Chaqchar

Chaqchar togʻ tizmasi
Togʻ tizmasi	Hisor tizmasi
Choʻqqisi	Xuroson
Balandligi	3749

Chaqchar — Surxondaryo va Qashqadaryo viloyatlari oraligʻida joylashgan togʻ tizmasidir.

Joylashuvi

Chaqchar togʻ tizmasi Hisor togʻ tizmasining janubi-gʻarbiy qismida joylashgan. U gersin togʻ hosil boʻlishida burmalangan.

Choʻqqisi

Xuroson — Chaqchar togʻining eng baland choʻqqisi hisoblanib, balandligi 3749 metrga teng. Chaqcharga yaqin hududda joylashgan Boysuntogʻda oʻrtacha balandlik 3700 metr, Koʻhitangda esa 3100 metrni tashkil etadi.

Geografiyasi

Chaqchar togʻ tizmasi Surxondaryo tabiiy geografik okrugida jolashgan.

Iqlimi

Bu yerning iqlimi quruq subtropik boʻlib, togʻ choʻqqisiga koʻtarilgan sari iqlim oʻzgara boradi. Pastliklarda qish qisqa va iliq, togʻ choʻqqilarida esa birmuncha sovuq boʻlishi kuzatiladi.

Yogʻin miqdori

Hisor togʻining janubiy yonbagʻirlari, jumladan Chaqchar, Boysun, Sultontogʻ kabi tarmoqlarida yogʻin miqdori yillik 800-900 mm ni tashkil etadi. Bu yogʻinning asosiy ulushi qish va bahor oylariga toʻgʻri keladi. Kuz va yozda eng kam yogʻin holati qayd etilgan.

Tuprogʻi

Mazkur hududning dengiz sathidan 500 metr balandlikdagi qismlarida asosan och boʻz tuproq keng tarqalgan. Shuningdek shoʻrlashgan boʻz tuproq ham mavjud. 500 metrdan 1200 metrgacha boʻlgan baland qismlarida esa oddiy va toʻq tusli boʻz tuproq uchraydi. Eng baland choʻqqilarga yaqin yonbagʻirliklarda esa (1500-2500 metr) togʻ-jigarrang tuprogʻi keng tarqalgan.

Oʻsimlik dunyosi

Adirlarda asosan efemer oʻsimliklar, jumladan, shuvoq, qoʻziquloq va kavrak uchraydi. Butalardan: bodom, zirk kabilar oʻsadi. 2500 metrdan baland hududlarda yaylov mintaqasi joylashgan. Bu yerda subalp va alp oʻtloqlari mavjud.

Hayvonot dunyosi

Mazkur hududlarda tulki, boʻrsiq, togʻ takasi va boʻrilar keng tarqalgan.

Yana qarang

• Hisor tizmasi