Boyl-ap

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Boyl-ap (inglizcha: boil up) anʼanaviy Yangi Zelandiya maori taomi[1][2][3][4].

Boyl-up — goʻsht va suyaklardan (masalan, choʻchqa goʻshti), osot, kress-salat yoki karam kabi koʻkat, birgalikda qaynatilgan batat yoki kartoshka, shuningdek, „Doughboys“ deb nomlanuvchi undan damplinglar solib tayyorlangan bulyon yoki shoʻrva[5][6].

Kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Polineziya oshxonasida ovqat choʻgʻli tosh solingan yogʻoch idishlarda qaynatilgan. Bu suyuqlik va pastani isitish uchun yetarli boʻlgan, lekin taro oʻsimligi yoki choʻchqa goʻshtini pishirish uchun yetarli emas edi. Bu mahsulotlar odatda tuproq pechda pishirilgan[7]. Maori ajdodlari bu anʼanalarni Yangi Zelandiyaga katta yogʻoch idishlarda qirgʻichdan chiqarilgan batatdan puding (roroi deb ataladi) yoki kiekie liana gullari va guldonlardan pyure tayyorlash orqali olib kelishgan[7].

Yevropadan kelgan yevropalik muhojirlar taom tayyorlash uchun oʻzlari bilan yangi mahsulotlar va temir qozon olib kelishgan. Yevropadan keltirilgan choʻchqalar va kartoshka tezda Maori tomonidan oʻzlashtirib olindi. Koʻchmanchilarning turar joylarida oʻrnatilgan koʻmir plitalari va Britaniyaning Regentlik davrining pechkalari yoʻqligi sababli, ovqat tayyorlashning katta qismi oʻchoqda, uch oyoqli choʻyan qozonda yoki safar pechida qilingan[8]. Safar pechlari 1850-yillardan boshlab yuzlab odamlar tomonidan olib kelingan va maorilar orasida mashhur boʻlgan: ularni kanoeda qoʻlda yoki tashish, ular choʻgʻda turishi yoki zanjirlarga osib qoʻyilishi mumkin boʻlgan. Safar pechlarida shakar bilan undan pudinglar tayyorlangan, anʼanaviy rēwena noni pishirilgan, ular choʻchqa goʻshti va kartoshkadan ilk boyl-aplar uchun ishlatilgan[8].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Elaine C. Rush, Elvina Hsi, Lynnette R. Ferguson, Margaret H. Williams and David Simmons (2010). „Traditional foods reported by a Māori community in 2004“. MAI Review & MAI Journal. 5-bet.{{cite magazine}}: CS1 maint: multiple names: authors list ()
  2. JESSOP, MAIA (2009). „Te Whakatuwheratanga: Saturday 13-may 2006-yil“. Journal of Museum Ethnography. № 21. 89–102-bet. ISSN 0954-7169. JSTOR 41505539.
  3. King, Pita; Hodgetts, Darrin; Rua, Mohi; Morgan, Mandy (2018). „When the Marae Moves into the City: Being Māori in Urban Palmerston North“. City & Community (inglizcha). 17-jild, № 4. 1189–1208-bet. doi:10.1111/cico.12355. ISSN 1540-6040.
  4. Dunn, Kirsty (2019-01-01). „Kaimangatanga: Maori Perspectives on Veganism and Plant-based Kai“. Animal Studies Journal. 8-jild, № 1. 42–65-bet. ISSN 2201-3008. 2022-03-03da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2022-03-03.
  5. Baker, J.; Scragg, R.; Metcalf, P.; Dryson, E. (1993). „Diabetes Mellitus and Employment: Is there Discrimination in the Workplace?“. Diabetic Medicine. 10-jild, № 4. 362–365-bet. doi:10.1111/j.1464-5491.1993.tb00081.x. PMID 8508622.
  6. Harris, Aroha (October 2008). „Concurrent Narratives of Maori and Integration in the 1950s and 60s“. Journal of New Zealand Studies (inglizcha). № 6/7. 139-bet.
  7. 7,0 7,1 Leach, Helen M. „Maori cookery before Cook“,. From Kai to Kiwi Kitchen. Dunedin: Otago University Press, 2010 — 19, 23–24 bet. ISBN 9781877372759. 
  8. 8,0 8,1 Leach, Helen M. „Cookery in the colonial era (1769–1869)“,. From Kai to Kiwi Kitchen. Dunedin: Otago University Press, 2010 — 35–28 bet. ISBN 9781877372759.