Estoniya pasporti
Estoniya pasporti (estoncha: Eesti kodaniku pass) Estoniya fuqarolariga beriladigan xalqaro sayohat hujjati boʻlib, Estoniya fuqaroligini tasdiqlovchi hujjat sifatida ham xizmat qilishi mumkin. Pasport egasiga xalqaro miqyosda sayohat qilish imkoniyatini berish va Estoniya fuqaroligi belgisi sifatida xizmat qilishdan tashqari, agar kerak boʻlsa, Estoniya konsulligi boʻlmagan taqdirda xorijdagi yoki boshqa Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlatlardagi Estoniya konsulligi xodimlaridan yordam olish jarayonini osonlashtiradi. Agar Estoniya fuqarosi shaxsini tasdiqlovchi hujjatni, xususan, Estoniya pasportini Estoniya Respublikasining xorijiy vakolatxonasidan boshqa joyda olishni istasa, chet elda boʻlgan Estoniya fuqaroligining egasi sayohat hujjatlarini Yevropa Ittifoqining istalgan mamlakati elchixonalarida dunyo boʻylab olishi mumkin. 50 evro toʻlash[1]. Koʻpgina mamlakatlarda pasportning amal qilish muddati kamida 6 oy va bir yoki ikkita boʻsh sahifa talab qilinadi.
Har bir Estoniya fuqarosi ham Yevropa Ittifoqi fuqarosi hisoblanadi. Pasport milliy guvohnoma bilan bir qatorda Yevropa Ittifoqi, Yevropa iqtisodiy hududi va Shveytsariyaning istalgan davlatida erkin harakatlanish va yashash huquqini beradi.
Estoniya pasporti yaroqsiz holga kelgan yoki yoʻq qilingan yoki yoʻqolgan xorijiy davlatda boʻlgan Estoniya fuqarosiga qaytish toʻgʻrisidagi guvohnoma beriladi. Qaytish toʻgʻrisidagi guvohnoma Estoniya fuqarosi tomonidan xorijiy davlatda tugʻilgan bir yoshga toʻlmagan bolaga tugʻilganlik toʻgʻrisidagi guvohnoma asosida beriladi. Qaytish toʻgʻrisidagi Estoniya guvohnomasi, agar bunday hujjatning chiqarilishi jamoat manfaatlariga mos keladigan boʻlsa, haqiqiy Estoniya hujjatiga ega boʻlmagan Estoniya fuqarosiga berilishi mumkin. Qaytish toʻgʻrisidagi Estoniya sertifikati oʻn ikki oygacha boʻlgan amal qilish muddati bilan beriladi. Estoniyaga kirgandan soʻng, qaytish guvohnomasi Politsiya va Chegara qoʻmitasiga qaytariladi, ular sertifikatni Tashqi ishlar vazirligiga yuboradi[2].
Qaytish yordami Estoniyadan tashqarida 10 yil yoki undan koʻproq vaqt davomida yashagan yoki chet elda tugʻilgan etnik estoniyaliklar va Estoniya fuqarolari tomonidan qoʻllanilishi mumkin. Yordamga muhtoj boʻlganlarga, agar ular Estoniyaga joylashishni xohlasalar, qaytarib beriladigan yordam toʻlanadi[3].
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Estoniya pasportlari Nyu-Yorkdagi Estoniya konsulligi tomonidan mamlakat ishgʻolining butun davrida berilgan[4]. Pasportlar Estoniyada 1991-yilda, mamlakat Sovet Ittifoqidan mustaqillikka erishganidan koʻp oʻtmay, yana berila boshlandi. 2002-yil 1-fevralda mashinada oʻqiladigan pasport turi joriy qilingan[5].
Ilova[tahrir | manbasini tahrirlash]
Estoniyadagi Politsiya va Chegara qoʻriqlash boshqarmasi hamda chet eldagi Estoniya xorijiy vakolatxonalari Estoniya pasportlarini berish va yangilash uchun javobgardir.
Tashqi koʻrinish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yevropa Ittifoqi standartiga muvofiq, Estoniya pasportlari bordo rangda boʻlib, old muqovaning oʻrtasida Estoniya Gerbi tasvirlangan. Gerb tepasida „EUROOPA LIIT“ (Yevropa Ittifoqi) va „EESTI“ (Estoniya) soʻzlari, gerb ostida esa „PASS“ (Pasport) soʻzi yozilgan. Estoniya pasportlarining pastki qismida standart biometrik belgi mavjud.
Shaxsiy maʼlumotlar sahifasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Estoniya pasportining biomaʼlumotlar sahifasida quyidagi maʼlumotlar mavjud:
- Pasport egasining fotosurati
- Turi (oddiy pasportlar uchun P)
- Chiqaruvchi davlat kodeksi (EST)
- Pasport raqami
- 1 Familiya
- 2 Berilgan ismlar
- 3 Fuqarolik (Eesti/Est)
- 4 Tugʻilgan sana
- 5 Shaxsiy identifikatsiya raqami.
- 6 Jins
- 7 Tugʻilgan joyi
- 8 Chiqarilgan sana
- 9 Vakolat
- 10 Yaroqlilik muddati
- 11 Egasining imzosi
Maʼlumot sahifasi P<EST bilan boshlanadigan Mashinada oʻqiladigan zona bilan tugaydi.
