Chexiya — Moʻgʻuliston munosabatlari
 | |
 Chexiya |
 Moʻgʻuliston |
Chexiya — Moʻgʻuliston munosabatlari Chexiya va Moʻgʻuliston oʻrtasidagi diplomatik munosabatlarga ishora qiladi. Chexiya Respublikasining Ulan-Batorda elchixonasi bor. Ikkala davlat ham Xalqaro investitsiya bankining (IIB) aʼzosi va ilgari Comecon hisoblanadi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kommunistik davr[tahrir | manbasini tahrirlash]
1950-yil 25-aprelda Sharqiy blokning kommunistik davlatlari boʻlgan Chexoslovakiya va Moʻgʻuliston Xalq Respublikasi oʻrtasida diplomatik munosabatlar oʻrnatilgan[1]. 1953-yilda Moʻgʻulistonga birinchi Chexoslovakiya elchisi yuborildi. 1980-yillarda Chexoslovakiya Moʻgʻulistonning SSSRdan keyin ikkinchi yirik savdo sherigi edi. 1992-yilda Chexoslovakiya parchalanib ketganidan soʻng, Moʻgʻuliston 1993-yilda yangi tashkil etilgan Chexiya bilan munosabatlarini yana bir bor yangiladi[2][3][4].
1993-yildan keyin[tahrir | manbasini tahrirlash]
1990-yillarda savdo hajmi keskin kamaydi, lekin Chexiya hali ham Moʻgʻuliston importining taxminan 1% ni tashkil qiladi. Chexiyaning Ulan-Batordagi elchixonasi 1994-yilda moliyaviy qiyinchiliklar tufayli yopildi. Chexiya Moʻgʻuliston bilan tashqi aloqalarni Pelchixona orqali amalga oshiradi Chexiyaning Pekindagi elchixonasining konsullik va viza boʻlimi Ulan-Batorda joygan edi[1]. Chexiya Respublikasining Ulan-Batordagi elchixonasi 1999-yil may oyida Chexiya Tashqi ishlar vaziri Yan Kavanning Moʻgʻulistonga tashrifi chogʻida rasmiy ravishda ochilgan[5]. 2004-yil iyul oyidan buyon muvaqqat ishlar vakili sifatida faoliyat yuritib kelmoqda.
Oliy darajadagi hukumatlararo tashriflar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Moʻgʻulistondan Chexiyaga:[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Prezident Natsagiin Bagabandi (1999)[1]
Chexiya Respublikasidan Moʻgʻulistonga:[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Prezident Vatslav Klaus (2006)[1]
Iqtisodiy munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
2005-yil holatiga koʻra, ikki mamlakat oʻrtasidagi yillik oʻzaro tovar ayirboshlash hajmi 5 million AQSh dollarini tashkil etgan[6]. Chexiya hukumati Moʻgʻulistonda suv taʼminotini rivojlantirish boʻyicha turli dasturlarda ham ishtirok etgan. 2002-yilda Chexiya Sanoat va savdo vazirligi Mandalgovida yangi suv tozalash inshootini rivojlantirish orqali Dundgovi viloyatini ichimlik suvi bilan taʼminlash rejalarini ishlab chiqdi[7]. Keyin, 2007-yil sentyabr oyida Chexiya Savdo palatasi Ulan- Bator uchun yangi kanalizatsiya zavodlarini loyihalash va qurish boʻyicha hamkorlik memorandumini imzoladi. Moʻgʻulistonda dinozavr qoldiqlarini qidirish boʻyicha qoʻshma ilmiy ekspeditsiyalar nuqtai nazaridan, Moʻgʻul tomoni ham yaqinda AQSh, Germaniya va Shveytsariyadan kelganlardan chex paleontologlarini ustun koʻrdi[8]. Moʻgʻuliston va Chexiya rasmiylari ikki davlat oʻrtasidagi aloqalarni mustahkamlashga xizmat qiladigan bir qator umumiy jihatlarni qayd etishgan, masalan, Bozor iqtisodiyotiga oʻtish va ilgari kommunistik rejim hukmronlik qilgan hukumatlarni demokratlashtirish[9]. 2012-yilda Chexiya Sanoat va savdo vazirligi Moʻgʻulistonga infratuzilmani yetkazib berishni oʻz ichiga olgan toʻrt milliard chex kronasi qiymatidagi yangi hamkorlikni eʼlon qildi[10].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Чех, Монголын харилцаа | Bүgd Nayramdax Chex Ulsin ESYa“. www.mzv.cz. Qaraldi: 2021-yil 30-iyun.
- ↑ „Mongolian - Czech friendship grows with EU“. The Mongol Messenger (2009-yil 20-iyun). 2009-yil 20-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-mart.
- ↑ „Чехүүд ба монголчууд- 70 жил хамтдаа | News. MN“ (mn). News. MN — Medeelliyn ex survalj (2020-yil 24-aprel). Qaraldi: 2021-yil 30-iyun.
- ↑ Ugalz. „Монгол-Чехийн харилцаа 65 жил“ (en). vom.mn. Qaraldi: 2021-yil 30-iyun.
- ↑ „Report on the Foreign Policy of the Czech Republic, 1998-1999“ 187–188. Ministry of Foreign Affairs, Czech Republic (1999). Qaraldi: 2007-yil 24-oktyabr.
- ↑ „Bilateral trade turnover to be increased“. Montsame (2005-yil 10-noyabr). 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 24-oktyabr.
- ↑ „Technological Equipment for Drinking Water Supply in Mandalgobi, Mongolia“. GeoTest. 2007-yil 20-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 24-oktyabr.
- ↑ „Czech, Mongolian scientists preparing joint dinosaur expedition“. Prague DailyMonitor (2006-yil 21-fevral). Qaraldi: 2007-yil 24-oktyabr.
- ↑ „Consultative meeting held“. Montsame (2007-yil 10-oktyabr). 2007-yil 21-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 24-oktyabr.
- ↑ Lazarová. „Czechs secure lucrative contracts in Mongolia“. Radio Prague (2012-yil 26-aprel). Qaraldi: 2014-yil 28-noyabr.