Bruk qal’asi
Bruk qal’asi[1] (nemischa: Schloss Bruck, Lienz) — oʻrta asr qal’asi, Tirolning Lienz shahri hududida, xuddi shu nomdagi tumanda. U 1252-yildan 1277-yilgacha Xochshteyn togʻi yaqinidagi tepalikda qurilgan va taxminan 1278-yildan 1500-yilgacha Goritsa va Gradiska graflarining qarorgohi boʻlgan. 1797-yilda u Barthelemy Juber tomonidan fransuz armiyasi uchun kazarma sifatida ishlatilgan va keyinchalik mehmonxona, pivo zavodi va yuk tashish kompaniyasi ofisining binolari sifatida ishlatilgan. Qal’ada Simon fon Theisten tomonidan freskalar bilan qoplangan ibodatxona saqlanib qolgan. 1943-yildan beri Lienz shahrining muzeyi qal’a hududida joylashgan boʻlib, u Tirol rassomi Albin Egger-Linzning muhim rasmlar toʻplamini taqdim etadi[2].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bruk qal’asi yaqinidagi arxeologik topilmalarga asoslanib, Xochshteyn togʻi yaqinidagi aholi punktlari taxminan 3000-yil davomida mavjud. Qal’aning oʻzi Gorica va Gradiska graflarining buyrugʻi bilan 1252-1277-yillarda qurilgan — u 1500-yilgacha ularning qarorgohi boʻlib xizmat qilgan. Goriziyaning soʻnggi soni Leonhard farzandsiz vafot etganida, uning barcha mulki, shu jumladan qal’a ham qirol va boʻlajak imperator Maksimilian I ga oʻtadi. Maksimilian grafliklarning sobiq hukmronliklarini Tirol okrugi bilan birlashtiradi.
Soʻng, 1501-yil 10-avgustda Maksimilian mulk va qal’ani baron Maykl fon Volkenshteynga 22 000 guldenga sotadi. Baronlar fon Folkenshteyn egalari boʻlib qolishadi va 1608-yilgacha qal’ada yashaydilar. Aka-uka Zigmund va Kristof fon Volkenshteynlar 1606-1608-yillar oraligʻida oʻzlariga Liensda yangi qarorgoh qurishadi: oʻsha paytda qal’a yashash uchun juda „sovuq“ hisoblangan. 1943-yil 13-iyunda qal’ada Sharqiy Tirol oʻlkashunoslik muzeyi — „Sharqiy Tirol ijodi va anʼanalari muzeyi“ ochiladi.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Грицак Е. Н.. Тироль и Зальцбург, Памятники всемирного наследия. М.: Вече, 2007. ISBN 978-5-9533-1859-4.
- ↑ Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Meinrad Pizzinini, Magdalena Hörmann-Weingartner: Schloss Bruck // Magdalena Hörmann-Weingartner (Hrsg.), Tiroler Burgenbuch. IX. Band: Pustertal. Verlagsanstalt Athesia, Bozen 2003, ISBN 978-88-8266-163-2, S. 439—474.
- Burgen und Schlösser in Österreich — 1964
- Burgen, Schlösser, Ruinen in Nord- und Osttirol — Beatrix und Egon Pinzer — 1996
- Dehio Handbuch Tirol — 1960
- Die schönsten Burgen und Schlösser in den Alpen — Dieter Maier
- Osttirol — Meinrad Pizzinini — 1974
- Österreichisches Burgenlexikon — Georg Clam Martinic — 1992
- Österreichs Burgen — Gerhard Stenzel — 1989
- Schloß Bruck — Kollreider — 1961
- Schlösser in Österreich II — Laurin Luchner — 1983
- Traumschlösser — Pia Maria Plechl — 1979
- Via Imperialis — Gerfried Sitar — 2002
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Martin Hammerl. „Bruck (Lienz)“ (de). burgen-austria.com. Burgen-Austria (2003-yil 22-avgust). Qaraldi: 2020-yil 17-dekabr.