Foydalanuvchi:Cloverida

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

— Bu xabarni [[Foydalanuvchi:|]] ([[User talk:|munozara]] · hissasi) yozdi, lekin imzo qo‘ymadi Venchur Kapitali

Venchur kapitali (VC) – bu xususiy kapitalni moliyalashtirishning bir turi bo'lib, u venchur kapital firmalari yoki fondlari tomonidan startaplarga, dastlabki bosqichdagi hamda yuqori o'sish potentsialiga ega deb hisoblangan va rivojlanayotgan yoki yuqori o'sishni (ishchilar soni, -yillik daromad, operatsiyalar ko'lami va boshqalar nuqtai nazaridan) ko’rsatgan kompaniyalarga beriladi. Ventur kapitali firmalari yoki fondlari dastlabki rivojlanish bosqichidagi kompaniyalarga kapital yoki mulk ulushi evaziga sarmoya kiritadilar. Venchur kapitalistlari, ular qo'llab-quvvatlaydigan ba'zi firmalar muvaffaqiyatli bo'lishiga umid qilib, xavfli startaplarni moliyalashtirish xavfini o'z zimmalariga oladilar. Startaplar yuqori noaniqlikka duch kelganliklari sababli[ In 1971, a series of articles entitled "Silicon Valley USA" were published in the Electronic News, a weekly trade publication, giving rise to the use of the term Silicon Valley.], VC investitsiyalari muvaffaqiyatsizlikka uchrash xavfi yuqori hisoblanadi. Startuplar odatda innovatsion texnologiya yoki biznes-modelga asoslangan bo'lib, axborot texnologiyalari (IT), toza texnologiyalar yoki biotexnologiya kabi yuqori texnologik sohalarga tegishli bo’ladi. Oddiy venchur sarmoyasi dastlabki " boshlang’ich moliyalashtirish (seed funding)" bosqichidan so'ng sodir bo'ladi. O'sishni moliyalashtirish uchun kiritiladigan institutsional venchur kapitalining birinchi bosqichi seriya A turi deb ataladi. Venture kapitalistlari ushbu moliyalashtirishni yakuniy "chiqish (exit)" bosqichi orqali daromad oladilar, masalan, aksiyalarni birinchi marta ommaviy joylashtirishda (IPO) jamoatchilikka sotish yoki birlashish natijasida yuzaga kelgan aksiyalarni sotish, xususiy kapitalning ikkilamchi bozorida moliyaviy xaridorga yoki boshqa tashkilotga, raqib kompaniyaga sotish orqali. Angel investitsiyalari, kapital kraudfundingi va boshqa boshlang’ich moliyalashtirish (seed funding) imkoniyatlaridan bilan venchur kapitali - cheklangan operatsion tarixga ega va ommaviy bozorlarda kapitalni jalb qilish uchun juda kichik bo'lgan hamda bank kreditini olish yoki qarzni to'lash imkoniyatiga ega bo'ladigan darajaga ko’tarilmagan kompaniyalar uchun qulay imkoniyatdir. Kichik va dastlabki bosqichdagi kompaniyalarga sarmoya kiritish orqali venchur kapitalistlari o'z zimmasiga oladigan yuqori xavf evaziga kompaniyalarga egalik qilishining ahamiyatli qismiga qo'shimcha ravishda, kompaniyaning qarorlari ustidan jiddiy nazoratni qo'lga kiritadilar. Uber, Airbnb, Flipkart, Xiaomi & Didi Chuxing singari start-uplar juda yuqori baholangan bo'lib, odatda "Unicorns" deb nomlanadilar, venchur kapitalistlari ushbu boshlang’ich bosqichdagi firmalarga faqatgina investitsiya kiritish bilan cheklanib qolmay, kompaniya rahbarlariga uning biznes modeli va marketing strategiyalari bo'yicha strategik maslahatlar beradilar. Venchur kapitali - xususiy va davlat sektorlari yangi firmalar va biznes tarmoqlarini muntazam ravishda yaratib, ularning rivojlanib borishi imkonoyatlarini qurish usulidir. Ushbu moliyaviy institutlar istiqbolli yangi startaplarni aniqlashga va ularga moliyaviy, texnik ekspertiza, rahbarlik qilishga, iste'dodlarni yig'ishga, strategik sheriklik, "Nou-Xau" marketingi va biznes modellarini tanlashga yordam beradi. Ishbilarmonlik tarmog'iga qo'shilgandan so'ng, ushbu firmalar muvaffaqiyat qozonish ehtimoli ko'payadi, chunki ular o'z sohasida mahsulotlarni loyihalashtirish va qurish uchun qidiruv tarmoqlaridagi "tugun" ga aylanadi[ Article: The New Argonauts, Global Search And Local Institution Building. Author : Saxeninan and Sabel]. Biroq, venchur kapitalistlarning haddan tashqari ishonch va boshqaruv illyuziyasini namoyon bo’lishi tufayli, qarorlar ko'pincha holis qabul qilinmaydi. [ S.X. Zhang and J. Cueto (2015). "The Study of Bias in Entrepreneurship". Entrepreneurship Theory and Practice. 41 (3): 419–454. doi:10.1111/etap.12212. S2CID 146617323. Archived from the original on December 8, 2015.]

Venchur kapitalining kelib chiqish tarixi Ikkinchi jahon urushidan oldin (1939-1945) venchur kapitali asosan boy shaxslar va oilalarning nazorati ostida bo’lgan. J.P. Morgan, Uollenberglar, Vanderbiltlar, Vitney eylar, Rokfellerlar va Varburglar xususiy kompaniyalarning asosiy investorlari bo'lgan. 1938 -yilda Laurance S. Rokfeller "Eastern Air Lines" va "Duglas Aircraft" ni yaratishni moliyalashtirishga yordam berdi va Rokfellerlar oilasi turli kompaniyalarda ulkan Aksiyalarga ega bo’ldi. Erik M. Warburg 1938 -yilda E.M. Warburg & Co kompaniyasiga asos solgan bo'lib, Wallenberglar oilasi 1916 -yilda Shvetsiyada Investor AB kompaniyasini ochgan va 20-asrning birinchi yarmida ABB, Atlas Copco va Ericsson kabi bir qancha shved kompaniyalarining dastlabki sarmoyadorlari bo'lgan. 1945 -yildan keyingina, 1946 -yilda American Research and Development Corporation (ARDC) va J.H. Whitney & Company kompaniyalariga asos solinishi bilan haqiqiy venchur kapitali investor firmalari paydo bo'la boshladi. [ https://en.m.wikipedia.org/wiki/History_of_private_equity_and_venture_capital ][ Wilson, John. The New Venturers, Inside the High Stakes World of Venture Capital.][ Ante, Spencer E. (2008). Creative Capital: Georges Doriot and the Birth of Venture Capital. Cambridge, MA: Harvard Business School Press. ISBN 978-1-4221-0122-3.] Jorj Doriot, "venchur kapitalizmning otasi", Ralf Flanders va Karl Kompton (MTI ning sobiq prezidenti) bilan birgalikda, 1946 -yilda Ikkinchi Jahon urushidan qaytgan askarlar boshqaradigan korxonalarga xususiy sektor investitsiyalarini jalb qilish uchun ARDC ni tashkil etishdi. ARDC badavlat oilalardan tashqari boshqa manbalardan kapital jalb qilgan birinchi xususiy sarmoyaviy investitsiya firmasi bo'ldi. Ko'pgina zamonaviy venchur kompaniyalaridan farqli o'laroq, ARDC ommaviy savdo qiladigan kompaniya edi. ARDC ning eng muvaffaqiyatli sarmoyasi 1957 -yilda Digital Equipment Corporation (DEC) kompaniyasini moliyalashtigani edi, keyinchalik u 1968 -yilda birinchi ommaviy savdo (IPO)ga qo'-yilganidan so’ng 355 million dollardan oshiqroq qiymatga ega bo'ldi. Bu ARDC ga investitsiya qilingan mablag’dan 1200 baravar ortiq daromad va 101% ga teng bo’lgan yillik daromad stavkasini olib keldi[ Ante, Spencer E.. Creative capital: Georges Doriot and the birth of venture capital. Boston, Harvard Business Press, 2008.]. ARDCning sobiq xodimlari bir nechta taniqli venchur kompaniyalarini tuzishga kirishdilar. Shu jumladan: 1965 -yilda “Greylock Partners” Charli Waite va Bill Elfers tomonidan tashkil etildi; 1982 -yilda Morgan, Holland Ventures, keyinchaliik esa Flagship Ventures Jeyms Morgan tomonidan tashkil etildi; 1969 -yilda Fidelity Ventures, hozirgi Volition Capital Genri Xogland tomonidan tashkil etildi; 1970 -yilda Charlz River Ventures, Richard Burnes tomonidan tashkil etildi. ARDC investitsiyalarni 1971 -yil, Doriot nafaqaga chiqguncha davom ettirdi. 1972 -yilda esa Doriot 150 dan ortiq kompaniyalarga sarmoya kiritgandan so'ng ARDCni Textron bilan birlashtirdi. Jon Xey Vitney (1904–1982) va uning hamkori Benno Shmidt (1913–1999) J.H. Whitney & Company ga 1946 -yilda asos soldi.[ Kirsner, Scott. "Venture capital's grandfather." The Boston Globe, April 6, 2008.] Vitney 1930-yildan buyon turli sarmoya kiritib kelayotgan bo’lib, 1933 -yilda Pioneer Pictures kompaniyasiga asos solgan va amakivachchasi Kornelius Vanderbilt Vitneyi bilan birgalikda Technicolor Corporation da 15% ulushga ega bo'lgan. Florida Foods Corporation Vitneyning eng taniqli sarmoyasini hisoblanadi. Kompaniya amerikalik askarlarga ovqatlanishni etkazib berishning innovatsion usulini ishlab chiqdi, keyinchalik u Minute Maid orange juice deb nomlandi va 1960 -yilda Coca-Cola kompaniyasiga sotildi.

