaratilgan sotsiologik ob'ektiv orqali qaragan. 2000–yillarda O'zdamarning ishi postkolonial nazariya bilan yanada chambarchas bog'liq bo'lib, uning xotira, tarjima va intertekstuallik bilan shug'ullanishiga urg'u berdi. O'zdamar ijodi aks ettirilgan keyingi istiqbollar ko'proq falsafiy va estetik shaklga ega bo'lib, uni Deleuze va Guattari kabi mutafakkirlar va rassomlar yoki ilk syurrealistlar bilan suhbatga olib keladi[13].

Uslub va ta'sirlar

O'zdamarning identifikatorlaridan biri uning o'ziga xos tili bo'lib, u qisman turkiy iboralar yoki jozibali so'zlarning so'zma-so'z tarjimasi, falsafiy va adabiy iqtiboslar bilan o'ynash orqali yaratgan va mehmon ishchilar tomonidan ishlatiladigan singan nemis tilidir[5]. Natijada: "Deutschland, ein Wörtermärchen[5]" (Germaniya, so'z-ertak — Heinening Deutschland haqida o'yin. Ein Wintermärchen). "Damals kam ich auf die Idee von Deutschland als Tür, durch die man hinein-oder hinausgeht. Und auf die Frage: Was passiert dabei mit der Sprache?" (O‘shanda menga Germaniyaning eshikdek o‘xshatish g‘oyasi paydo bo‘lgan edi, u orqali odam kirishi yoki chiqishi mumkin edi. Men esa o‘ylab qoldim: “Unda tilga nima bo‘ladi?”, - deydi u Berlin-Kreuzbergdagi jonli kafeda[5].

Folkner, Joys, Uaylder, Tennessi Uilyams, Jozef Konrad, Böll va Brext hamda Can Yücel, Ece Ayxan, Orxan Veli va yahudiy-german shoiri Else Lasker-Schüler kabi zamonaviy turk shoirlarining taʼsiri bor. , nach der ich immer Sehnsucht hatte, die Zeit vor den Katastrofen."(U orqali men doimo orzu qilgan vaqtni, falokatlardan oldingi vaqtni boshdan kechirdim.), - deb hikoya qiladi Ozdamar.

Aktyorlik/rejissyorlik karyerasi

1967–yilda Istanbulga qaytib kelgach, Özdamar 1970–yilgacha taniqli aktyorlik maktabiga o'qishga kirdi[13]. Uning qiziqishlari Germaniyadagi boshlang'ich davridan oldin allaqachon mavjud edi, ammo Berlindagi chap qanot turk direktori Vasif Öngören bilan uchrashish orqali yanada mustahkamlandi[13]. Turkiyada u, shuningdek, Öngörenning Piter Vaysning "Marat/Sade" va Bertolt Brextning "Mann ist Mann" nomli turkiy spektakllarida rol o'ynaydi[13]. Aynan o'sha paytda u Turkiya ishchilar partiyasiga ham qo'shildi. Biroq bu 1971–yildagi turk harbiy zarbasi bilan tugadi[13]. Ushbu do'stlik kundaliklari uning eng so'nggi kitobi va turk tilida yozilgan birinchi nasriy kitobining asosini tashkil qiladi, Kendi Kendinim Terzisi Bir Kambur, Ece Ayhan'lı anilar, 1974–Zürih günlüğü, Ece Ayhan'ın makruplari (The Hunchback as his). Tikuvchi, Ece Ayxonning xotiralari: 1974–yil Tsyurix kundaligi va Ece Ayxondan maktublar)[13].

O'zdamar 1976–yilda Germaniyaga qaytib kelgach, u taniqli Volksbühne teatrida shveytsariyalik rejissyor Benno Bessonning rejissyor yordamchisi lavozimini egalladi[13]. U yerda u Brextning teatr amaliyotida Matias Langhoff, Manfred Karge va Xayner Myuller kabi odamlar bilan juda yaqindan hamkorlik qildi va qisqa muddatga Besson bilan ishlashni davom ettirish va teatr fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun Frantsiyaga ko'chib o'tdi[13]. O'zdamarning teatr bilan aloqasi 1980-yillargacha davom etdi va ma'lum bir vaqt G'arbiy Germaniyadagi Klaus Peymanning Bochumer ansamblida rejissyor yordamchisi va aktrisa sifatida ishladi[13]. 1960 va 1970–yillardagi nemis ta'siridagi turk maktablari bilan Sharqiy Germaniya Post-Brext teatrining qiziqarli kesishishi O'zdamarning teatr uchun yozish uslubida ham, turli xil teatr tomoshalarida ham yaqqol namoyon bo'ladi. Shuningdek, u Turkiya-Germaniyani aks ettiruvchi turli filmlarda rol o'ynagan va o'ziga "Mutter aller Filmtürken" (Filmdagi barcha turklarning onasi) unvoniga sazovor bo'lgan[13].

Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Karagöz in Alamania, (play, 1982)
  • Mutterzunge, (short stories, 1990, ISBN 3-88022-106-5) The issue Maman/Mutter 2018 of the literary review la mer gelée published a version of the story Mutterzunge (in German, together with a French translation), slightly corrected by the author.
  • Keleoğlan in Alamania, (play, 1991)
  • Das Leben ist eine Karawanserei hat zwei Türen aus einer kam ich rein aus der anderen ging ich raus, (novel, 1992, ISBN 3-462-02319-5) engl. "Life is a Caravanserai Has Two Doors I Went in One I Came out the Other" tr. Luise von Flotow UMiddlesex Press 2000.
  • Die Brücke vom Goldenen Horn, (novel, 1998, ISBN 3-7632-4802-1), engl. The Bridge of the Golden Horn, publisher: Serpent's Tail, 2009, ISBN 1-85242-932-1
  • Der Hof im Spiegel, (short stories, 2001, ISBN 3-462-03001-9)
  • Seltsame Sterne starren zur Erde, (novel, 2003, ISBN 3-462-03212-7)
  • Kendi Kendinin Terzisi Bir Kambur, Ece Ayhan'lı anılar, 1974 Zürih günlüğü, Ece Ayhan'ın makrupları. (2007, ISBN 978-975-08-1305-4)
  • Ein von Schatten begrenzter Raum, (novel, 2021, Suhrkamp ISBN 3-518-43008-4)

Maqolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoza:Maqolalar

Qo'shimcha o'qishga[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Adelson, Leslie. The Turkish turn in contemporary German literature : toward a new critical grammar of migration. Palgrave Macmillan, 2005. ISBN 1-4039-6913-2. OCLC 560465165. 
  • Arslan, Gizem. "Animated Exchange: Translational Strategies in Emine Sevgi Özdamar's Strange Stars Stare to Earth." Global South (2013): 191–209. Print.
  • Gezen, Ela (2015). "Staging Berlin: Emine Sevgi Özdamar's Seltsame Sterne starren zur Erde". German Studies Review 38 (1): 83–96. doi:10.1353/gsr.2015.0040. ISSN 2164-8646. 
  • Haines, Brigid. Contemporary women's writing in German : changing the subject. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-815967-4. OCLC 67316424. 
  • Horrocks, David. Turkish culture in German society today. Berghahn Books, 1996. ISBN 1-57181-899-5. OCLC 34410954. 
  • Mani, B Venkat. Cosmopolitical Claims: Turkish-German Literatures from Nadolny to Pamuk. University of Iowa Press, 2007. ISBN 978-1-58729-584-3. 
  • Pizer, John. "The Continuation of Countermemory: Emine Sevgi Özdamar's Seltsame Sterne Starren Zur Erde." German Literature in a New Century: Trends, Traditions, Transitions, Transformations. Ed. Katharina Gerstenberger and Patricia Herminghouse. ix, 300 pp. New York, NY: Berghahn, 2008. 135–152. Print.
  • Shafi, Monika. Housebound : Selfhood and Domestic Space in Contemporary German Fiction. Rochester, NY: Camden House, 2012. Print.
  • Weber, Beverly. Violence and Gender in the "New" Europe. Palgrave, 2013 — 173–198 bet. ISBN 978-1-137-00708-7. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoza:German literature

  1. ↑ Özdamar, Emine Segi. "Der Hof im Spiegel: Erzählungen (Köln: Kiepenheuer & Witsch Verlag, 2001)
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 „Özdamar“ (de). Akademie der Künste, Berlin. Qaraldi: 2022-yil 9-avgust.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Emine Sevgi Özdamar über 50 deutsch-türkische Jahre: "Gute Arbeit, zwei Freunde, dann kannst du überall leben" – Seite 3 – Kultur – Tagesspiegel“ (de). www.tagesspiegel.de. 2022-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-oktyabr.
  4. ↑ 4,0 4,1 „Harald Jähner: Language without a childhood (22/01/2012) – signandsight“. www.signandsight.com. 2015-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-oktyabr.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :1
  6. ↑ „Emine Sevgi Özdamar“ (de). @GI_weltweit (2021-yil 13-dekabr). 2022-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-mart.
  7. ↑ Yildiz, Y.. Beyond the Mother Tongue: The Postmonolingual Condition. Fordham University Press, 2012 — 247 bet. ISBN 978-0-8232-4130-9. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Bird, Stephanie. Women writers and National Identity. Campridge: Cambridge University Press, 2003 — 158 bet. ISBN 978-0-521-82406-4. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 „Deutsche Gegenwartsliteratur auf Spanisch – Autoren O–Z – Özdamar, Emine Sevgi – Goethe-Institut“. www.goethe.de. 2015-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-oktyabr.
  10. ↑ 10,0 10,1 „"Der Hof im Spiegel": Die Geschichten einer schwirrenden Bahnhofshalle – Welt – Tagesspiegel“ (2001-yil 27-iyul). 2015-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-oktyabr.
  11. ↑ „"Emine Sevgi Özdamar: "Ein von Schatten begrenzter Raum."“.
  12. ↑ „Preis der Leipziger Buchmesse, 2022 Nominierte“.
  13. ↑ 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 13,10 13,11 13,12 13,13 13,14 „Emine Sevgi Özdamar | The Institute of Modern Languages Research“. modernlanguages.sas.ac.uk. 2015-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-oktyabr.
  14. ↑ „Kunstpreis Berlin 2009 / Fontane-Preis an Emine Sevgi Özdamar Preisverleihung am 18. März in der Akademie der Künste“ (de). Akademie der Künste, Berlin. Qaraldi: 2022-yil 17-mart.
  15. ↑ „Georg-Büchner-Preis 2022: Emine Sevgi Özdamar erhält renommierte Literaturauszeichnung“ (de). Der Spiegel (2022-yil 9-avgust). Qaraldi: 2022-yil 9-avgust.
  16. ↑ Reyk, Nicola „Schiller-Preis für Emine Sevgi Özdamar“ (de). WDR (2022-yil 19-avgust). Qaraldi: 2022-yil 27-noyabr.
  17. ↑ „Rede: Verleihung des Schillerpreises an Emine Sevgi Özdamar“ (de). Der Bundespräsident (2022-yil 22-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 28-noyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Foydalanuvchi:DILBAYEVNA/qumloq&oldid=4357095" dan olindi