Daniya davlat madhiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 Daniya davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i Adam Oehlenschläger, 1819
Bastakor Hans Ernst Krøyer
Qabul qilindi 1835
Audio
Daniya davlat madhiyasi

„Der er et yndigt land“ (daniyacha talaffuzi: [tɛɐ̯ ˈɛɐ̯ e̝t ˈøntit ˈlænˀ, tɑ -]; lit. „Ajoyib mamlakat bor“) — Daniyaning ikkita milliy madhiyalaridan biri.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qoʻshiq matni 1819-yilda Adam Oehlenshläger tomonidan yozilgan va lotin tilida shiorga ega edi: Ille terrarum mihi praeter omnes angulus ridet (Horace: „Bu yerning burchagi men uchun hammadan koʻra koʻproq tabassum qiladi“). Musiqa 1835-yilda Hans Ernst Krøyer tomonidan yaratilgan. Keyinchalik Tomas Laub va Karl Nilsenning har biri muqobil ohanglarni yaratdilar, ammo ularning hech biri keng tarqalmagan va bugungi kunda ular asosan aholi uchun nomaʼlum hisoblanadi.

Birinchi marta nashr etilganida, davlat madhiyasi oʻn ikki misradan iborat boʻlgan, ammo keyingi nashrlarda bu birinchi, uchinchi, beshinchi va oxirgi misraga qisqartirilgan.

Daniya dunyodagi ikkita rasmiy milliy madhiyaga ega ikkita davlatdan biri — ikkinchisi Yangi Zelandiya hisoblanadi. Rasmiy ravishda „Kong Christian stod ved højen mast“ ham milliy, ham qirollik madhiyasi hisoblanadi. U fuqarolik milliy madhiyasi sifatida qabul qilingan „Der er et yndigt land“ bilan teng maqomga ega.[1] Qirollik va harbiy tadbirlarda „Kong Christian“ yakka oʻzi ijro etiladi yoki ikkita milliy madhiya birga ijro etiladi.[2]

1978-yildagi kitobida professor Leif Lyudvig Albertsen matnning bir qancha elementlarini tanqid qilgan. U keng olxalar va shoʻr Boltiq dengizi iborasini notoʻgʻri deb hisobladi, chunki olxa daraxtlari „kamdan-kam hollarda juda keng“ va „Boltiq dengizi dunyodagi eng kam shoʻr dengizlardan biridir“. Bu bilan u „Osterstrand“ Boltiq dengizini nazarda tutganini nazarda tutgan. Biroq, boshqalar bu sharqqa qaragan qirgʻoq ekanligiga ishonishadi. Langelandning sharqiy qirgʻogʻidagi Stengad Skov shahrida qadimgi olxa daraxti joylashgan boʻlib, u sayyohlik materiallarida Oehlenschläger olxasi deb ataladi. Aytishlaricha, shoir bu yerda davlat madhiyasini yozgan va olxa „…u keng qayinli, shoʻr istiridye sohilida“ uchun ilhom manbai boʻlgan. Albertsen yana Frejaning zali deyarli tushunarsiz ekanligini taʼkidladi va „soʻnggi tadqiqotlar“ maʼnosi „dindan chiqqan vikinglar uchun yomon joy“ ekanligini taʼkidladi.

Musiqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

Matn[tahrir | manbasini tahrirlash]

Umumiy foydalanishda faqat birinchi misra (yoki bayt) va toʻrtinchi misraning oxirgi uch misrasi kuylanadi. Oxirgi misraning birinchi yarmi kamdan-kam kuylanadi.

Dan tili[3][4] IPA transkripsiyasi Ingliz tiliga soʻzma-soʻz tarjimasi Metrik inglizcha tarjima

I
Der er et yndigt land,
Det står med brede bøge
𝄆 Nær salten østerstrand. 𝄇
Det bugter sig i bakke, dal,
Det hedder gamle Danmark
𝄆 Og det er Frejas sal. 𝄇

II
Der sad i fordums tid
De harniskklædte kæmper,
𝄆 Udhvilede fra strid. 𝄇
Så drog de frem til fjenders mén,
Nu hvile deres bene
𝄆 Bag højens bautasten. 𝄇

III
Det land endnu er skønt,
Thi blå sig søen bælter,
𝄆 Og løvet står så grønt. 𝄇
Og ædle kvinder, skønne møer
Og mænd og raske svende
𝄆 Bebo de danskes øer. 𝄇

IV
Hil drot og fædreland!
Hil hver en danneborger,
𝄆 Som virker, hvad han kan! 𝄇
Vort gamle Danmark skal bestå,
Så længe bøgen spejler
𝄆 Sin top i bølgen blå. 𝄇