Dastlabki Venchur kapitali va Kremniy vodiysining rivojlanishi Professional boshqariladigan venchur kapital sanoatiga qo'-yilgan dastlabki qadamlardan biri 1958 -yilda Kichik biznesga investitsiyalar kiritish to'g'risidagi qonunning qabul qilinishi edi. 1958 -yilgi qonun AQShning kichik biznes ma'muriyatiga (SBA) Qo'shma Shtatlardagi kichik tadbirkorlik subyektlarini moliyalashtirish va boshqarishda yordam berishni yo’lga qo’yish uchun "Kichik biznesga investitsiya kiritish kompaniyalari" (SBIC) ga litsenziya berishga rasmiy ruxsat berdi. [ Archived copy". Archived from the original on December 18, 2010. Retrieved May 18, 2012. Small Business Administration Investment Division (SBIC)]1958 -yildagi Kichik biznesga investitsiya qilish to'g'risidagi qonunga ko’ra soliq imtiyozlari berilib, bu xususiy sarmoyador firmalarning o'sishiga yordam berdi.[ Dilger, Robert J. (April 4, 2019). "SBA Small Business Investment CompanyProgram" (PDF). Congressional Research Service. p. 1. Retrieved July 8, 2019.] 1960 va 1970-yillar davomida venchur kapital firmalari o'z investitsiya faoliyatini birinchi navbatda yangi boshlayotgan va kengayayotgan kompaniyalarga yo'naltirdi. Asosan, ushbu kompaniyalar elektron ma'lumotlarni qayta ishlash yoki tibbiyot texnologiyalaridan foydalanganlar. Natijada, venchur kapitali texnologiyalarni moliyalashtirish bilan deyarli sinonimga aylandi. G'arbiy sohilning dastlabki venchur kapital kompaniyasi Draper and Johnson Investment Company bo'lib, u Uilyam Genri Draper III va Franklin P. Jonson tomonidan 1962 -yilda tashkil etilgan[ Lea, Charles. “Tape 4- Charles Lea”. Interview by Charles Rudnick. National Venture Capital Association Venture Capital Oral History Project Funded by Charles W. Newhall III. September 18, 2008.]. Aynan 1960-yillarda, bugungi kunga qadar qo'llanilib kelinayotgan xususiy kapital fondining umumiy shakli vujudga keldi. Xususiy aktsionerlik kompaniyalari investitsiyalarni amalga oshirish uchun cheklangan sherikliklar (limited partnerships)ni tashkil qildilar, bunda investitsiyalar bo'yicha mutaxassislar bosh sherik va passiv investorlar cheklangan sherik deb hisobga olindi. Cheklangan sheriklikning kompensatsiya tizimi hozirgi kunda ham qo'llanilayotgan bo’lib, cheklangan sheriklar bosh sherikka -yillik boshqaruv to'lovi 1,0–2,5% va sheriklik foydasining 20% ​​gacha bo'lgan ulushni to’lab berishlari kerak. Venchur kapital sanoatining o'sishiga 1972-yilda Sand Hill Roadda Kleiner Perkins va Sequoia Capital mustaqil investitsiya firmalarining paydo bo'lishi turtki berdi. Menlo Park, Kaliforniya shtatida joylashgan Kleiner Perkins, Sequoia va keyinchalik boshqa venchur kompaniyalari, Santa Klara vodiysida joylashgan ko'plab yarimo'tkazgich kompaniyalarga, shuningdek ularning qurilmalari, dasturlash va xizmat ko'rsatish kompaniyalaridan foydalangan holda dastlabki kompyuter firmalariga kirish huquqiga ega bo'lishdi. 70-yillar davomida, venchur kapitali sarmoyalariga yo'naltirilgan xususiy sarmoya firmalari guruhi tashkil etilib, keyinchalik sotib olinadigan va venchur kapitali investitsiya kompaniyalari uchun namuna bo'lib qoldi. 1973 -yilda yangi venchur kapital firmalarining ko'payishi bilan yetakchi venchur kapitalistlar Venture Capital National Association (NVCA) ni tashkil etishdi. NVCA venchur kapital sanoatining savdo guruhi bo'lib xizmat qilishi kerak edi. [ "Archived copy". Archived from the original on July 30, 2008. Retrieved July 30, 2008. Official website of the National Venture Capital Association, the largest trade association for the venture capital industry.]1974 -yilda fond bozori quladi va investorlar tabiiy ravishda ushbu yangi turdagi investitsiya fondiga ehityotkorona muonosbat bildirdilar, natijada venchur kapital firmalari vaqtincha pasayishga duch kelishdi. 1978 -yilda venchur kapitali o'zining birinchi yirik mablag'ini, taxminan 750 million dollar yig'ishga muvaffaq bo’ldi. 1974 -yilda "Xodimlarning pensiya daromadlari xavfsizligi to'g'risida" gi qonun (ERISA) qabul qilinishi bilan korporativ pensiya jamg'armalariga ayrim xavfli investitsiyalarga, shu jumladan xususiy kompaniyalarga sarmoyalarni kiritish taqiqlandi. 1978 -yilda AQSh Mehnat vazirligi ERISA-ning ba'zi bir cheklovlarini "Aqlli odam boshqaruvi" ostida yumshatdi, natijada korporativ pensiya jamg'armalariga aktivlar sinfiga sarmoya kiritishga imkon berdi va venchur kapitalistlar uchun kapitalning asosiy manbasini taqdim etdi. 1980-yillar 1970-yillar va 1980-yillarning boshlaridagi venchur kapital sanoatining ommaviy muvaffaqiyati (masalan, Digital Equipment Corporation, Apple Inc., Genentech) venchur kapital investitsiyalari firmalarning ko’payishiga olib keldi. 1980-yillarning oxiriga kelib 650 dan ortiq venchur kapitali investitsiya firmalari mavjud edi, ularning har biri navbatdagi yirik uy sharoitlari(home run) ni qidirmoqda edilar. Firmalar soni ko'payib, ushbu firmalar tomonidan boshqariladigan kapital o'n yil davomida 3 milliard dollardan 31 milliard dollarga o'sdi.[ POLLACK, ANDREW. "Venture Capital Loses Its Vigor." New York Times, October 8, 1989.]

Venchur kapitalining o'sishiga daromadlarning keskin pasayishi to'sqinlik qildi va ba'zi venchur firmalar birinchi marta zarar ko'rishni boshladilar. Firmalar o'rtasida raqobat kuchayganidan tashqari, yana bir qancha omillar daromad pasayishiga ta'sir ko'rsatdi.

