Elementorganik birikmalar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Elementorganik birikmalar — uglerod atomi boshqa element atomi bilan toʻgʻridantoʻgri birikkan organik birikmalar. Uglerod vodorod, kislorod, azot, oltingugurt yoki galogenlar (ftordan tashqari) bilan birikkan birikmalar, odatda, Elementorganik birikmalarga kirmaydi. Elementorganik birikmalar odam va hayvonlar hayot faoliyatida muhim rol oʻynaydi. Mas, V]2 vitamini oʻzida kobalt, gemoglobin esa temir saqlaydi, fosfororganik birikmalar uglevodlar almashinuvi jarayonlarida ishtirok etadi. Margimush, surma, oltin, simob birikmalari kimyoterapiyada, kremniy sintetik kauchuk va surkov moylari sanoatida, qoʻrgʻoshin birikmalari antidetonatorlar tayyorlashda, fosfor birikmalari insektitsidlar ishlab chiqarishda, ftor birikmalari sovitkichlar va polimerlar sanoatida, alyuminiy birikmalari polimerlar sintezida, qalay birikmalari esa polimerlar eskirishining oldini olishda, magniy, litiy hamda rux birikmalari organik sintezda keng koʻllanadi.