Dmitriy Levitskiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Dmitriy Levitskiy
Polshadagi elchi Seym
Mansab davri
1928 – 1935
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi Lvov viloyati, Ukraina
Vafoti Buxoro, O‘zbekiston SSR, SSSR
Fuqaroligi Polsha bayrogʻi Polsha

Dmitriy Pavlovich Levitskiy (polyakcha: Dmytro Pawłowycz Łewycki, 1877-yil 30-oktyabr, Sokal okrugi, Dobryachin qishlogʻi — 1942-yil 31-oktyabr, Buxoro, O‘zbekiston SSR) — ukrainalik siyosatchi va jamoat arbobi, huquqshunos[1].

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

U Lvov (Lemberg) va Vena universitetlarida huquqshunoslik bo‘yicha tahsil olgan, so‘ngra Rava-Ruska va Berejanida huquqshunoslik ishi bilan shug‘ullangan. Birinchi jahon urushi boshida u Avstriya-Vengriya armiyasiga safarbar qilingan va ruslar tomonidan asir olingan.

Fevral inqilobi va Rossiyada monarxiya agʻdarilgach, u ozodlikka chiqdi, shundan soʻng u Kievga koʻchib oʻtdi. 1917-yilda u Kievda joylashgan Galisiya va Bukovinadan kelgan urush qurbonlariga yordam koʻrsatish qoʻmitasining raisi boʻldi. 1919—1921-yillarda Ukraina Xalq Respublikasining Kopengagendagi elchisi boʻlib ishlagan[2].

1921-yildan Lvovdagi „Dilo“ gazetasining bosh muharriri. U Ukraina Milliy Demokratik Assotsiatsiyasining (UNDO) hammuassisi, uning birinchi va eng uzoq vaqt prezidentlik qilgan (1925—1935-yillarda), keyin esa vitse-prezidenti boʻlgan.

1930-yil 30-oktyabrda UNDOning UVO — OUN bilan aloqalari va Jenevada „Ukraina byurosi“ ni yaratishga urinishda gumon qilinib hibsga olingan. U rasmiy ayblovlarsiz sudga tortildi. 1931-yil 15-iyulda u 30 ming zloti garov evaziga qamoqdan ozod qilindi va 1930-yilgi saylovlar natijasida olingan deputatlik vazifalarini bajarishga kirishdi. 1935-yil 12-oktyabrda Ukraina parlamenti vakolatxonasining „Polsha-Ukraina kelishuvi“ deb ataladigan taktikalariga qarshi boʻlgan holda, u UNDO prezidenti lavozimidan isteʼfoga chiqdi. 1935-yilgi saylovlarda Polsha hukumati uning Seym deputatligiga nomzodni qo'yishga ruxsat bermadi[3].

Sovet qoʻshinlari Polshaga bostirib kirgandan soʻng, 1939-yil 28-sentyabrda NKVD tomonidan hibsga olingan va Gulagga yuborilgan. Sikorskiy-Mayskiy kelishuvidan keyin Polshaning Sovet Ittifoqidagi elchixonasi uning taqdiriga aralashdi va Sovet hukumatiga amnistiya soʻrab murojaat qildi. 1942-yilning yozida u lagerdan ozod qilingan, biroq Buxoroga (O‘zbekiston SSR) surgunga jo‘natilgan va u yerda Polsha Respublikasi elchixonasi delegatsiyasi tomonidan boshqariladigan qariyalar uyida vafot etgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. John Armstrong (1963). Ukrainian Nationalism. New York: Columbia University Press, pg. 65
  2. Roman Wysocki W poszukiwaniu modelu narodowościowej reprezentacji. Sprawa udziału przedstawicieli ukraińskich w pracach Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939-1945, w: Depozyt Niepodległości. Rada Narodowa Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie (1939-1991), wyd. Adam Marszałek, Toruń 2018, s. 95, 96, 99.
  3. Sport // Dіlo.— 1932.— 19 listopada.— № 257 (13205).— S. 6.