O'zgaruvchan sharoitlar tufayli, kompaniya ichidagi innovatsion g’oyalarga homiylik qilgan korporatsiyalar, shu jumladan General Electric va Paine Webber ushbu venchur kapital bo’linmalarini sotdilar yoki yopdilar. Bundan tashqari, Chemical Bank va Continental Illinoys Milliy banki tarkibidagi venchur kapital bo'linmalari o'zlarining e'tiborlarini dastlabki bosqichdagi kompaniyalarni moliyalashtirishdan, rivojlanib bo’lgan kompaniyalarga o’z investitsiyalarini yo'naltira boshladilar. [ Kurtzman, Joel. "[1] PROSPECTS; Venture Capital." New York Times, March 27, 1988.][ LUECK, THOMAS J. "[2] High Tech's Glamour fades for some venture capitalists." New York Times, February 6, 1987.] Venture kapitalining o'sishi va Internet pufagi (Internet Bubble) 1980-yillarning oxiriga kelib, venchur kapitalining rentabelligi nisbatan past edi, bu qisman innovatsion startaplar uchun raqobat, IPOlarning haddan tashqari ko’pligi va ko'plab venchur kapital fondi menejerlarining tajribasizligi bilan bog'liq edi. Venchur kapitalidagi o'sish 1980-yillarda va 1990-yillarning birinchi yarmida cheklangan bo'lib qoldi, 1983 -yilda 3 milliard dollardan 1994 -yilga kelib 4 milliard dollarga ko’tarildi.[ Neumann, Jerry (January 8, 2015). "Heat Death: Venture Capital in the 1980s". Reaction Wheel. Retrieved May 5, 2020.] 1990-yillarning boshlarida Internet tarmog'ining paydo bo'lishi venchur kapitali rivojlanishini kuchaytirdi, chunki investorlar ulkan salohiyatga ega kompaniyalar shakllanayotganini ko'rish imkoniyatiga ega bo’ldilar. Venchur kapitali tomonidan moliyalashtirilish orqali Netscape va Amazon 1994 -yilda, Yahoo! esa 1995 -yilda tashkil etildi. Internet IPOlari - AOL 1992 -yilda; Netcom 1994 -yilda; UUNet, Spyglass va Netscape 1995 -yilda; Lycos, Excite, Yahoo !, CompuServe, Infoseek, C / NET va E * Trade 1996 -yilda; Amazon, ONSALE, Go2Net, N2K, NextLink va SportsLine 1997 -yilda o'zlarining kapital investorlari uchun ulkan daromad keltirdilar. Ushbu daromadlar va kompaniyalarning IPO-dan keyingi faoliyat ko’rsatgichlari, venchur kapitalga pullarning keskin sarmoya qilinishiga sabab bo'ldi, natijada venchur kapitali fondlarining soni 1991- -yilda 40 tadan 2000-yilda va 2000-yilga kelib 400 dan oshdi va venchur kapitali sohasiga yo’naltirilgan mablag’lar miqdori 1991-yildagi 1,5 milliard dollardan 2000-yilda 90 milliard AQSh dollariga yetdi.[ National Science Foundation, “Science and Engineering Indicators–2002″] 2000 -yilda Dot-com pufagining yorilishi ko'plab venchur kompaniyalarning ishdan chiqishiga va bu sohadagi moliyaviy natijalarning pasayishiga olib keldi.

Xususiy kapitalning qulashi Nasdaq ning qulashi va 2000-yil mart oyida boshlangan texnologiyaning pasayishi butun venchur kapitali sohasini havotirga qo’ydi, chunki texnologiya startap kompaniyalarining bahosi keskin pasayib ketdi. Keyingi ikki yil davomida ko'plab venchur firmalar investitsiyalarning katta qismini hisobdan chiqarishga majbur bo'lishdi va ko'plab fondlar sezilarli darajada "suv ostida" qolishdi (fond investitsiyalari qiymati investitsiya qilingan kapital miqdoridan past edi). 2003-yil o'rtalariga kelib, venchur kapitali hajmi 2001-yilgi hajmining yarmiga teng bo’ldi. Bunga qaramay, PricewaterhouseCoopers'ning MoneyTree[ "MoneyTree Survey". Pwcmoneytree.com. February 21, 2007. Archived from the original on June 14, 2007. Retrieved May 18, 2012.] So'rovnomasi shuni ko'rsatadiki, umumiy venchur kapitali sarmoyalari 2003-yil darajasida 2005-yil ikkinchi choragiga qadar barqaror saqlanib qoldi. Rivojlanishdan keyingi yillar 2000-yilda erishilgan venchur investitsiyalarning eng yuqori darajasining oz qismini tashkil etgan bo'lsa-da, ular 1980-yildan 1995-yilgacha bo’lgan investitsiyalar darajasiga nisbatan o'sishni ko’rsatdi. AQSh Yalpi ichki mahsulotga nisbatan, venchur investitsiyalar 1994 -yilda 0,058% ni tashkil etdi. , 2000 -yilda 1,087% (1994 -yildagi darajadan 19 baravar ko'p) darajaga ko'tarildi va 2003 va 2004 -yillarda 0,164% dan 0,182% gacha o'zgardi. Internet orqali boshqariladigan muhitni qayta tiklash 2004-yildan 2007-yilgacha venchur kapitali muhitini tiklashga yordam berdi. Biroq, umumiy xususiy kapital bozorining nisbiy foizi sifatida, venchur kapital hali ham 1990-yil o'rtalarigadagi eng yuqori ko’rsatkichiga yetib bormagan edi. 2000-yilda mablag' yig'ish hajmining katta qismi uchun javobgar bo'lgan venchur kapital fondlari mablag'lari 2006-yilda atigi 25,1 milliard dollarni tashkil etdi, bu 2005-yilga nisbatan 2 foizga pasayish va eng yuqori darajadan keskin pasayish edi.[ Dow Jones Private Equity Analyst as referenced in Taub, Stephen. "Archived copy". Archived from the original on June 14, 2011. Retrieved June 8, 2008. Record Year for Private Equity Fundraising. CFO.com, January 11, 2007.]

Moliyalashtirish Venchur kapitalini jalb qilish qarz yoki kredit olishdan ancha farq qiladi. Kreditorlar biznesning muvaffaqiyati yoki muvaffaqiyatsiz bo'lishidan qat'i nazar, berilgan qarz uchun foizlar olish va kapitalni qayta to'lab berilishi uchun qonuniy huquqga ega. Venchur kapitali esa biznesdagi ulush evaziga sarmoya qilinadi. Aksiyador sifatida venchur kapitalistning daromadi biznesning o'sishi va rentabelligiga bog'liq. Ushbu daromad odatda venchur kapitalist o’z ulushini boshqa aksiyadorlarga sotish orqali kompaniyadan "chiqib ketganda" olinadi. Venchur kapitalistlari odatda nimaga sarmoya kiritishni qaror qilishda juda ham qat’iy saralovdan so’ng tanlab olishadi, Stenford venchur kapitalistlari o'rtasida o'tkazgan so'rovida, har bir investitsiya qilinadigan kompaniya o’rni uchun 100 ta kompaniya ko'rib chiqilganligi aniqlandi[ "How Do Venture Capitalists Make Decisions?". Stanford University Graduate School of Business Research Paper. SSRN 2801385.]. Investitsiya oladigan korxonalar mukammal boshqaruv jamoasi, katta potentsial bozorini va eng muhimi yuqori o'sish potentsialini namoyish etishi kerak, chunki faqatgina bunday imkoniyatlar moliyaviy daromadni ta'minlashga va kerakli muddat ichida venchur kapitalistlar kutganidek muvaffaqiyatli chiqishga (odatda 3-7 -yil) olib keladi. Sarmoyalar likvid bo’lmaganligi va daromad olish uchun uzoq muddatni talab qilganligi sababli, venchur kapitalistlar investitsiya qilishdan oldin batafsil tekshirish va baholash ishlarini amalga oshiradilar. Shuningdek, venchur kapitalistlari, kompaniyaning bahosi ijobiy bo'lgan paytda IPO bosqichiga o'tish ehtimolini oshirish maqsadida o'zlari sarmoya kiritgan kompaniyalarni rivojlanishda qatnashadilar. Venchur kapitalistlari odatda kompaniyaning rivojlanishida to'rt bosqichda yordam beradilar[ Investment philosophy of VCs Archived June 12, 2008, at the Wayback Machine.]:

  • G'oyaning yaratilishi;
  • Ish boshlash;
  • O’sish va rivojlanish
  • Chiqish

Xususiy kompaniyalarning qimmatli qog'ozlarini ro'yxatga oladigan birjalar mavjud emasligi sababli, xususiy kompaniyalar venchur kompaniyalari va boshqa xususiy sarmoyadorlar bilan bir necha yo'llar bilan uchrashadilar: investorlarning ishonchli manbalaridan iliq yo'llanmalar va boshqa ishbilarmonlik aloqalari orqali; investorlar konferentsiyalari va simpoziumlari; kompaniyalar to'g'ridan-to'g'ri investorlar guruhlari bilan yuzma-yuz uchrashuvlar o'tkazadigan sammitlar. Bundan tashqari, ba'zi yangi xususiy onlayn tarmoqlar paydo bo'lib, investorlar bilan uchrashish uchun qo'shimcha imkoniyatlar yaratilmoqda.[ Cash-strapped entrepreneurs get creative, BBC News Archived May 21, 2010, at the Wayback Machine.] Ushbu yuqori rentabellikka bo'lgan ehtiyoj venchur moliyalashtirishni kompaniyalar uchun qimmat kapital manbaiga aylantiradi va qarz kabi arzon alternativalar bilan moliyalashtirib bo'lmaydigan katta kapital talablariga ega bo'lgan korxonalar uchun mos keladi. Bu odatda dasturiy ta'minot va intellektual mulk kabi qiymati isbotlanmagan nomoddiy aktivlarga to’g’ri keladi. O'z navbatida, bu nima sababdan venchur kapitali tez rivojlanayotgan texnologiyalar va hayot fanlari yoki biotexnologiya sohalarida keng tarqalganligini tushuntiradi. Agar kompaniya venchur kapitalistlari initilayotgan talablarga javob bera olsa, mustahkam biznes-reja, yaxshi boshqaruv jamoasi, kompaniya muassislari tomonidan taqdim etiladigan investitsiya va ishtiyoq, investitsiyalarni moliyalashtirish davri tugamagunga qadar chiqish uchun yaxshi imkoniyatlar va belgilangan yillik minimal daromadlar 40% dan ko’proq bo’lsa, venchur kapitalini jalb qilish osonroq bo'ladi.

Moliyalashtirishning bosqichlari Venchur Kapitalda odatda venchur turini moliyalashtirishning oltita bosqichi mavjud bo'lib, ular taxminan kompaniyaning ushbu bosqichlariga mos keladi. [ Corporate Finance, 8th Edition. Ross, Westerfield, Jaffe. McGraw-Hill publishing, 2008.] Seed Funding: ko'pincha angel sarmoyadorlari tomonidan taqdim etiladigan yangi g'oyani isbotlash uchun zarur bo'lgan moliyalashtirishning dastlabki bosqichi. Equity crowdfunding, shuningdek, Seed funding o’rniga yana bir variant sifatida paydo bo'ldi. Start-up: marketing va mahsulotni ishlab chiqarish bilan bog'liq xarajatlarni moliyalashtirishga muhtoj bo'lgan dastlabki bosqichdagi kompaniyalar. O'sish – Growth (Seriya A raund): Erta sotish va ishlab chiqarish fondlari. Odatda mana shu bosqichda Venchur kapitali moliyalashtirishga yordam beradi. A seriyani birinchi institutsional tur deb hisoblash mumkin. Keyingi investitsiya turlari B seriyasi, C seriyasi va boshqalar deb nomlanadi. Bu yerda aksariyat kompaniyalar eng katta o'sishga ega bo'ladi. Ikkinchi raund: Mahsulot sotadigan, ammo hali foyda keltirmaydigan kompaniyalar faoliyati uchun kapital. Bu ham Seriya B raundi va boshqalar deb atalishi mumkin. Kengayish - Expansion: Mezzanine moliyalashtirish deb ham ataladi, bu yangi daromad keltiradigan kompaniyalarni kengaytirilishi uchun ajratiladigan pul. Venture kapitalistning chiqishi - Exit: Venchur Kapitallistlari ikkilamchi bozorda sotish yoki IPO yoki sotib olish yo'li bilan chiqishi mumkin. Dastlabki bosqichdagi venchur kapitalistlari keyingi bosqichlarda yangi investorlar (VC yoki Private-Equity investorlari) mavjud investorlarning aksiyalarini sotib olgandan keyin chiqishi mumkin. Ba'zida IPOga juda yaqin bo'lgan kompaniya ba'zi bir VK-larning chiqishiga yo'l qo'yishi mumkin va aksincha IPOdan foyda olish umidida yangi investorlar kelishi mumkin. Bridge Financing – VK to'liq davrlari o'rtasida mablag' izlashdir. Bu bosqichdan maqsad to'liq davr o'rniga ozroq miqdordagi mablag' yig'ish va odatda ushbu bosqichda mavjud investorlar ishtirok etishidir.[ "Bootlaw – Essential law for startups and emerging tech businesses – Up, Up and Away. Should You be Thinking About Venture Debt?". Bootlaw.com. Archived from the original on April 20, 2012. Retrieved May 18, 2012.] Firmalar va Fondlar

Venchur Kapitalisti Venchur kapitalist, yoki ba'zan oddiygina kapitalist - bu kapital ulushi evaziga kompaniyalarga kapital investitsiyalarini kiritadigan shaxs. Venchur kapitalistlari ko'pincha o’z investitsiyalariga faqatgina kapital emas, balki boshqaruv va texnik tajriba ham olib keladilar. Venchur kapitali jamg'armasi birlamchi investitsiya vositasini (AQShda, ko'pincha LP yoki MChJ) nazarda tutadi, bu birinchi navbatda uchinchi tomon investorlarning moliyaviy kapitalini standart kapital bozorlari yoki bank kreditlari uchun juda xavfli bo'lgan korxonalarga kiritadi. Ushbu mablag'larni odatda texnologik ma'lumotlarga ega (olimlar, tadqiqotchilar), biznes bo'yicha o'qitish va / yoki venchur kapitali sohasida chuqur tajribaga ega bo'lgan mutaxassislar ishlaydigan venchur kapital firmasi boshqaradi. VK ega bo’lishi kerak bo’lgan qobiliyat - bu erta bosqichda yuqori tijorat daromadlarini olish imkoniyatiga ega bo'lgan yangi yoki innovatsion texnologiyalarni aniqlash qobiliyati. Ta'rifga ko'ra, VK lar kompaniyalar bilan o’z malakalarini bo’lishish hamda kapital kiritish orqali dastlabki bosqichda ularni boshqarishda ham rol o'ynaydilar. Shu bilan Venchur kapitali daromadlari tasdiqlangan kompaniyalarga sarmoya kiritadigan va shu ravishda ancha yuqori daromad oladiganlar, shu bilan to’g’ridan - to’g’ri xususiy kapitalga investitsiya qilishdan farqlanib turadi. G'ayritabiiy ravishda yuqori daromad olish, ushbu startapga kiritilgan barcha investitsiyalarni yo'qotish xavfini yuzaga keltiradi. Shuning uchun, aksariyat venchur kapitali investitsiyalari “pool” formatida, bir nechta investorlarning o'z kapitallarini turli xil startap kompaniyalarga investitsiya qiluvchi bitta katta fondga birlashtirashtirish orqali amalga oshiriladi. “Pool” formatida sarmoya kiritib, investorlar o'zlarining barcha kapitallarini bitta startap kompaniyaga investitsiya qilish imkoniyatidan foydalanish o'rniga, mavjud xavfni turli xil investitsiyalarga tarqatadilar.

Tizim Venchur kapitali firmalari odatda sheriklik sifatida tuzilgan bo'lib, ularning bosh sheriklari firma boshqaruvchisi sifatida faoliyat yuritadi va jalb qilingan kapital fondlariga investitsiya masalasida maslahatchilar bo'lib xizmat qiladi. Qo'shma Shtatlardagi venchur kapital firmalari ma'suliyati cheklangan jamiyatlar sifatida ham tuzilishi mumkin, bu holda firma menejerlari boshqaruv a'zolari sifatida, venchur kapital fondlarining sarmoyadorlari esa cheklangan sheriklar sifatida qabul qilinadi. Bu guruh tarkibiga katta miqdordagi kapitalga ega bo'lgan shaxslar va muassasalar, davlat va xususiy pensiya jamg'armalari, universitetlarning moliyaviy fondlari, fondlar, sug'urta kompaniyalari va fondlarning fondi kabilar kiradi.[ Andreas Kuckertz (December 1, 2015). "The interplay of track record and trustworthiness in venture capital fundraising". ResearchGate. Archived from the original on September 27, 2015.]

Venchur Kapitali fondlarining turlari Venchur kapitali firmalar o'z motivlari[ Röhm, P., Köhn, A., Kuckertz, A. and Dehnen, H. S. (2017) A world of difference? The impact of corporate venture capitalists’ investment motivation on startup valuation Archived March 3, 2017, at the Wayback Machine. Journal of Business Economics. doi:10.1007/s11573-017-0857-5] va yondashuvlari bilan bir-birlaridan farq qiladilar. Bir qator omillarga ko’ra firmalar bir biridan farqlanadi.

