Booktopia

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Booktopia Pty Ltd — Avstraliya onlayn kitob doʻkoni[1]. 2004-yilda asos solingan, hozirda yiliga 165 million dollardan oshadi [1] va AFR/BRWning Fast 100 roʻyxatiga sakkiz marta kiritilgan boʻlib, 2009 yildan 2017-yilgacha bu muvaffaqiyatga erishgan yagona kompaniya[2][3] 2016, 2017 va 2019-yillarda Booktopia „Yil kitob doʻkoni“ deb topildi[4]. 2018-yilda u NSW Telstra Business Award va Avstraliya Telstra Business Award Peopleʼs Choice mukofotiga sazovor boʻldi. U 2011-yildan 2018-yilgacha yetti marta Telstra Business Awards finalchisi boʻlgan, bu muvaffaqiyatga erishgan yagona kompaniya. Booktopia, avstraliyalik mualliflar va unvonlar kompaniya uchun asosiy eʼtibor ekanligini taʼkidladi[5].

Booktopia 2020-yil boshida kapitalni 20 million dollarga oshirishni tugatdi[6].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Booktopia 2004-yil 4-fevralda Avstraliyaning Sidney shahrida Toni Nesh, Stiv Traurig va Saymon Nesh tomonidan tashkil etilgan. Toni biznesni yon loyiha sifatida boshlagan.

Ular kuniga $10 byudjetdan boshladilar va birinchi kitobni sotish uchun uch kun kerak boʻldi, ammo keyin biznes tez rivojlandi. Birinchi oydan keyin sotuvlar 2000 dollarni tashkil etdi. Toʻrtinchi oyda sotuvlar oyiga 30 ming dollargacha, yil oxirida esa oyiga 100 ming dollarni tashkil etdi. Ikkinchi yildan soʻng, savdo yana ikki baravar koʻpayib, oyiga 200 000 dollarni tashkil etdi.

Dastlabki uch yil ichida barcha veb-sayt va bajarilishi autsorsing qilingan. 2007-yilda taʼsischilar oʻzlarining veb-saytlarini yaratishga va oʻz vazifalarini bajarishga qaror qilishdi. Ular Artarmondagi 450 kvadrat metrga (5000 kvadrat fut) koʻchib oʻtishdi, eBay’da bir nechta javonlar sotib olishdi va ombor menejerini yollashdi. 2009 yilda Booktopia Lane Cove- da 2000 kvadrat metrga (22 000 kvadrat fut) koʻchib oʻtdi, chunki ular koʻproq zaxiraga ega boʻlishni xohlashdi va sotuvlar mavjud maydon uchun juda yuqori edi. 2011 yilda ular yoʻl boʻylab yana 2000 kvadrat metr (22 000 kvadrat fut) ijaraga oldilar.

2014-yilda u Lidcombe shahrida 10 000 kvadrat metrga (100 000 kvadrat fut) koʻchib oʻtdi va 4 million dollarlik avtomatlashtirish, konveyerlar, avtomatik qadoqlash mashinalari va skanerlarni amalga oshirdi.

2016-yilda ular qoʻshni bino foydalanishga topshirilgach, yana 3000 kvadrat metr maydonni qoʻshib, yana 1000 kvadrat metr maydonni qoʻshdilar. Hozirda umumiy maydon 14 000 kvadrat metrni (154 000 kvadrat fut) tashkil etadi.

Avtomatlashtirishga investitsiyalar 2020-yilga kelib 22 million dollargacha oshdi. 2019-yil Rojdestvo bayramida tarqatish markazi kuniga 38 000 tagacha shaxsiy mahsulotni kiruvchi va tashqariga chiqargan. 

2015-yil avgust oyida Booktopia Penguin Random House -dan Angus & Robertson biznesini sotib oldi[7].

2019/20-yil moliyaviy uchun savdo tushumi yiliga 165,4 million dollarni tashkil etdi. Ular joʻnatishga tayyor boʻlgan 148 000 dona aktsiyaga ega va har 6,1 soniyada bitta mahsulotni sotadilar.

