Daniel J. Bernstein

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Daniel Julius Bernstein (baʼzan djb nomi bilan tanilgan; 1971-yil 29-oktyabrda tugʻilgan) — amerikalik nemis [1] matematik, kriptolog va kompyuter olimii.U Bochum Ruhr universitetidagi CASA [2] ga tashrif buyurgan professor, shuningdek Chikagodagi Illinois universitetida kompyuter fanlari boʻyicha tadqiqotchi professori. Bungacha u Eindhoven texnologiya universitetining matematika va informatika kafedrasi professori (" persoonlijk hoogleraar ") edi.

Yoshlik yillari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bernshteyn Long-Aylenddagi Bellport oʻrta maktabida oʻqigan va 1987- yilda 15 yoshida maktabni tugatgan.[3] Xuddi shu yili u Westinghouse Science Talent Search reytingida beshinchi oʻrinni egalladi.[4]Bernshteyn Nyu-York universitetida matematika bo‘yicha bakalavr darajasini (1991) va fan doktori darajasini oldi. Berkli Kaliforniya universitetida matematika boʻyicha (1995), u yerda Hendrik Lenstra qoʻl ostida tahsil olgan.

Kriptografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bernshteyn 2005-yilda Salsa20 oqim shifrini ishlab chiqdi va uni koʻrib chiqish va standartlashtirish uchun eSTREAMga taqdim etdi. Keyinchalik u 2008-yilda Salsaning ChaCha20 variantini nashr etdi. 2005 yilda u ochiq kalitli sxemalar uchun asos sifatida Curve25519 elliptik egri chizigʻini taklif qildi. U EdDSA ning Ed25519 versiyasida yetakchi tadqiqotchi sifatida ishlagan. Algoritmlar mashhur dasturiy taʼminotga aylandi.[5][6]

2005-yil bahorida Bernshteyn „yuqori tezlikda kriptografiya“ kursini oʻqidi.[7] U xuddi shu vaqt oraligʻida AES (kesh hujumlari) ilovalariga qarshi yangi hujumlarni joriy qildi.[8]

2011-yilda Bernshteyn RFSB ni nashr etdi, bu Fast Syndrome Based Hash funktsiyasining bir variantidir.

U 2009-yilgi Post-Kvant Kriptografiyasi kitobining muharrirlaridan biri. [9]

Matematika[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bernshteyn matematika va hisoblash boʻyicha bir qator maqolalarini nashr etdi. Uning koʻpgina maqolalari algoritmlar yoki ilovalar bilan bogʻliq.

Bernshteyn, shuningdek, DJBFFT matematik kutubxonalarining muallifi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. J. Bernstein, Daniel „Curriculum vitae“. cr.yp.to. Qaraldi: 2019-yil 20-mart.
  2. „Team CASA“. Qaraldi: 2021-yil 22-fevral.
  3. „New Yorkers Excel In Contest“. New York Times (1987-yil 21-yanvar). Qaraldi: 2008-yil 9-noyabr.
  4. „TWO GIRLS WIN WESTINGHOUSE COMPETITION“. New York Times (1987-yil 21-yanvar). Qaraldi: 2011-yil 14-mart.
  5. Murenin. {{{editor}}}: „OpenSSH No Longer Has To Depend On OpenSSL“. Slashdot (2014-yil 30-aprel). Qaraldi: 2014-yil 26-dekabr.
  6. Murenin. {{{editor}}}: „OpenBSD Moving Towards Signed Packages — Based On D. J. Bernstein Crypto“. Slashdot (2014-yil 19-yanvar). Qaraldi: 2014-yil 27-dekabr.
  7. Daniel J. Bernstein. „MCS 590, High-Speed Cryptography, Spring 2005“. Authenticators and signatures. Qaraldi: 2005-yil 23-sentyabr.
  8. Daniel J. Bernstein (2004-04-17). Cache timing attacks on AES. cd9faae9bd5308c440df50fc26a517b4. https://cr.yp.to/antiforgery/cachetiming-20050414.pdf. 
  9. Post-Quantum Cryptography (en) Bernstein: . Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 2009. DOI:10.1007/978-3-540-88702-7. ISBN 9783540887010. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]