David Sasunskiy haykali

David Sasunskiy haykali — VIII—X-asrlardagi arman milliy dostonining afsonaviy qahramoni Sasna Tsrer Sasunskiy David haykali. 1959-yilda mashhur arman haykaltaroshi Yervand Kochar va meʼmor Mikayel Mazmanyan tomonidan yaratilgan. Bu Yerevan shahrining eng taniqli ramzi. Yerevandagi temir yoʻl vokzal maydoniga oʻrnatilgan. Otliq haykali zarb qilingan misdan, poydevori esa bazalt bloklardan yasalgan. Balandligi 12 metr. U yigirma besh metrlik hovuzning markazida joylashgan^[1].

Yaratilish tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yodgorlik yaratish gʻoyasi 1939-yilda dostonning ming yillik yubileyi nishonlanganda paydo boʻlgan. Bayram oktabr oyida oʻtkazilishi rejalashtirilgan edi va shuning uchun bayram uchun haykal qurishga qaror qilinadi. Tanlov eʼlon qilinadi, ammo koʻplab haykaltaroshlar bunday jiddiy tuzilmani qurish muddati juda qisqa ekanligini aytib, rad etishadi. Parijdan qaytgan Yervand Kochar ishga kirishib, 18 kun ichida Dovudning yogʻoch poydevorga gips haykalini yasaydi. Haykal Temir yoʻl vokzal maydoniga oʻrnatiladi va u Kochar hibsga olinmaguncha 2-yil turdi. Haykaltarosh Turkiyaga dushmanlikda ayblanib, qamoqqa tashlangan. Haykal vayron qilingan. Koʻchar ikki yil qamoqda oʻtiradi va jinoyat tarkibi yoʻqligi sababli oqlanadi va ozod qilinadi. 1957-yilda Yerevan shahar kengashi unga haykalni yaratishni yana ishonib topshiradi. Yodgorlikning yangi ochilishini marosimini 1959-yil 3-oktabrda soat 16.00 da Yerevan shahar ijroiya qoʻmitasi raisi Gurgen Paxlevanyan oʻtqazadi^[2].