Venchur kapitali fondlari odatda uch turga bo'linadi:

  1. 1. Angel investorlar
  2. 2. Moliyaviy Venchur Kapitali fondlari
  3. 3. Strategik Venchur Kapitali fondlari

Venchur fondlarining qarorlariga quyidagi omillar ta'sir qiladi:

Ishbilarmonlik holati: ba'zi VClar yangi, innovatsion g'oyalarga yoki yangi paydo bo'lgan kompaniyalarga sarmoya kiritishga moyil. Boshqalar jamoat uchun yoki o'sish uchun qo'llab-quvvatlashga muhtoj bo'lgan kompaniyalarga sarmoya kiritishni afzal ko'rishadi.

  • Ba'zi fondlar esa faqat ma'lum bir sohalarga sarmoya kiritadilar.
  • Ba'zilar mahalliy miqyosda ishlashni afzal ko'rishsa, boshqa fondlar butun mamlakat bo'ylab yoki hatto global miqyosda ishlaydilar.
  • Ba'zi venchur fondlar kompaniyaning tezroq ommaviy sotilishini xohlashlari yoki tez o'sishini kutishlari mumkin. Venchur fondlari ajrata oladigan sarmoya miqdori bir kompaniyadan boshqasiga qarab farq qilishi mumkin

.[ https://hbr.org/1986/05/how-much-money-does-your-new-venture-need ]

Rollar Venchur kapital firmasining bosh sheriklari va boshqa investitsiya mutaxassislari ko'pincha "venchur kapitalistlari" yoki "VC" deb nomlanadi. Venchur kapitalislari turli xil ish faoliyatlaridan kelib chiqishlari mumkin, lekin ko’p hollarda venchur kapitalistlari operatsion yoki moliya sohasiga mansub yo’nalishlarda ish yuritgan bo’ladilar. Operatsion ma'lumotga ega bo'lgan venchur kapitalistlar, kompaniyalarning sobiq muassislari yoki boshqaruv maslahatchisi bo'lib xizmat qilgan bo’ladilar. Moliyaviy ma'lumotlarga ega bo'lgan venchur kapitalistlar esa investitsiya banki yoki boshqa korporativ moliyalashtirish tajribasiga ega bo’ladilar. Bosh Sherik (General Partner) - ular venchur kapital firmasini boshqaradilar va fond nomidan investitsiya qarorlarini qabul qiladilar. Bosh sherik, odatda, VC fondidagi hissasini ko'rsatish uchun 1-2 foizigacha shaxsiy kapitalini qo’shadi. Venchur Sheriklar – venсhur sheriklari potentsial investitsiya imkoniyatlarini amalga oshirish uchun fondni mablag’ bilan taminlaydilar va odatda faqat ular ishtirok etgan investitsiya bitimlari uchun daromad kompensatsiyasini oladilar. 

	Investitsiya ishlari bo’yicha direktor (principal) - bu o'rta darajadagi investitsiya masalalari bo’yicha ish lavozimi  va ko'pincha " partner-track" pozitsiyasi deb hisoblanadi. Investitsiya ishlari bo’yicha direktor menejer lavozimidan ko’tariladilar yoki boshqa sohada mutanosib tajribaga ega bo'lgan, masalan, investitsiya banki, menejment bo'yicha konsalting yoki venchur kapitali fonding faoliyati bilan bog’liq bo’lgan boshqa sohada tajribaga ega mutaxassis hisoblanadilar.

Investitsiya ishlari bo’yicha menejer (associate) – bu odatda venchur kapital firmasidagi eng kichik lavozim sanaladi. Bir necha muvaffaqiyatli -yillardan so'ng, menejer "yetakchi menejer" va investitsiya ishlari bo’yicha direktor lavozimiga ko'tarilishi mumkin. Menejerlar ko'pincha 1-2 -yil davomida boshqa, masalan, investitsiya banki yoki menejment bo'yicha konsalting kabi sohalarda ishlagan mutaxassislardir. Analitik (Analyst) – ba'zi hollarda, venchur kapitali firmasi ilgari tegishli tajribaga ega bo'lmagan yangi bitiruvchilar uchun tahlilchi ish lavozimini taklif qilishi mumkin.

Venchur fondlarining tizimi Aksariyat fondlar uchun sarmoyalar davri odatda 3 -yildan 5 -yilgacha davom etadi, shundan so'ng asosiy portfeldagi investitsiyalarni boshqarish va investitsiyalarga qo’shimcha mablag’ kiritishga e'tibor qaratiladi. Ushbu model 1980-yillar davomida Kremniy vodiysidagi muvaffaqiyatli fondlar tomonidan texnologik tendentsiyalarga keng miqyosda sarmoya kiritish uchun, lekin faqat ko'tarilish davrida firma yoki uning mahsulotini boshqaruv va marketing xavfini kamaytirish uchun ishlab chiqilgan. Bunday fondda,sarmoyadorlar fondni dastlab sarmoya etilmagan, ammo, belgilangan miqdordagi mablag' bilan ta'minlaydilar va keyinchalik venchur kapitali fondni tomonidan investitsiyalar kirita boshlagandan so’ng ushbu mablag’lar "chaqirib olinadi". Kapital chaqiruvida ishtirok etmagan cheklangan sherik (yoki investor) uchun katta miqdordagi jarimalar mavjuddir. Ventur kapitalistlari fond uchun cheklangan sheriklardan pul yig'ishlari uchun bir oydan bir necha yilgacha vaqt ketishi mumkin. Barcha pul yig'ilgan paytdan so’ng, fond yopiq deb e’lon qilinadi va 10 yillik umr boshlanadi. Jamg'armaning yarmi (yoki boshqa bir qismi) to'planganda ba'zi fondlar qisman yopiladi. Vintaj -yili odatda fond yopilgan yilni anglatadi va taqqoslash uchun VC fondlarini ajratish vositasi bo'lishi mumkin. Investorlar nuqtai nazaridan fondlarlar quyidagi turlarda bo'lishi mumkin: (1)an'anaviy - bu yerda barcha investorlar teng talablarda sarmoya kiritadilar; (2)assimetrik - bu yerda har bir investor har xil talablarga ega.

Kompensatsiya (Compensation) Venchur kapitalistlari kompensatsiyani investitsiyalardan olingan foydadan foiz va boshqaruv uchun olinadigan foizlar kombinatsiyasi orqali qoplaydi: Boshqaruv xarajatlari (Management fees)– fond investorlari tomonidan fond menejeriga xususiy investitsiya firmasining investitsiya operatsiyalarini bajargani uchun -yillik to'lov. [ Private equity industry dictionary Archived May 5, 2008, at the Wayback Machine. CalPERS Alternative Investment Program]Odatda, venchur kapital fondida bosh sheriklar -yillik kapitalning 2 foizigacha teng bo'lgan -yillik to’lov oladi. Investitsiyadan olingan foydadan foiz (Carried interest) - Venchur kapital fondii boshqaruv kompaniyasi ish ko’rsatkichini rag'batlantirish sifatida fonding investitsiyalardan olgan foydasidan ulush ajratiladi (odatda 20%). Qolgan 80 foiz foyda fond investorlariga to'lanadi.[ Private equity industry dictionary Archived May 5, 2008, at the Wayback Machine. CalPERS Alternative Investment Program]

