Ferdi Tayfur

Ferdi Tayfur;
	Ferdi Tayfur.jpg
Umumiy maʼlumot
Tavalludi	Ferdi Tayfur Turanbayburt; 15-noyabr 1945-yil (78 yosh); Adana، Turkiya
Fuqaroligi	Turkiya
Janr	Arabesk

Ferdi Tayfur 1945-yil 15-noyabrda Adana shahrida tugʻilgan, musulmon qoʻshiqchi^[1]^[2], aktyor^[3] , rejissyor, shoir, bastakor, yozuvchi va tadbirkor, Turkiyaning eng muvaffaqiyatli va mashhur kishilaridan biri. Uning musiqa va aktyorlik olamida oʻttizdan ortiq musiqa va kino albomlari mavjud boʻlsa-da, 1982-yilda Ferdifon Müzik musiqa kompaniyasini asos solgan^[4]. Qurilish sohasiga 2009-yilda ham kirib kelgan. Arabesk podshohi (turkcha: Arabesk’in Krali) Turkiya xalqi tomonidan unga berilgan umumiy unvon. Uni Freddi Baba deb ham atashadi. 2021-yilda „Sharkilar Bizi Söyler“ teledasturining mashhur soʻroviga koʻra, u turk musiqasining eng mashhur yuzi unvonini qoʻlga kiritdi. Shuningdek, u turk musiqasining yaratuvchisi va kashshoflaridan biridir.^[5]

Hayoti

Tayfur Adana shahrida tug'ilgan va otasi Cumali Bey unga o'zining sevimli ovoz ijrochisi Ferdi Tayfur ismini bergan^[6]. Otasi o'g'lining to'g'ri ta'lim olishini xohlardi, lekin u kazinodan chiqib ketayotganda o'ldirilganidan so'ng, Tayfur maktabni tashlab, kambag'al hayot kechirdi ^[7], uning o'limidan keyin onasi boshqa odamga turmushga chiqdi. U o‘qishni hohlaganini, lekin imkoni yo‘qligi sababli uddalay olmasligini ma’lum qildi^[7]. Bolaligida u o‘gay otasiga tegishli bo‘lgan konfet do‘konida shogird bo‘lib ishlagan va u yerda o‘qishni o‘rgangan^[7]. Keyinchalik fermer xo‘jaligida ishlab, oila daromadiga hissa qo‘shgan Tayfur o‘sha yillari to‘ylarda qo‘shiq kuylay boshlagan. Keyinchalik Adana radiosining musiqa tanlovida qatnashdi^[7].

Tayfur 1968-yilda Seda Plak bilan shartnoma tuzib, ikkita yozuvni chiqardi, ammo yozuvlar yaxshi qabul qilinmadi. Keyin fermada ishlash uchun Adanaga qaytib ketdi. Bundan tashqari, u o'zining musiqiy karerasida ishlashni davom ettirdi. Uch yillik tanaffusdan so'ng u o'zining yangi rekordi - "Huzurum Kalmadi" ni chiqardi. 1973-yilda “Görsev Plak” yorlig‘i ostida “Kir Çiçekleri”ni chiqardi. 1974-yilda u yana bir rekord Bana Gerçekleri Söyleni chiqardi. 1975 yilda u Elenor Plak bilan yangi shartnoma imzoladi. Bırak Şu Gurbeti chiqqandan so'ng u o'zining Çeşme qo'shig'i bilan mashhur bo'ldi^[8].

Musiqiy karerasi

Tayfurning o'zi yozgan qo'shiqlaridan iborat birinchi albomi musiqiy karerasini boshlagan yillarda yaxshi sotildi, ammo moliyaviy qiyinchiliklar tufayli Elenor Plakning egasi Atilla Alpsakaryaga ikkita qo'shiq sotdi va natijada ularni Gulden Karaböcekga berdi. Tayfur o'z yozuvlarini nashr etishda davom etdi va oxir-oqibat "Çeşme" qo'shig'i bilan keng tanildi va 1977-yilda xuddi shu nomdagi filmda Necla Nazir bilan birga bosh rolni ijro etdi. O'sha paytda filmni 12 million kishi tomosha qilgan.

Albomlarni chiqarish bilan bir qatorda u ko'plab kontsertlar berdi. 1993-yilda Gulhane bog'idagi kontsertiga 200 000 kishi tashrif buyurdi^[9].

