Disko Oroli
 | |
| Geografiya | |
|---|---|
| Maydoni | 8612 km2 |
| Dengiz sathidan balandligi | 1919 m. |
| Ma'muriyat | |
| Davlat | Grenlandiya |
| Mintaqa | Qeqertalik |
| Demografiya | |
| Aholisi | 892 |
| Qo'shimcha ma'lumot | |
Disko oroli (Greenlandic , Danish ) Grenlandiyaning g'arbiy sohilida joylashgan Baffin ko'rfazidagi katta oroldir. Uning maydoni 8,578 square kilometre (3,312 kv mi) tashkil qiladi , uni Grenlandiyaning asosiy oroldan keyin ikkinchi yirik va dunyodagi 100 ta eng katta orollardan biriga aylantirdi.
Etimologiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ismi Qeqertarsuaq Katta orol degan ma'noni anglatadi.
Geografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Orolning uzunligi 160 kilometrga yaqin, o'rtacha 975 metr balandlikka ko'tariladi, eng yuqori cho'qqisi 1919 metrda.Qeqertarsuaq porti (orol nomi bilan atalgan va Godhavn nomi bilan ham tanilgan) uning janubiy qirg'og'ida joylashgan. Blæsedalen vodiysi Qeqertarsuaq shimolida joylashgan.
Orol shimoli-sharqda Nuussuak yarim orolidan Sullorsuak bo'g'ozi orqali ajratilgan. Orolning janubida Disko ko'rfazi, Baffin ko'rfazining kirish ko'rfazi joylashgan.[1]
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]Erik the Red 982-985 yillar oralig'ida Disko oroliga birinchi marta tashrif buyurgan; orol Norse mustamlakachilari tomonidan yozgi ov va baliq ovlash uchun asos sifatida ishlatilgan.[2]
Geologiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Foydali qazilma konlari, qazilma topilmalar va geologik tuzilmalar bu hududga qiziqishni oshiradi. Qiziqarli geologik xususiyatlardan biri orolda topilgan mahalliy temirdir. 22 tonnalik (44 000 funt; 20 tonna) temir va temir karbidning bo'lak aralashmasi topildi. Yer yuzida meteorik kelib chiqishi bo'lmagan mahalliy temir topilgan bir nechta joylar mavjud.[3][4]
Orolda ko'plab issiq buloqlar mavjud. Mikroskopik hayvon Limnognathia, uning filumining yagona a'zosi, Isunngua bulog'ida topilgan.
Biologik xilma-xillik
[tahrir | manbasini tahrirlash]Meiofauna bo'yicha bir nechta tadqiqotlar Disko orolida yuqori dengiz oraliq xilma-xilligini ko'rsatadi. Misol uchun, Diuronotus aspetos gastrotrich turi Iterdla[5] va Kigdlugssaitsut[6] da uchraydi va hozirgacha faqat Disko orolida mavjudligi xabar berilgan. Bu Chaetonotus atrox, Halichaetonotus sp., Mesodasys sp., Paradasys sp., Tetranchyroderma sp., Thaumastoderma sp. kabi boshqa gastrotrichlarning boy xilma-xilligi bilan bog'liq.[5]
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Nuussuaq, Saga Map, Tage Schjøtt, 1992
- ↑ Seaver, Kirsten A. “Greenland and Vinland.” The Frozen Echo: Greenland and the Exploration of North America, Ca. A.D. 1000-1500, Stanford University Press, 1998, pp. 28–29.
- ↑ Bird; John M.; Goodrich; Cyrena Anne; Weathers; Maura S. (1981). „Petrogenesis of Uivfaq iron, Disko Island, Greenland“. Journal of Geophysical Research. 86-jild, № B12. 11787–11805-bet. Bibcode:1981JGR....8611787B. doi:10.1029/JB086iB12p11787.
- ↑ W. Klöck; H. Palme; H. J. Tobschall (1986). „Trace elements in natural metallic iron from Disko Island, Greenland“. Contributions to Mineralogy and Petrology. 93-jild, № 3. 273–282-bet. Bibcode:1986CoMP...93..273K. doi:10.1007/BF00389387.
- ↑ 5,0 5,1 Balsamo M; Guidi L; Ferraguti M; Pierboni L; Kristensen RM (2010). „Diuronotus aspetos (Gastrotricha): new morphological data and description of the spermatozoon“. Helgoland Marine Research. 64-jild, № 1. 27–34-bet. Bibcode:2010HMR....64...27B. doi:10.1007/s10152-009-0163-x.
- ↑ Todaro MA; Balsamo M; Kristensen RM (2005). „A new genus of marine chaetonotids (Gastrotricha) with a description of two new species from Greenland and Denmark“. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom. 83-jild. 1391–1400-bet. doi:10.1017/S0025315405012579.