Venchur Kapitali uchun alternativalar Venchur Kapitalistlarning potentsial investitsiyalarga qo'yadigan qat'iy talablari sababli, ko'plab tadbirkorlar, yuqori spekulyativ imkoniyatlarga sarmoya kiritishga tayyor bo'lgan yoki tadbirkor bilan oldindan biznes munosabatlarda bo'lgan angel investorlardan “Seed funding” qidiradilar. Bundan tashqari, tadbirkorlar biznesda kapital huquqini investorlarga bermaslik uchun, boshqa muqobil moliyalashtirish turlarini, masalan daromadga asoslangan moliyalashtirish imkoniyatlarini qidiradilar. Faqatgina moliyalashtirish uchun mablag’ emas, balki professional yordam olmoqchi bo’lgan tadbirkorlar uchun startap studiyalari venchur fondlarining jozibali alternativa bo'lishi mumkin, chunki ular operatsion hamda yuqori tajribaga ega jamoa yordamini taqdim etadilar.[ Kronenberger, Craig (February 23, 2021). "How the Startup Studio Business Model Is Changing the Startup Economy as We Know It". Medium. Retrieved March 16, 2021.] Bundan tashqari, ko'plab venchur kompaniyalar, ular uchun noma'lum bo'lgan startap kompaniyaga investitsiya kiritishni, startaplar o'zlarining mahsulotlari va xizmatlari uchun texnologiya va / yoki bozor imkoniyatlarini namoyish qilib bera olsalargina jiddiy ravishda baholaydilar. Venchur kapitalistlari yoki angel investorlar kabi tashqi kapital man’baidan investitsiya olish uchun yetarli darajada rivojlangunga qadar, startaplar o’z o’zlarini moliyalashtirishga harakat qiladilar. Ushbu amaliyot "bootstrapping" deb nomlanadi. An'anaviy venchur kapitaliga alternativa sifatida kapital kraudfanding rivojlanib kelmoqda. An'anaviy kraudfanding - bu ko'plab oddiy odamlarga kichik miqdordagi investitsiya mablag'larini yig’ish orqali yangi loyiha yoki korxona uchun zarur bo'lgan kapitalni jalb qilish. Bunday yondashuv xayriya sohasida azaldan mavjud bo'lgan bo'lsada, tadbirkorlar tomonidan yangidan e'tibor qaratilmoqda, endilikda ijtimoiy tarmoqlar va onlayn jamoalar juda arzon narxlarda potentsial investorlar guruhiga murojaat qilish imkoniyatini yaratmoqda.[ "Grow VC launches, aiming to become the Kiva for tech startups". Eu.techcrunch.com. February 15, 2010. Archived from the original on May 30, 2012. Retrieved May 18, 2012.] Kraudfandingning ba'zi bir modellari startaplarni moliyalashtirish uchun qo'llanilmoqda. Venchur kapitaliga alternativalarni izlashning sabablaridan biri bu an'anaviy VC modellarida kelib chiqayotgan muammolar. An'anaviy VC-lar o'zlarining e'tiborlarini so’ngi bosqichdagi startap investitsiyalarga yo'naltirayotganliklari sababli ko'plab VC fondlari investitsiyalarining rentabelligi past yoki salbiy ko’rsatkich namoyish etmoqda. Yevropa va Hindistonda Media for equity - bu venchur kapitali uchun qisman alternativa hisoblanadi. Media for equity investorlari startaplarga kerakli bo’lgan reklama kampaniyalarini startaplarning ma’lum kapital qismiga ega bo’lish evaziga o’tkazib beradilar. Yevropada investitsiya bo'yicha maslahat firmasi boshlang’ich startaplarga kapitalni xizmatlar sarmoyasiga almashtirish imkoniyatini taklif qiladi; ularning maqsadi - rivojlanish bosqichidan o’tib, muhim sarmoya olish, qo'shilish yoki chiqish strategiyasi bosqichlariga qadar startaplarni yo'naltirib kelish.[ "Sollertis Strategy - Adventure Capitalist and Consulting Organisation". Archived from the original on December 29, 2014. Retrieved December 29, 2014.] An'anaviy venchur kapital va angel investorlar tarmog'idan tashqari, kichik investorlar guruhlari yoki tadbirkorlarning o'zlari xususiylashtirilgan biznes-reja tanlovida raqobatlashishga imkon beradigan guruhlar paydo bo'ldi va bu guruh ushbu jarayonda o'zi investor sifatida xizmat qiladi. [ "Grow Venture Community". Growvc.com. Archived from the original on February 9, 2010. Retrieved May 18, 2012.] Yuridik firmalar ham venchur kapitalni qidirayotgan mijozlar va uni ta'minlovchi firmalar o'rtasida vositachi sifatida harakat qilishmoqda. [ Austin, Scott (September 9, 2010). ""Law Firms Offer Discounts, Play Matchmaker," The Wall Street Journal, Sept. 9, 2010". Online.wsj.com. Archived from the original on January 15, 2015. Retrieved May 18, 2012.]

Ijtimoiy Ta’sir Ventur kapitali ish o'rinlarini yaratish (AQSh YaIMning 2% ini tashkil qiladi[ "Venture Impact: The Economic Importance of Venture-Backed Companies to the U.S. Economy". National Venture Capital Association. Archived from the original on June 30, 2014. Retrieved May 18, 2012.]), bilimlar iqtisodiyoti va iqtisodiy sektorda innovatsiyalarning ishonchli ko’rsatkichi sifatida ishlatiladi. Har yili AQShda 2 millionga yaqin korxona tashkil etiladi va 600-800 korxona venchur kapital investitsiyalarini oladi. Milliy Venture Capital Assotsiatsiyasi ma'lumotlariga ko'ra, xususiy sektorda ish o'rinlarining 11% venchur kapitali orqali ish yuritayotgan kompaniyariga to’g’ri keladi va ushbu kompaniyalar tomonidan olingan daromad AQSh YaIMning 21% ni tashkil qiladi. [ Venture Impact IHS Global Insight. 2009. p. 2. ISBN 978-0-9785015-7-0. Archived from the original on June 30, 2014.] Babson kollejining Diana hisobotida shuni ko'rsatdiki, VC firmalaridagi ayol sheriklari soni 1999 -yildagi 10% dan 2014 -yilda 6% gacha kamaygan. Hisobotda VC tomonidan moliyalashtiriladigan korxonalarning 97 foizida erkak rahbarlar borligi va faqat erkaklar ishtirokidagi jamolar, jamoada kamida bitta ayol bo'lgan jamoalarga nisbatan VC investitsiyalarini to'rt martadan ko'proq olishgani ko’rsatildi.[ Brush, Candida (2014). "Diana Report" (PDF). Women Entrepreneurs 2014. Archived from the original (PDF) on January 22, 2016. Retrieved January 14, 2016.] Hozirgi vaqtda barcha venchur kapitalning taxminan 3 foizi ayollar rahbarligidagi kompaniyalarga to'g'ri keladi. AQShda VC firmalarining 75 foizidan ko'prog'ida so'rov o'tkazilayotgan vaqtda venchur kapitalist ayollari bo'lmagan. [ Alba, Davey (March 20, 2015). "The gender problem in venture capital is really, really bad". Wired. Archived from the original on February 10, 2016. Retrieved January 15, 2016.]Shuningdek, VC firmalarining katta qismida hech qachon ularning portfolio kompaniyalari boshqaruv kengashida ayol vakillar bo'lmaganligi aniqlandi. 2017 -yilda VC investitsiyalarning atigi 2,2% ayollar tomonidan boshqarilayotgan kompaniyalarga berildi.[ Zarya, Valentina (January 1, 2018). "Female Founders Got 2% of Venture Capital Dollars in 2017". Fortune Magazine. Archived from the original on March 1, 2018. Retrieved February 28, 2018] 

Taqqoslash uchun, Kaliforniya shtatidagi yirik davlat kompaniyalariga bag'ishlangan UC Devis tadqiqotida 49,5% kamida bitta ayol boshqaruv kengashiga ega bo'lgan.[ llis, Katrina (2006). "UC Davis Study of California Women Business Leaders" (PDF). UC Regents. Archived (PDF) from the original on April 2, 2015. Retrieved March 25, 2015.] Oxirgi natijalar nashr etilgandan so'ng, San-Xose Merkuriy News-ning ba'zi o'quvchilari seksizm sabab bo'lganligini rad etishdi. Newsweek-ning navbatdagi maqolasida Nina Burli "Hayddi Rizen singari ayollar venchur kapitalisti stol ostiga qo'lini ishtoniga yopishtirib qo'yganligi to'g'risida hisobot e'lon qilganda, bularning barchasi xafa bo'lganlar qaerda edi?"[  Tam, Ruth (January 30, 2015). "Artist behind Newsweek cover: it's not sexist, it depicts the ugliness of sexism". PBS NewsHour. Archived from the original on March 21, 2015. Retrieved March 21, 2015.][ Burleigh, Nina (January 28, 2015). "What Silicon Valley Thinks of Women". Newsweek. Archived from the original on March 21, 2015. Retrieved March 21, 2015.]

