Eron Baytil maktabi

Eron Baytil maktabi (1874–1968) Tehrondagi maktab boʻlib,1874 yilda Amerika Presviterian missionerlik tashkiloti tomonidan qizlar uchun tashkil etilgan. Bu Damavand kollejining asoschisi edi.

Tarix

Eron Baytil maktabi 1874-yilda qizlar boshlang'ich maktabi sifatida ochilgan. Keyinchalik ular o'rta maktab va o'rta maktabga (Nurbaskhsh nomi bilan) kengaydilar. Maktab dastlab 1888-yilgacha faqat yevropalik va eronlik nasroniy talabalarni qabul qilgan.Maktabning dastlabki yillarida ular o'qish uchun haq olinmagan va o'quvchilarni bepul ovqat shuningdek kiyim-kechak bilan ta'minlaganlar, ammo 20-asr boshlarida ular siyosatni o'zgartira boshladilar. Tehrondagi Presviterian missionerlari tomonidan boshlangan boshqa maktablar orasida Sage kolleji va Alborz o'rta maktabi(shuningdek, Alborz kolleji sifatida ham taniqlidir).

Presviterian missiyasi stantsiyasi 1886-yil 11-fevralda Qavam Saltanehdagi cherkov va maktab uchun foydalaniladigan mulkni sotib olishni qayd etdi. "Eron Baytil" nomi 1889-yilda rasman tasdiqlangan. 1891-yilda maktab rangi uchun Crimson tanlandi va shiori "Qizlaringiz saroy modasiga ko'ra o'yilgan burchak toshlari bo'lishi mumkin" edi.

Amerikalik Enni Vudmen Stoking Boys Eronda presviterian missioner bo'lib ishlagan, 1906-yildan 1949-yilda nafaqaga chiqqan kunga qadar u Eronning qizlar uchun Baytil maktabida dars berish uchun tayinlangan.

1921 yil tarixiy yil bo'lib, u o'ziga xos yosh amerikalik missioner Jeyn Dulitlni olib keldi. 1925-yilda u maktab direktori sifatida ish boshladi.

1949-yil fevral oyida Diba ko'chasi, 27-uydagi mulk sotib olindi.

1960-yillarning so'ngi va 1970-yillarning boshlarida Erondagi koʻplab Presviterian missionerlik maktablari mahalliy hukumat ichidagi munosabatlarning oʻzgarishiga duch keldi. 1967-yil dekabr oyida Baytil maktabining kelajagi va uning Eron va Presviterian diniga ta'sirini ko'rib chiqish uchun tadqiqot o'tkazilgandan keyin tadqiqot natijasida maktabni 2 yillik kollejdan 4 yillik kollejga o'tkazish tavsiya qilindi. (cherkovning yirik xayr-ehsoni bilan).

Amerika maktabining kichik Diba kampusidagi dalda beruvchi natijalari 1966-yilda yangi prezident Frensis M.Greyni o'sib borayotgan ehtiyojlarni qondirish uchun yangi kampus rejasini ishlab chiqishni ko'rib chiqishga majbur qildi. U kollej prezidenti bo'lganidan keyin ikki yil o'tgach, maktab 1968-yilda xususiy qizlar maktabi sifatida ochishga ruxsat oldi va Damavand kollejiga aylandi.

Taniqli bitiruvchilar

• Parvin E'tesami (1924 yil tugatgan), shoir, keyinchalik maktabda dars bergan.
• Eron Teymurtosh (1930 yil tugatgan), eronlik ayollar faoli.
• Sattareh Farmonfarmayon (1933 yilda Nurbashshda qatnashgan) Eronda kashshof ijtimoiy xodim, yozuvchi, zodagonlar qizi.

Meros

Eron Baytil maktabi va Jeyn Dulitl va Frensis M. Greyning urinishlarisiz Damavand kolleji hech qachon tashkil etilmagan bo'lar edi.  Maktablar Qajar keyinchalik Pahlaviylar sulolasi davridagi eronlik ayollarning ta'limini yaxshilagan, boshqa yo'l bilan erishib bo'lmasdi. 

Baytil maktabining bitiruvchilari 1920-yildan 1934-yilgacha ayollar uchun "Alam-e-Nesvan" (Ayollar olami) jurnaliga homiylik qilgan va tahrir qilgan, bu jurnal davlat homiyligidagi ayrim matbuotga qaraganda erkinroq nashr eta olgan.

Yana qarang

• Alborz kolleji
• Damavand kolleji

Ma'lumotnomalar

• Balandlik 1975~76, Damavand kolleji
• Balandlik 1976~77, Damavand kolleji