Pasport yozuvi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2002-yil fevralidan 2007-yilning mayigacha berilgan Estoniya pasportlarida pasportni bergan davlatning boshqa barcha davlatlar rasmiylariga yoʻllangan notasi mavjud boʻlib, u pasport egasining oʻsha davlat fuqarosi ekanligini koʻrsatib, unga oʻtishga ruxsat berish va xalqaro normalarga muvofiq muomala qilishni talab qiladi. Estoniya pasportlari ichidagi eslatmada:
- The holder of this passport is under the protection of the Republic of Estonia. The Government of the Republic of Estonia hereby requests all civil and military authorities to permit the holder of this passport to pass freely without let or hindrance and in case of need to give all lawful aid and protection.
Tillar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maʻlumotlar sahifasi/axborot sahifasi eston, ingliz va fransuz tillarida chop etilgan.
Viza talablari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Estoniya fuqarolari uchun viza talablari Estoniya fuqarolari uchun boshqa davlatlar hukumati tomonidan qoʻyilgan maʻmuriy kirish cheklovlari. 2021-yil 31-dekabr holatiga ko‘ra, Estoniya fuqarolari 181 ta davlatga vizasiz yoki kelishi bilan berilgan vizaga ega bo‘lishlari mumkin, bu Estoniya pasporti Henley Passport Index bo‘yicha sayohat erkinligi bo‘yicha dunyoda 12-o‘rinni egallaydi[6]. Estoniya fuqarolari , Yevropa Ittifoqi shartnomasining 21-moddasida berilgan erkin harakatlanish va yashash huquqi natijasida Yevropa Ittifoqining istalgan mamlakatida yashashi va ishlashi mumkin[7].
Estoniyalik chet el fuqarosi pasporti egalari uchun viza talablari (fuqaroligi yoʻq yoki fuqaroligi aniqlanmagan Estoniya aholisi uchun) boshqacha .
Pasport turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Estoniya fuqarolari uchun oddiy pasportlardan tashqari, diplomatik va xizmat pasportlari ham bunday hujjatlarga ega boʻlganlar uchun beriladi.
Biometrik pasportlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gemalto 2007-yilning boshida birinchi yangi pasportlarni yetkazib berib, Fuqarolik va migratsiya boshqarmasi uchun biometrik pasportlarni yetkazib berish boʻyicha shartnomani yutib oldi[8].
Biometrik pasportga ega boʻlish Sayohatga ruxsat berish elektron tizimi orqali roʻyxatdan oʻtish orqali Amerika Qoʻshma Shtatlariga sayohat qilish uchun Vizadan voz kechish dasturida qatnashishni istagan estoniyaliklar uchun zaruriy shartdir.
2009-yil iyun oyidan boshlab Estoniya pasportiga daʼvogarlar o‘zlarining pasportidagi biometrik chipda saqlanishi uchun barmoq izlarini taqdim etishlari shart[9].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Estoniya shaxsiy guvohnomasi
- Estoniyalik dengizchining boʻshatish kitobi
- Estoniya vaqtinchalik sayohat hujjati
- Estoniyalik chet el fuqarosining pasporti
- Estoniya qochqinlar uchun sayohat hujjati
- Estoniyaning elektron rezidentligi millatidan mustaqil boʻlgan tushuncha boʻlib, estoniyalik boʻlmaganlarga Estoniya moliyaviy xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini beradi.
- Estoniya fuqaroligi toʻgʻrisidagi qonun
- Estoniya fuqarolari uchun viza talablari
- Estoniya fuqarosi boʻlmaganlar uchun viza talablari
- Yevropa Ittifoqi pasportlari
- Pasportlar roʻyxati
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Estonian travel documents could be delivered to any EU embassies“. 2022-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-avgust.
- ↑ „§§ 35, 36 Identity Documents Act“.
- ↑ „MISA - Return support“. 2020-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-avgust.
- ↑ Los Angeles Times.
- ↑ „Eesti kodaniku passi vormi, tehnilise kirjelduse ja passi kantavate andmete loetelu kehtestamine – Riigi Teataja“ (et). Riigiteataja.ee (2001-yil 19-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 30-may.
- ↑ „Global Ranking – Visa Restriction Index 2018“. 2019-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-avgust.
- ↑ Treaty on the Function of the European Union (consolidated version)
- ↑ „Estonian ePassport solution“. 2008-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 8-iyun.
- ↑ Fingerprints in travel documents
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Estoniya politsiyasi va chegara qoʻriqlash boshqarmasi tomonidan Estoniya fuqarosining pasporti haqida maʼlumot
- Prado Consilium tomonidan Estoniya fuqarosining pasporti haqida maʼlumot
- 01.06.2014 dan boshlab Estoniya politsiyasi va chegara qoʻriqlash boshqarmasi tomonidan berilgan Estoniya fuqarosining pasporti namunasi
- Estoniya fuqarosi uchun qaytish guvohnomasi
- Shaxsni tasdiqlovchi hujjatlar toʻgʻrisidagi qonun
- Estoniya Tashqi ishlar vazirligi tomonidan vizasiz mamlakatlar roʻyxati (Wayback Machine saytida 2018-03-07 sanasida arxivlangan)
- Pasport indeksi vizasiz ball Estoniya pasporti
- Henley & Partners viza cheklovlari indeksi xaritasi
- Dunyo boʻylab Estoniya vakolatxonalari (Wayback Machine saytida 2018-06-16 sanasida arxivlangan)
- Chet elda Estoniya vakolatxonalari xaritasi (Wayback Machine saytida 2017-04-23 sanasida arxivlangan)