Geografik Farqlar Venchur kapitali sanoati Qo'shma Shtatlarda paydo bo'lgan va amerikalik firmalar an'anaviy ravishda venchur kapitalining asosiy qismi Amerika kompaniyalariga berilganligi bilan venchur bitimlarining eng yirik ishtirokchilari bo'lib kelgan. Biroq, AQShga tegishli bo'lmagan venchur sarmoyalar, amerikalik bo'lmagan venchur kapitalistlar soni va hajmi tobora kengayib bormoqda. Venchur kapitali turli xil rivojlanayotgan davlatlarda iqtisodiy rivojlanish vositasi sifatida ishlatilib kelinmoqda. Moliya sohalari kam rivojlangan ushbu mintaqalarning aksariyatida venchur kapitali bank kreditlarini olish talablariga javob bermaydigan, kichik va o'rta bizneslar (SMEs) uchun moliya olish imkoniyatini yaratishda muhim rol o'ynaydi. 2008 -yilda, VC mablag'lari hali ham AQSh pullari (28,8 mlrd. Dollar, 2008 -yilda 2550 dan ortiq bitimlarga sarmoya kiritgan) tomonidan ustunlik qilgan bo'lsa-da, xalqaro fondlar sarmoyalariga nisbatan (13,4 mlrd. Dollar), AQShdan tashqarida, asosan Xitoy va Evropada venchur kapitali bitimlarida o'rtacha 5% o'sish kuzatdi. Geografik farqlar sezilarli darajada ahamiyatli bo'lishi mumkin. Masalan, Buyuk Britaniyada ingliz sarmoyalarining 4 foizi venchur kapitaliga to'g'ri kelsa, AQShda bu ko'rsatkich taxminan 33 foizni tashkil etadi[ "International venture funding rose 5 percent in 2008". VentureBeat. February 18, 2009. Archived from the original on July 14, 2012. Retrieved May 18, 2012][ "Mandelson, Peter. "There is no Google, or Amazon, or Microsoft or Apple in the UK, Mandelson tells BVCA." BriskFox Financial News, March 11, 2009". Briskfox.com. Archived from the original on January 20, 2012. Retrieved May 18, 2012.]. VC mablag'lari mamlakatning individualistik madaniyati bilan ijobiy bog'liqligini ko'rsatdi[ Gantenbein, Pascal; Kind, Axel; Volonte, Christophe (2019). "Individualism and Venture Capital: A Cross-Country Study". Management International Review. 59 (5): 741–777. doi:10.1007/s11575-019-00394-7.].

AQSH Venture Capital National Association assotsiatsiyasining hisobotiga ko’ra ventur kapitalistlari 2011 -yil to'rtinchi choragi davomida AQShda 3752 bitimga 29,1 milliard dollar sarmoya kiritdilar. Butun 2010 -yil davomida esa 3496 ta shartnoma tuzilib 23,4 milliard dollar sarmoya kiritilgan edi.[ "Recent Stats & Studies". Nvca.org. March 31, 2012. Archived from the original on May 5, 2012. Retrieved May 18, 2012.] Dow Jones Venture Source hisobotiga ko'ra, 2013 -yil birinchi choragida AQShda venchur kapitalini moliyalashtirish 6,4 milliard dollarga tushdi, bu 2012 -yilning birinchi choragiga nisbatan 11,8 foizga va 2011 -yilga nisbatan 20,8 foizga pasayish edi. Venchur firmalari 2013 -yilda o'z mablag'lariga 4,2 milliard dollar qo'shdilar, bu 2013 -yilning birinchi choragidagi nisbatan 6,3 milliard dollarga pasaygan, ammo 2012 -yilning to'rtinchi choragidagi nisbatan 2,6 milliard dollarga oshgan edi.[ Hamilton, Walter (April 18, 2013). "Venture-capital funding drops sharply in Southern California". latimes.com. Archived from the original on June 16, 2013. Retrieved June 14, 2013.]

Bolgariya So'nggi o'n yil ichida Bolgariya venchur kapitali sanoati jadal rivojlanib kelmoqda. 2021 -yil boshidan boshlab mahalliy venchur kapitali bozorida 18 ta VC va xususiy kapital kompaniyalari mavjud bo'lib, texnologik startaplar uchun umumiy mavjud mablag' 200 million evrodan oshadi. BVCA - Bolgariya xususiy kapitali va venchur kapital assotsiatsiyasi ma'lumotlariga ko'ra, umumiy qiymati 29,4 million evro bo'lgan 59 ta bitim 2020 -yilda amalga oshirilgan. [ "Romanian – Bulgarian Venture Comparison Report 2020". BVCA. Retrieved April 9, 2021.] Bolgariyadagi venchur kapital investitsiyalarining aksariyati “Seed” va A seriyali bosqichdagi startaplarga kiritilgan. Sofiyada joylashgan LAUNCHub Ventures, hajmini 70 million evrogacham kengaytirish maqsadida mintaqadagi eng katta fondlardan birini ishga tushirdi.[ "LAUNCHub Ventures heading towards a $85M fund for South Eastern European startups". TechCrunch. Retrieved April 9, 2021.]

Isroil Isroilda yuqori texnologiya yo’nalishida tadbirkorlik va venchur kapitali mamlakatning hajmiga nismatan yuqori darajada rivojlandi. Tabiiy resurslari juda oz bo'lganligi va tarixdan o'z iqtisodiyotini bilimga asoslangan sohalarda qurishga majbur bo'lganligi sababli, Isroil VK sanoati jadal rivojlandi va bugungi kunda 70 ga yaqin faol venchur kapital fondlari mavjud. Ulardan 14 tasi xalqaro Isroil vakolatxonalari va Isroilga sarmoya kiritadigan qo'shimcha 220 xalqaro fondlar mavjud. Bundan tashqari, 2010 -yil natijalariga ko’ra, Isroil jon boshiga investitsiya qilingan venchur kapitali bo'yicha dunyoda yetakchilik qilmoqda. Isroil kishi boshiga kirilitgan investitsiyalar 170 dollar, AQShda esa 75 dollarga teng.[ What next for the start-up nation? Archived July 25, 2017, at the Wayback Machine, The Economist, January 21, 2012] Investitsiya qilingan mablag'larning qariyb uchdan ikki qismi xorijiy manbalardan, qolganlari esa mahalliy mablag'lardan olingan. [ Israel's Wix Reveals IPO Plans Archived July 29, 2017, at the Wayback Machine, Forbes, October 23, 2013] Kanada Ilmiy tadqiqotlar va eksperimental rivojlanish (SR&ED) investitsiya soliq imtiyozlari dasturi orqali soliq imtiyozlari natijasida Kanada texnologik kompaniyalari global venchur jamoatchiligi tomonidan qiziqish uyg'otdi. Har qanday ilmiy-tadqiqot ishlari bilar shug’ullanuvchi Kanada kompniyalariga ularning ilmiy-tadqiqot ishlari (mehnat, moddiy, ilmiy-tadqiqot ishlari bo'yicha shartnomalar va ilmiy-tadqiqot uskunalari) xarajatlarining 20 foiziga teng qaytarib beriladigan soliq imtiyozi taqdim etiladi. Ayrim (kichik) Kanada nazorati ostidagi xususiy korporatsiyalar (CCPC) uchun 35% qaytariladigan soliq imtiyozi mavjud. CCPC qoidalari ilmiy-tadqiqot ishlarini olib boradigan kompaniyada kamida 50% Kanadalik mulk huquqini talab qilganligi sababli, 35% kattaroq soliq imtiyozidan foydalanishni istagan chet ellik investorlar kompaniyada ozchilik tashkil qilishlari kerak, bu esa potensial investorlar uchun noqulay sharoitdir. SR&ED dasturi SR&ED soliq imtiyozlari bilan ishlab chiqilgan har qanday texnologiya yoki intellektual mulk eksportini cheklamaydi. Kanada mehnat homiyligidagi venchur kapital korporatsiyalarida (LSVCC) venchur kapitalini yaratishning odatiy bo'lmagan shakliga ega. Chakana savdo venchur kapitali yoki mehnat homiyligidagi investitsiya fondlari (LSIF) deb nomlanuvchi ushbu fondlar, odatda, kasaba uyushmalari tomonidan homiylik qilinadi va chakana investorlarni fondlarni sotib olishga undash uchun hukumatdan soliq imtiyozlarini taklif qiladi. Odatda, ushbu chakana savdo venchur fondlari faqat ishchilarning ko'p qismi Kanadada bo'lgan kompaniyalarga sarmoya kiritadilar.

