Eliza McCardle Johnson

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Eliza McCardle Johnson
Amerika Qo'shma Shtatlarining birinchi xonimi
Mansab davri
1865-yil 15-aprel – 1869-yil 4-mart
Prezident Andrew Johnson
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Eliza McCardle

4-oktabr 1810-yil
Telford, Tennessi, AQSh
Vafoti 1876 ​-yil 15-yanvar (65 yoshda)
Greeneville, Tennessi, AQSh
Turmush oʻrtogʻi Andrew Johnson ​(1827 - 1875)
Imzosi

 

 

Eliza Johnson (1810-yil 4-oktabr — 1876-yil 15-yanvar[1]) — 1865-yildan 1869-yilgacha Qoʻshma Shtatlarning birinchi xonimi edi. U 1865-yilda Qoʻshma Shtatlarning ikkinchi xonimi boʻlib xizmat qilgan. U AQShning 17-prezidenti Andrew Johnsonning rafiqasi edi.

Erta hayot va nikoh[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eliza Tennessi shtatining Telford shahrida John McCardle va Sarah Phillipsning yagona farzandi boʻlib dunyoga kelgan[2][3]. Uning otasi Eliza hali oʻsmirlik chogʻida 1825-yilda vafot etgan[4]. U Tennessi shtatining Grinvil shahrida beva qolgan onasi tomonidan katta boʻlgan. 1826-yil sentabrda bir kuni Eliza Rhea akademiyasidagi sinfdoshlari bilan suhbatlashayotganida Andrew Johnson va uning oilasi barcha buyumlari bilan shaharga kelayotganini koʻrdi. Ular bir zumda bir-birlarini yoqtirib qolishdi. 18 yoshli Andrew Johnson 1827-yil 17-mayda 16 yoshli Eliza McCardlega kelinning onasining Grinvildagi uyida turmushga chiqdi. Abraham Lincolnning amakisi Mordecai Lincoln nikoh marosimiga raislik qildi.

16 yoshida Eliza Johnson boshqa birinchi xonimlarga qaraganda yoshroq turmushga chiqdi. U ancha uzun boʻyli, jigarrang koʻzlari, jigarrang sochlari va yaxshi qomatli edi.  U Johnsondan koʻra yaxshiroq maʼlumotga ega edi, u bu vaqtga qadar oʻzini ozgina oʻqish va imlo yozishni oʻrgatgan edi. Johnson xotinini unga arifmetika va yozishni oʻrgatgani uchun ishongan, chunki u hech qachon maktabga bormagan. U oʻzining tikuvchilik ustaxonasida mehnat qilayotganda, unga sabr-toqat bilan oʻrgatdi.

Amerika Qoʻshma Shtatlarining birinchi xonimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

U erini siyosiy karerasida qoʻllab-quvvatlagan, ammo omma oldida chiqishlardan qochishga harakat qilgan. Amerika fuqarolar urushi paytida Konfederatsiya maʼmurlari unga Grinvildagi uyini evakuatsiya qilishni buyurdilar, u Tennessi shtatining Nashvill shahridan panoh topdi.

Eri prezident boʻlganidan bir necha oy oʻtgach, u Oq uyga joylashdi, ammo sil kasalligidan sogʻligʻi yomon boʻlgani uchun u birinchi xonim sifatida xizmat qila olmadi. U yotoqxonada qolib, ijtimoiy ishlarni qizi Martha Johnson Pattersonga qoldirdi. Johnson birinchi xonim sifatida faqat ikki marta — 1866-yil 14-avgustda Gavayi Qirolligi qirolichasi Emma qabulida[5][6] va 1867-yil 29-dekabrda Prezidentning 59 yoshga toʻlishi munosabati bilan oʻtkazilgan ziyofatda paydo boʻlgan.

Vafoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Elizada sil kasali bor edi. Sogʻligi yomon boʻlgani uchun u uzoq vaqt birinchi xonim sifatida xizmat qila olmadi. U koʻpincha 1865-yildan 1869-yilgacha boʻlgan Oq uyda yotoqxonada qoldi. Kasallik tufayli u oradan 7 yil oʻtib, 1876-yil 15-yanvarda 65 yoshida vafot etdi. Uning oʻlimi 1875-yil 31-iyulda vafot etgan eri vafotidan olti oy oʻtmay sodir boʻldi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Andrew Johnson: Impact and Legacy“. Miller Center of Public Affairs, University of Virginia. Qaraldi: 8-iyul 2016-yil.
  2. Ann Bausum. Our Country's First Ladies. National Geographic, 2007 — 55 bet. ISBN 978-1-4263-0006-6. 
  3. National First Ladies' Library. „First Lady Biography: Eliza Johnson“. National First Ladies' Library. 2012-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-sentabr 2017-yil.
  4. Ford, Lynne E.. Encyclopedia of Women and American Politics. Infobase Publishing, 2010 — 259–260 bet. ISBN 9781438110325. 8-iyul 2016-yilda qaraldi. 
  5. Johnson, Andrew. The Papers of Andrew Johnson: August 1866-yanvar 1867. Knoxville: University of Tennessee Press, 1967 — 215 bet. ISBN 978-0-87049-828-2. 
  6. Kanahele, George S.. Emma: Hawaii's Remarkable Queen. Honolulu: University of Hawaii Press, 1999 — 223–224 bet. ISBN 978-0-8248-2240-8. OCLC 40890919.