Evrial

Odisseyning qaytishi. Lui Frederik Shutsenberger tomonidan chizilgan rasm, 1884-yil

Evrial (qadimgi yunoncha: Εὐρύαλος) — yunon mifologiyasining qahramoni, Odisseyning va Epira malikasi Evippaning oʻgʻli, oʻz otasi tomonidan oʻldirilgan.

Mifologiyada

Evrialning onasi Epira malikasi, Tirimmaning qizi malika Evippa boʻlgan. U Odisseyning sevgilisi boʻlgan, u Penelopaning daʼvogarlari oʻldirilganidan keyin bir muncha vaqt quvgʻinda Epirda yashagan. Keyinchalik Odissey Itakaga qaytib keldi. Evrial voyaga yetganidan soʻng, onasi yozgan xatni olib, otasini qidirishga yoʻl oladi. U Itakaga Odissey yoʻqligida keldi; rashkchi Penelopa u kimligini tushundi va uni yoʻq qilishga qaror qiladi. Odissey qaytib kelgach, unga begona yigit uni oʻldirish uchun yuborilganini aytdi va Laertid Evrialni tan olishiga vaqt bermasdan oʻldirdi.

Afsonaning muqobil versiyalarida Evippa va Odisseyning oʻgʻli Leontofron yoki Dorikl deb ataladi.

Xotira

Sofokl Evrialni xuddi shu nomdagi fojianing qahramoniga aylantirdi, uning matni butunlay yoʻqolgan. Evrial haqidagi afsona matrilokal nikoh bilan bogʻliq boʻlgan odatiy afsonalardan biri boʻlib, unda er-xotinlar xotinning urugʻining bir qismi sifatida yashaydilar. Qahramon oʻz otasini tanimaydi, uni qidirib ketadi, lekin ular uchrashganda uni tanimaydi va janjal chiqib, ishtirokchilardan biri halok boʻladi. Qadimgi olimlar bu yerda Odisseyning oʻzi boshqa oʻgʻli Telegon qoʻlida vafot etgani haqidagi afsonaning oʻziga xos takrorlanishini koʻrishadi.

Adabiyotlar

• Ярхо В. «Одиссея» — фольклорное наследие и творческая индивидуальность // Гомер. Одиссея. — 2000. — С. 289—329.
• Escher. Euippe 2 // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. — 1907. — Bd. VI, 1. — Kol. 994.
• Schmidt J. Odysseus // W. H. Roscher: Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie. — 1902. — Bd. III, 1. — Kol. 602—681.
• Wagner. Euryalos 6 // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. — 1907. — Bd. VI, 1. — Kol. 1317.
• Wüst E. Odysseus // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. — 1937. — Bd. XVII, 2. — Kol. 1905—1996.