Shveytsariya Ko'plab shveytsariyalik start-uplar universitetlarning, xususan uning Lozanna va Tsyurixdagi federal texnologiya institutlaridan kelib chiqqan.[ Wagner, Steffen (June 20, 2011). "Bright sparks! A portrait of entrepreneurial Switzerland" (PDF). Swiss Business. Archived (PDF) from the original on May 2, 2013. Retrieved April 24, 2013.] London Iqtisodiyot maktabi tomonidan 10 yil davomida amalga oshirilgan 130 ta Tsyurixdagi startaplarnini tahlil qilgan tadqiqotga ko'ra, ushbu boshlang'ich tashkilotlarning qariyb 90 foizi dastlabki besh muhim yillardan samarali chiqishgan, natijada o'rtacha yillik IRR 43 foizdan oshgan. Shveytsariyaning dastlabki faol investorlari - Tsyurix Kantonal banki, investiere.ch, Swiss Founders Fund, shuningdek, bir qator angel investor klublari.[ "Most active Early Stage Investors in 2013". Startupticker.ch. March 21, 2014. Archived from the original on June 19, 2015. Retrieved June 19, 2015.] Osiyo Hindiston venchur kapitali sohasida G'arbga tezda yetib olmoqda va bir qator venchur kapital fondlari mamlakatda mavjud (IVCA). 2006 -yilda Hindistondagi xususiy kapital va venchur kapitalining umumiy miqdori 299 ta bitim bo'yicha 7,5 milliard dollarga yetdi. [ "Venture Capital & Private Equity in India (October 2007)" (PDF). Archived from the original (PDF) on January 11, 2012. Retrieved May 18, 2012.]Hindiston sharoitida venchur kapital texnik yoki professional malakali tadbirkorlar tomonidan boshqariladigan ro'yxatga olinmagan, yuqori riskli yoki yuqori texnologiyali firmalarga ko'maklashish uchun kapitalga yoki shartli kreditlarga sarmoya kiritishdan iborat. Shuningdek, u "seed", "boshlang'ich va birinchi bosqich moliyalashtirishi" yoki innovatsion biznes salohiyatini namoyish etgan kompaniyalarga investorlar tomonidan ajratiladigan mablag; sifatida ham tushuniladi. Venchur kapital sanoati "yuqori tavakkalchilik, yuqori rentabellik" kontseptsiyasiga amal qiladi, innovatsion tadbirkorlik, bilimga asoslangan g'oyalar va inson kapitalini ko'p talab qiladigan korxonalar birinchi o'rinni egallab olishdi, chunki venchur kapitalistlar innovatsiyalarni rag'batlantirish uchun xavfli yuqori bo’lgan startaplarga o’z sarmoyalarini kiritmoqdalar. [ "Venture Capital:An Impetus to Indian Economy" (PDF). Archived (PDF) from the original on November 24, 2011.] Vetnam o'zining birinchi xorijiy venchur kapitalini rivojlantirmoqda, jumladan IDG Venture Vietnam (100 million dollar) va DFJ Vinacapital (35 million dollar).[ "Let's Open the 100 Million Dollar Door | IDG Ventures Vietnam – Official Website". IDG Venture Vietnam. Archived from the original on March 22, 2012. Retrieved May 18, 2012.] Singapur, asosan sog'lom startap ekotizimi, strategik joylashuvi va tashqi bozorlar bilan bog’lana olish imkoniyati tufayli, startaplar va investitsiya kiritish uchun eng qulay joylardan biri sifatida tan olingan.[ "4 Reasons Why Singapore Is a Global Hot Spot for Entrepreneurship". inc.com. October 15, 2015. Retrieved May 6, 2018] 3,5 milliard AQSh dollarlik 100 ta bitim imzolanganligi sababli, Singapur 2016 -yilda PE va VC investitsiyalarining rekord qiymatiga erishdi. So'nggi 5 yil ichida PE va VC investitsiyalari soni sezilarli darajada oshdi: 2015 -yilda Singapur 81 ta investitsiyani 2,2 milliard dollarga teng umumiy qiymati bilan qayd etdi., 2014 va 2013 -yillarda esa PE va VC bitimlari mos ravishda 2,4 milliard va 0,9 milliard AQSh dollarini tashkil etdi. 53 foizga teng texnologik investitsiyalar, VC bitimlar hajmining katta qismini tashkil etadi. Bundan tashqari, Singapurda Janubi-Sharqiy Osiyodagi eng yirik ikki “Unicorni” mavjud. Ma'lumotlarga ko'ra, Garena mintaqadagi eng yuqori qiymatga ega “Unicorn” hisoblanadi, uning narxi 3,5 milliard AQSh dollarini tashkil qiladi, Grab esa eng ko'p moliyalashtirilgan bo'lib, 2012 -yilda tashkil etilganidan beri jami 1,43 milliard AQSh dollarini jalb qilgan. Singapurda startaplar va kichik biznes, siyosatchilar va mahalliy hukumat tomonidan qo'llab-quvvatlanmoqda, bu o’z o’rnida VClarning Singapur va mintaqadagi tadbirkorlikni qo'llab-quvvatlashdagi rolini kuchaytiradi. Masalan, 2016 -yilda Singapurning Milliy tadqiqot jamg'armasi (NRF) shahar-shtatdagi 4 ta yirik mahalliy korxonalarga startaplarga sarmoya kiritishi uchun qariyb 30 million dollar miqdorida grant ajratdi. [ "Archived copy". Archived from the original on February 13, 2017. Retrieved February 12, 2017.]

Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika

Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika (MENA) venchur kapital sanoati rivojlanishning dastlabki bosqichi, ammo o'sib bormoqda. MAGNiTT tomonidan H1 2019 MENA Venture Investment Report hisobotiga ko'ra, 2019 yilning birinchi yarmida mintaqada boshlang'ich sarmoyaviy bitimlar amalga oshirildi, ularning umumiy qiymati 471 million AQSh dollarini tashkil etdi. 2018 yil H1 hisoboti bilan taqqoslaganda, bu umumiy moliyalashtirishning 66 foizga va bitimlar sonining 28 foizga o'sishini anglatadi. Hisobotga ko'ra, BAA mintaqadagi eng faol ekotizim bo'lib, H1da tuzilgan bitimlarning 26 foizini, so'ngra Misr 21 foizni, Livan esa 13 foizni tashkil etadi. Tarmoqlar bo'yicha bitimlar bo'yicha fintech eng faol sanoat bo'lib qolmoqda, tuzilgan bitimlarning 17%, undan keyin elektron tijorat 12%, yetkazib berish va transport esa 8%. Shuningdek, hisobotda ta'kidlanishicha, 2019 yil 1-choragida jami 130 ta tashkilot MENAga asoslangan startaplarga sarmoya kiritgan, ularning 30% i bosh qarorgohi MENAdan tashqarida bo'lib, mintaqadagi investitsiyalarga bo'lgan xalqaro ishtiyoqni namoyish qilmoqda. 2019 yilning birinchi choragida 15 ta startapdan chiqish qayd etildi, Careerning Uber tomonidan 3,1 milliard dollar sotib olishi mintaqadagi birinchi yakka mo'ylovli chiqish bo'ldi.[ Careem proves unicorns grow in deserts too". gulfnews.com. Retrieved December 25, 2019.] Boshqa e'tiborga sazovor bo'lgan chiqishlarga souq.com ning 2017 yilda Amazonga 650 million dollarga chiqishi kiradi.[ "Amazon to acquire Souq, a Middle East clone once valued at $1B, for $650M". TechCrunch. Retrieved December 25, 2019.]

Janubiy Afrika

Janubiy Afrikada venchur kapital sanoati rivojlanmoqda. Janubiy Afrika hukumati va daromadlar xizmati iqtisodiy o'sishni rag'batlantirish va venchur kapital orqali ish o'rinlarini yaratish uchun soliqlarni tejaydigan transport vositalaridan foydalanishning xalqaro tendentsiyasini kuzatmoqda. Daromad solig'i to'g'risidagi qonunning 12 J qismi venchur kapitalini o'z ichiga olgan holda yangilandi. Kompaniyalarga Buyuk Britaniyada VCT kabi o'xshash soliqqa tortiladigan tizimdan foydalanishga ruxsat beriladi. Yuqoridagi tuzilishga qaramay, hukumat intellektual mulk, valyuta nazorati va boshqa qonunchilikni tartibga solishni venchur kapitalining muvaffaqiyatli bo'lishini ta'minlashi kerak.

Hozirda venchur kapital mablag'lari ko'p emas va bu kichik jamoadir, ammo hukumat tomonidan asta-sekin yangi imtiyozlar kelib tushishi bilan venchur fondlari soni tobora ko'payib bormoqda. Mablag'larni olish qiyin va mablag' cheklanganligi sababli, kompaniyalar, agar dastlabki savdo yoki tortishish qobiliyatini va sezilarli o'sish potentsialini namoyish eta olsalar ko'proq mablag' olishadi. Afrikaning Sahroi Kabiridagi kapitalning aksariyati Janubiy Afrika va Keniyada joylashgan.

Tadbirkorlik o'sishning kalitidir. Innovatsiyalarni rivojlantirishga yordam berish uchun hukumatlar biznes uchun qulay tartibga solish muhitini ta'minlashi kerak. 2019 yilda venchur kapitalni moliyalashtirish 1,3 milliard dollarga o'sdi va tez o'sdi. Sabablari hali aniq emas, ammo ta'lim omillardan biri deb taxmin qilinmoqda.[ The Economist, "The African century", March 28th 2020] 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Foydalanuvchi:Cloverida&oldid=3959496" dan olindi