2018-yilda Booktopia Telstra Business Awards-da NSW yilning eng yaxshi biznesini qoʻlga kiritdi va Nationalsda ular „Xalq tanlovi“ mukofotini qoʻlga kiritdi.

2016, 2017 va 2019-yillarda Booktopia Avstraliya kitob sanoati mukofotlarida Yilning milliy kitob sotuvchisi nominatsiyasida gʻolib boʻldi. Ushbu mukofot nashriyotlar, mualliflar va boshqa soha mutaxassislari tomonidan ovoz berishadi.

Booktopia 2009-yildan, 2017-yilgacha 8 yil davomida AFR/BRW Fast 100 ni ishlab chiqargan yagona kompaniyadir. Kompaniya koʻplab boshqa mukofotlarni qoʻlga kiritdi, shu jumladan Avstraliyaning 1-raqamli onlayn kitob doʻkoni va hozirda Avstraliya jamoatchiligi tomonidan ovoz bergan Avstraliyaning Sevimli kitob doʻkoni hisoblanadi[8].

2017-yilda Booktopia Booktopia Publisher Services (BPS) kitob tarqatish biznesini ishga tushirdi, bu yerda nashriyotlar BPSni Avstraliya va Yangi Zelandiya uchun distribyutor qilib tayinlaydilar. BPSni ANZ distribyutori etib tayinlagan noshirlarning baʼzilari: Sage, Corwin, Human Kinetics, Kogan Page, Rebel Girls, OʻReilly, New Harbinger, Oxford University Press (maxsus xalqaro nomlar), SPCK, Moody Publishers, Chelsea Green Publishing, Thieme va boshqalar. 600 dan ortiq kitob doʻkonlari va korxonalar BPS orqali kitob sotib oladi.

Booktopia nashriyot biznesi Booktopia Publishing 2019-yilda ishga tushirilgan. U Avstraliya va butun dunyo boʻylab mualliflarni nashr etadi.

2020-yilda Booktopia Booktopia/Rakuten Kobo ilovasi orqali elektron kitoblar va yuklab olinadigan audiokitoblarni taqdim etish uchun Rakuten Kobo bilan qo‘shma korxona tashkil etdi[9].

Booktopia xayriya dasturi 1 million dollardan ortiq kitob va naqd pulni savodxonlikka asoslangan loyihalarga, shu jumladan mahalliy aholining savodxonligini oshirishga xayriya qildi. U yozuvchilar festivallari, kitobxonlar anjumanlari[10], kitob mukofotlari[11][12], kutubxona mablagʻlarini yigʻish loyihalari[13] va boshqa koʻplab maktab mablagʻlarini yigʻish tadbirlariga homiylik qilgan. 2020-yilda u The Co-op Bookshop onlayn biznesini oʻz administratoridan sotib oldi[14].

Booktopia ASX roʻyxatiga 2020-yil dekabr oyida 2,30 AUD narxida kiritilgan[15]. 2021-yil avgust oyida 3 AUDdan yuqori boʻlgan kompaniya aktsiyalari narxi 2022-yil iyun oyida 0,17 AUDga yetib bordi; Booktopia buni pandemiya cheklovlari olib tashlanganidan keyin onlayn chakana sotuvchilar duch kelgan biznesning pasayishi bilan izohladi[16].

Bosh direktor Toni Nesh 2021-yil 6-dekabrda kompaniya daromadning pasayishini kutayotganini eʼlon qilishidan biroz oldin o‘z aktsiyalarini 6 million dollarga sotdi[16]. Investorning ushbu sotilish vaqti va tushumning kamayishi haqida gʻazablangan bir paytda, 2022-yil may oyida Nesh oʻrniga odam topilganidan keyin bosh direktor lavozimini tark etishini eʼlon qildi[17]. Biroq iyul oyida kompaniya boshqaruvi Neshni kutilganidan ertaroq isteʼfoga chiqishga majbur qildi va uning oʻrniga moliya direktori Jef Stallini tayinladi[18]. Avgust oyida Nesh rais va boshqa aʼzolarni olib tashlash umidida kengashni toʻkib tashlash niyatida ekanligini eʼlon qildi[19]. Avgust oyi oxirida kompaniya isteʼmolchilarning pulni qaytarish va qaytarish huquqlarini notoʻgʻri koʻrsatganligi sababli Avstraliyaning raqobat va isteʼmolchilar komissiyasi tomonidan 6 million dollar toʻlashga majbur boʻldi[20].

Maʼlumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 Cathy Morris. „Booktopia writing its own success story“. Daily Telegraph. Qaraldi: 2015-yil 20-may.
  2. ↑ „Booktopia's 10th Anniversary Celebration“. Powerretail.com.au (2014-yil 5-fevral). Qaraldi: 2015-yil 20-may.
  3. ↑ „Booktopia makes ‘AFR’ Fast 100 for the eighth time“. Books + Publishing (2017-yil 14-noyabr). Qaraldi: 2018-yil 5-iyul.
  4. ↑ „2019 Winners Announced“. abiawards.com (2019-yil 2-may).
  5. ↑ Cathy Morris. „Australia's Amazon: How Booktopia grew from a 50 budget to a $40 million book business“. Daily Telegraph. Qaraldi: 2015-yil 20-may.
  6. ↑ Grant Arnott. „Online retailer Booktopia raises $20 million for growth capital“. power retail. Qaraldi: 2020-yil 6-fevral.
  7. ↑ Keating. „Tome raider: Booktopia buys Bookworld and Angus & Robertson“. Smart Company (2015-yil 3-avgust). 2015-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-oktyabr.
  8. ↑ Jason Steger. „A one-off winner?“. Sydney Morning Herald. Qaraldi: 2015-yil 20-may.
  9. ↑ Stark. „Kobo, Booktopia team for all-you-can-read eBooks“ (en-AU). Pickr (2021-yil 2-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 10-avgust.
  10. ↑ „2017 Awards: winners“ (en-US). Australian Romance Readers Association (2018-yil 5-may). Qaraldi: 2018-yil 5-iyul.
  11. ↑ „Booktopia to sponsor the 16th Davitt Awards for best crime books“. Sisters in Crime. Qaraldi: 2018-yil 12-iyul.
  12. ↑ „‘Creating Cities’ wins 2016 Most Underrated Book Award | Books+Publishing“ (en-AU). Books + Publishing (2016-yil 11-noyabr). Qaraldi: 2018-yil 11-iyul.
  13. ↑ „Booktopia joins Library and Information Week 2018 | Australian Library and Information Association“ (en). www.alia.org.au (2018-yil 16-mart). Qaraldi: 2018-yil 12-iyul.
  14. ↑ „Co-op bookshop to disappear from university shelves“ (en-AU) (2020-yil 31-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 1-fevral. Sydney Morning Herald 31 January 2020
  15. ↑ „Booktopia completes ASX listing; closes at 17% above issue price“ (en-AU). Books+Publishing (2022-yil 4-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.
  16. ↑ 16,0 16,1 Danckert. „(Book)dystopia: How Australia’s biggest bookseller went from hero to villain“ (en). The Sydney Morning Herald (2022-yil 24-iyun). Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.
  17. ↑ „Booktopia chief executive Nash resigns after earnings plunge in third quarter“ (En). The Bookseller. Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.
  18. ↑ Danckert. „Booktopia co-founder Tony Nash ousted from CEO role“ (en). The Sydney Morning Herald (2022-yil 14-iyul). Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.
  19. ↑ LaFrenz. „Booktopia co-founder seeks to spill the board“ (en). Australian Financial Review (2022-yil 18-avgust). Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.
  20. ↑ Ogg. „Booktopia agrees to fork out $6m in penalties over misleading returns claims to customers“. Business News Australia (2022-yil 29-avgust). [sayt ishlamaydi]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Booktopia&oldid=3760740" dan olindi