Ferozsonlar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ferozsons (Pvt) Limited (shuningdek, Ferozsons Publishers) Pokistonning Lahor shahrida joylashgan Pokiston nashriyot kompaniyasi. 1894-yilda tashkil etilgan bu nashriyot Pokistonning eng qadimgi nashriyot uyi hisoblanadi.

1954-yilda Ferozsons Business Group oila aʼzolaridan biri Pokistonning birinchi farmatsevtika kompaniyalaridan biri boʻlgan Ferozsons Laboratoriesga asos solgach, kengaydi[1][2].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maulviy Ferozuddin Qurʼonni arab tilidan fors va urdu tillariga birinchilardan boʻlib tarjima qilgan oʻz davrining koʻzga koʻringan allomalaridan biri boʻlgan. Maulvi Ferozuddin oʻzining yutuqlari uchun Janubiy Osiyodagi eng qadimgi soʻfiylar ziyoratgohi hisoblangan Data Darbarda dafn etilgan kam sonli odamlardan biridir.

Maulvi Ferozuddin dastlab Britaniyaning oʻsha paytdagi taʼlim boʻyicha direktori Raj Uilyam Bellning buyrugʻi bilan kitoblarni nashr eta boshlagan. Shuningdek, u koʻplab kitoblar muallifi boʻlib, uning birinchisi Data Ganj Bakshning „Kushuf-ul-Mujoob“ kitobining urducha tarjimasi boʻlgan.

Maulvi Ferozuddin tarixiy devor bilan oʻralgan Lahor shahri ichida Chohotay muftiy Baqarda dastlab tashkil etilgan Ferozsons Limited kompaniyasini tashkil etdi. Maulvi Ferozuddinning biznes haqidagi qarashlari boshidan boylik toʻplashdan tashqariga chiqdi va u rivojlanmagan Janubiy Osiyo mintaqasida inson hayotini boyitishni qatʼiy oʻz ichiga oldi.

Shunday qilib, nashriyot nafaqat boylik yaratish vositasi, balki subkontinent ommasi orasida savodxonlik va taʼlimni tarqatuvchi vosita sifatida yaratilgan.

1904-yilda kompaniya ofislari va matbaa uylari Sheranvala darvozasidagi Circular Roadda qurilgan binolarga koʻchib oʻtdi. Ferozsons oʻzining birinchi kitob doʻkonini 1947-yilda kompaniyaning bosh ofisi boʻlgan Lahordagi Mallda ochdi.

Operatsiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozir kompaniya butun mamlakat boʻylab Pokistonning 26 yirik shaharlarida tarqalgan. U kitoblarni nashr etish, chop etish va sotish bilan shugʻullanadi. Bu Pokistondagi yirik kitob tarqatish tarmogʻidir. U 200 ta bozorda, jumladan, Lahor, Karachi, Ravalpindi va Pokistonning boshqa yirik shaharlarida chakana savdo va tarqatish tarmogʻini yaratdi[3]. Kompaniyaning Lahorda beshta, Karachi va Ravalpindida bittadan doʻkonlari bor, bosh ofisi Lahordagi The Mall Roadda joylashgan[4].

Tarixiy filialning yopilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ferozsons oʻz faoliyatini boshlagan Lahordagi The Malldagi Gʻulom Rasul binosi 2017-yil yanvar oyida yopilgan, kompaniya esa shaharda va mamlakatning boshqa joylarida faoliyat yuritgan. 2012-yilning yozida kitob doʻkoni bir necha kun davom etgan yongʻindan omon qoldi va taxminan 150 million rupiy zarar keltirdi. Yong‘in 30-may kuni boshlangan va binoning yog‘och tomi qulab tushgan.

Yongʻindan keyin bir oy ichida kitob doʻkoni yana ommaga ochildi. Rahbariyat vaqtinchalik kelishuvlarni amalga oshirdi va 2012-yil 27-iyun kuni uni besh kishilik guruh boshqargan holda sotuvni qayta boshladi. Biroq binoning oʻzini avvalgi holatiga qaytarish uchun bir necha oy kerak boʻldi[5].

Nashrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uning nashr etadigan kitoblari, jurnallari va jurnallaridan baʼzilari:

  • Ambri (1974, sheʼr)
  • Ijaraga
  • Pir-e-Komil
  • Taleem-o-Tarbiat
  • Kashmirliklar ozodlik uchun kurashmoqda[2]
  • Qashshoqlik pardasi
  • Pokistonda rasm chizish
  • Pokiston mafkurasi[2]
  • Inglizchadan urducha lugʻat[6]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Sheikh. „Childhood memories of a bookshop now in ashes“. DAWN (newspaper) (2012-yil 5-iyun). Qaraldi: 2020-yil 12-may.
  2. 2,0 2,1 2,2 „Ferozsons Publishers – 430 works / 3 ebooks published between 1900 & 2012“. Open Library website. Qaraldi: 2020-yil 12-may.
  3. „Ferozsons Bookshop“. www.librarything.com (1999-yil 24-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 12-may.
  4. „Ferozsons Lahore“. Starz Pakistan website. Qaraldi: 2020-yil 12-may. [sayt ishlamaydi]
  5. Sheikh. „Iconic Ferozsons store itself now a part of history“. The Express Tribune (newspaper) (2017-yil 8-mart). Qaraldi: 2020-yil 12-may.
  6. Ferozsons English to English and Urdu Dictionary. Ferozsons (Pvt) Limited, 1973. ISBN 978-969-0-00510-6.