Dolixosigma
Dolixosigma (lotincha: dolichosigma) — sigmasimon ichakning patologik uzayishi. Kasallik tugʻma yoki orttirilgan boʻlishi mumkin. Orttirilgan dolixosigma — bu toʻgʻri ichakning toʻsiqlar sababli tugʻma yoki orttirilgan ichak torayishi oqibatida shikastlanishi. Baʼzida kasallik simptomlarsiz boʻlishi mumkin. Asosiy simptom — bu najasni ichakda ushlab turish, qabziyat, shuningdek, ichaklarning shishishi. Kasallik irrigoskopiya yoki kolonoskopiya orqali aniqlanadi. Ichak kolitlari sababli, jiddiy ichak kasalliklari kelib chiqishi mumkin. Sigmasimon ichakning choʻzilishi tufayli najas toʻplanadi, bu esa tananing oʻz-oʻzidan zaharlanishiga olib keladi. Dolixosigma bilan kasallangan bemorlar koʻpincha defekatsiya (ich dam boʻlishi) qiyinchiliklariga duch kelishadi. Axlat chiqishining kechikishi 10 kunga yetgan holatlar mavjud. Bu, odatda, distal yaʼni yoʻgʻon ichakningrefleks qoʻzgʻaluvchanligining pasayishi bilan bogʻliq. Dolixosigma bilan ogʻrigan bemorlarda ichakni boʻshatish chastotasi 3 kunda 1 marta yuz beradi. Muntazam ravishda laksatiflarni qabul qilish tavsiya etiladi. Ogʻir simptomlari: ichak tutilishi sabab peritonit rivojlanishi oqibatida ichak devori teshilishi mumkin[1].
Sabablari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ichak dolixosigmasi ham tugʻma, ham orttirilgan boʻlishi mumkin. Ushbu hodisaning kelib chiqishi aniqlanmagan. Bugungi kunga kelib sigmasimon ichakning fiksatsiyasi va oʻsishining buzilishiga sabab boʻlgan qoʻzgʻatuvchi omillarga quyidagilar kiradi:
- Irsiyat.
- Homiladorlik paytida homilaga taʼsir qiluvchi salbiy kimyoviy, jismoniy va atrof-muhit omillari.
- Yuqumli kasalliklar.
- Giyohvandlik.
Olingan anomaliya oshqozon-ichak traktidagi buzilishlardan kelib chiqadi, ular ichakdagi chirigan va fermentatsiya jarayonlari bilan bogʻliq. Taʼsir etuvchi omillar mavjud:
- 45-50 yoshdan katta.
- Harakatsiz turmush tarzi.
- Harakatsiz ishda ishlash.
- Goʻsht va uglevodlarni koʻp isteʼmol qilish.
- Tez-tez stressga tushish.
Shunisi eʼtiborga loyiqki, koʻplab mutaxassislar ichakdagi dolixosigmani tugʻma kasallik deb hisoblashadi.[2]
Tashxis[tahrir | manbasini tahrirlash]
Diagnostika kolonoskopiya, irrigoskopiya yordamida amalga oshiriladi. Dolixosigma bilan ogʻrigan bemorlar qorin old devorining oldinga chiqib ketishi, peristaltikaning kuchayishi bilan tavsiflanadi, palpatsiya bilan sigmasimon ichakdagi najasni his qilish mumkin. Tashxis keng qamrovli tekshiruv asosida qoʻyiladi[1].
Davolash[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Ovqatlanish rejimiga rioya qilish
- Fizioterapiya muolajalari bilan ichak motorikasini yaxshilash
- Lazer terapiyasi
- Elektr stimulyatsiyasi
- Tozalash huqnalari
- Ichakni mexanik tozalash
- Jarrohlik aralashuvi
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 „СИГМОВИДНАЯ КИШКА — Большая Медицинская Энциклопедия“. xn--90aw5c.xn--c1avg. 2020-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-iyul.
- ↑ dolixosigma nima (Wayback Machine saytida 2008-06-12 sanasida arxivlangan).2022-yil
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- „долихосигма“,Большой медицинский словарь, 2000.
- „Долихосигма“,1. Малая медицинская энциклопедия. — М.: Медицинская энциклопедия. 1991—96 гг. 2. Первая медицинская помощь. — М.: Большая Российская Энциклопедия. 1994 г. 3. Энциклопедический словарь медицинских терминов. — М.: Советская энциклопедия. — 1982—1984 гг.