Fenotip

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Fenotip — organizmning barcha tashqi belgilari va xossalari yigʻindisi. F. genotip va tashki muhit sharoitlarining oʻzaro taʼsiri natijasida yuzaga chiqadi. "F." terminini Daniya genetigi V. Iogansen taklif etgan (1903). F.da barcha genotipik imkoniyatlar roʻyobga chiqavermaydi, chunki bu jarayon muayyan sharoitda genotip namoyon boʻlishining xususiy bir holati hisoblandi. Shu sababdan hatto bir tuxumdan rivojlangan, genotipi bir xil boʻlgan egizaklar xar xil sharoitda oʻsganida ularda sezilarli fenotipik farklarni kuzatish mumkin. Mikroevolyutsiya jarayonida tabiiy tanlanish individlarning F.i boʻyicha boradi. Shuning uchun populyatsiyalar ichida chegarasi genotip tomonidan belgilab beriladigan, keng reaksiya normasiga ega boʻlgan individlar, yoxud qatʼiy genotip bilan belgilanadigan, kerakli F.ga ega boʻlgan individlar tanlanadi. Genotipik oʻzgaruvchanlik kuzatilmagan hollarda F. boʻyicha tanlash natija bermaydi. Bunga V. Iogansenning sof liniyalarda oʻtkazgan tanlash tajribasi yaqqol misol boʻladi.