1
[tɛɐ̯ ɛɐ̯ e̝t ˈøn.tit lænˀ]
[te̝ ˈstɒˀ með ˈpʁeː.ðə ˈpøː.jə]
𝄆 [nɛɐ̯ˀ ˈsæl.tən ˈøs.tɐ.ˌstʁɑnˀ] 𝄇
[te̝ ˈpɔk.tɐ sɑj i ˈpɑ.kə tɛˀl]
[te̝ ˈhe̝.ðˀɐ ˈkɑm.lə ˈtæn.mɑk]
𝄆 [ʌ te̝ ɛɐ̯ ˈfʁɑ.jæs sɛˀl] 𝄇

2
[tɛɐ̯ sæðˀ i ˈfɒː.tɔms tsʰiðˀ]
[ti ˈhɑː.nisk.ˌkʰleˀ.tə ˈkʰem.pɐ]
𝄆 [ˈuð.ˌviˀ.lə.ðə fʁɑ stʁiðˀ] 𝄇
[sʌ tʁoˀ ti fʁæmˀ tsʰe̝l ˈfje.nɐs me̝ˀn]
[nu ˈviː.lə ˈtɛɐ̯.ɐs ˈpe̝ː.nə]
𝄆 [pɛˀj ˈhʌ.jəns ˈpɑw.tæ.ˌste̝ˀn] 𝄇

3
[te̝ lænˀ e.ˈnu ɛɐ̯ skœnˀt]
[tsʰi plɔˀ sɑj søˀ.jən ˈpel.tɐ]
𝄆 [ʌ(w) ˈløˀ.vəð stɒˀ sʌ kʁɶnˀt] 𝄇
[ʌ(w) ˈɛˀð.lə ˈkve̝.nɐ skœ.nə møˀɐ]
[ʌ(w) menˀ ʌ(w) ˈʁɑs.kə ˈsve.nə]
𝄆 [pe̝.ˈpoˀ ti ˈtæns.kəs øˀɐ] 𝄇

4
[hilˀ tʁʌt ʌ(w) ˈfeð.ʁɐ.ˌlænˀ]
[hilˀ vɛɐ̯ˀ e̝n ˈtæ.nə.ˌpɒː.wɐ]
𝄆 [sʌm ˈviɐ̯.kɐ væð hæn kʰænˀ] 𝄇
[vɒːt ˈkɑm.lə ˈtæn.mɑk ˈskæl pe̝.ˈstɔˀ]
[sʌ ˈle.ŋə ˈpøː.jən ˈspɑj.lɐ]
𝄆 [sin tsʰʌp i ˈpøl.jən plɔˀ] 𝄇

I
There is a lovely country
it stands with broad beech-trees,
𝄆 near the salty eastern shore 𝄇
It bends itself in hill, valley,
its name is old Denmark
𝄆 and it is Freyaʼs hall. 𝄇

II
There sat in former times,
the armour-suited warriors,
𝄆 rested from conflict. 𝄇
Then they went forward to the enemies' injury,
now resting are their bones
𝄆 behind the mound’s menhir. 𝄇

III
That country is still lovely,
because the sea waves so blue frolic,
𝄆 and the foliage stands so green 𝄇
And noble women, beautiful maidens,
and men and brisk swains
𝄆 inhabit the Danes' islands. 𝄇

IV
Hail king and fatherland!
Hail every honourable citizen,
𝄆 who works, what he can 𝄇
Our old Denmark shall endure,
as long as the beech-tree mirrors
𝄆 its top in the blue wave! 𝄇

I
There is a land we love
with shady beech-trees aspread
𝄆 The briny shores above. 𝄇
Its hills and valleys gently fall,
'Tis the name of ol' Denmark,
𝄆 'Tis good ol' Freyaʼs hall. 𝄇

II
There in the days of yore
Sat armoured giants rested
𝄆 'Tween their frays of gore 𝄇
Then they went forth the foe to face,
Now found in stone-set barrows,
𝄆 Their final resting place. 𝄇

III
This land is still as fair,
The sea is blue around it,
𝄆 And peace is cherished there. 𝄇
Strong men and noble women still
Uphold their country’s honour
𝄆 With faithfulness and skill. 𝄇

IV
Hail king and fatherland!
Hail citizens of honour,
𝄆 Who do the best they can. 𝄇
Our ancient Denmark shall remain,
As long as beech tops mirror
𝄆 In waves of blue their chain! 𝄇

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Not one but two national anthems“. Ministry of Foreign Affairs of Denmark. 2014-yil 15-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 19-may.
  2. Udenrigsministeriet. „Instruks for Udenrigstjenesten“. Retsinformation (2001-yil 6-avgust). Qaraldi: 2013-yil 30-iyun.
  3. „Nationalanthems.me“.
  4. Der er et Yndigt Land af Adam Oehlenschläger, 1819. danmarkshistoriendk. Retrieved 23 May 2020.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]