Kitoblari

Şekerci Çırağı, novel, Kora Yayın, (2003)
Yağmur Durunca]], novel, Kora Yayın, (2008)
Bir Zamanlar Ağaçtım, novel, Kora Yayın, (2013)
Paraşütteki Çocuk, novel, (2014)

TV dasturlari

1993-yil: Yetiş Emmioğlu, teleboshlovchi (Show TV)
2009-yil: Korolar Çarpışıyor, tanlov ishtirokchisi (Show TV)
2009-yil: Boynu Bükük Şarkılar, teleboshlovchi (7-kanal)

Manbalar

↑ Çarkoğlu, Ali; Kalaycıoğlu, Ersin. The rising tide of conservatism in Turkey. Macmillan, 26 May 2009 — 162 bet. ISBN 978-0-230-60262-5. 2011-yil 3-aprelda qaraldi.
↑ Wiktorowicz, Quintan. Islamic activism: a social movement theory approach. Indiana University Press, 2004 — 286 bet. ISBN 978-0-253-34281-2. 2011-yil 3-aprelda qaraldi.
↑ Eleftheriotis, Dimitris; Needham, Gary. Asian cinemas: a reader and guide. University of Hawaii Press, 2006 — 259 bet. ISBN 978-0-8248-3085-4. 2011-yil 3-aprelda qaraldi.
↑ Houston, Christopher. Islam, Kurds and the Turkish nation state. Berg Publishers, 2001 — 72 bet. ISBN 978-1-85973-477-3. 2011-yil 3-aprelda qaraldi.
↑ „Ferdi Tayfur inşaat sektörüne girdi“. NTV.com.tr (2010-yil 24-iyun). 2011-yil 26-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
↑ „ARŞİV ODASI: Ferdi Tayfur, 1984 – BBC TÜRKÇE“. BBC Türkçe (2015-yil 16-aprel). 2016-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 „Hiçbir kadına yalan söylemedim hepsi diğerini biliyordu“. Seral Cumalı. Posta (2013-yil 22-sentyabr). 2013-yil 22-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
↑ „Ferdi Tayfur biyografisi burada“ [Ferdi Tayfur biography here] (tr). Biography.net. Qaraldi: 2022-yil 7-noyabr.
↑ „Ferdi%20Tayfur%20g%C3%BClhane... - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ“. 2016-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-sentyabr.

[ÇarkoğluKalaycıoğlu2009-1] Çarkoğlu, Ali; Kalaycıoğlu, Ersin. The rising tide of conservatism in Turkey. Macmillan, 26 May 2009 — 162 bet. ISBN 978-0-230-60262-5. 2011-yil 3-aprelda qaraldi.

[Wiktorowicz2004-2] Wiktorowicz, Quintan. Islamic activism: a social movement theory approach. Indiana University Press, 2004 — 286 bet. ISBN 978-0-253-34281-2. 2011-yil 3-aprelda qaraldi.

[EleftheriotisNeedham2006-3] Eleftheriotis, Dimitris; Needham, Gary. Asian cinemas: a reader and guide. University of Hawaii Press, 2006 — 259 bet. ISBN 978-0-8248-3085-4. 2011-yil 3-aprelda qaraldi.

[Houston2001-4] Houston, Christopher. Islam, Kurds and the Turkish nation state. Berg Publishers, 2001 — 72 bet. ISBN 978-1-85973-477-3. 2011-yil 3-aprelda qaraldi.

[5] „Ferdi Tayfur inşaat sektörüne girdi“. NTV.com.tr (2010-yil 24-iyun). 2011-yil 26-fevralda asl nusxadan arxivlangan.

[6] „ARŞİV ODASI: Ferdi Tayfur, 1984 – BBC TÜRKÇE“. BBC Türkçe (2015-yil 16-aprel). 2016-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan.

[posta-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 „Hiçbir kadına yalan söylemedim hepsi diğerini biliyordu“. Seral Cumalı. Posta (2013-yil 22-sentyabr). 2013-yil 22-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.

[8] „Ferdi Tayfur biyografisi burada“ [Ferdi Tayfur biography here] (tr). Biography.net. Qaraldi: 2022-yil 7-noyabr.

[9] „Ferdi%20Tayfur%20g%C3%BClhane... - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ“. 2016-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-sentyabr.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]