Esperantologiya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Esperanto yoki esperantologiya tadqiqotlari - bu maxsus esperanto tili haqidagi bilim bo'lib, uning fanlari so'z qurilishi, so'z yig'ilishi, soʻzlarning joriy etilishi hisoblanadi[1]. Esperantologiya so'z qurilishi prinsiplari, shartlilik va yetarlilik prinsiplarining namunasidir, bu esa so'zning qisqachaligi va aniqligi o'rtasida muvozanatni belgilaydi. So'z ildizlariga nisbatan esperantologiya quyidagi prinsiplarni belgilaydi:

  • Xalqarolik tamoyili
  • Boshqa til elementlari bilan taqqoslash prinsipi
  • So'zning iqtisodiy bo'lishi
  • Eufoniya tamoyili

Ko'rinib turganidek, bu prinsiplarning barchasi har doim ham o'z-o'zlariga mos kelmaydi; masalan, xalqaro internacionala so'zini talab qiladi, analogiya va lug'at esa internacia so'zini muvofiq bo'ladi. Tilda ikkinchi va uchinchi qoida birinchiga qaraganda kuchliroq.

Bundan tashqari, yuqorida aytib o'tilgan prinsiplarning mutloq haqiqiyligi ushbu tildan foydalanishning oldini oladi, bu esa noto'g'ri shakllarni qabul qilishi va yetarlicha aniq bo'lmagan shakllarni aniqlashtirishi mumkin.

Manba[tahrir | manbasini tahrirlash]