Blackburn

Ishorat qoʻshish
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Blekbern Skyline sobori va Town Hall minorasi bilan.

Blekbern (/ˈblækbərn/) — sanoat shaharchasi va Angliyaning Lankashir shahridagi Darven tumani bilan Blekbernning maʼmuriy markazi. Shahar Ribble vodiysining janubiy chekkasida Gʻarbiy Pennin Moors shimolida, 13 km Prestondan sharqda va 34 km Manchesterning shimoli-gʻarbida joylashgan[2][3]. Blekbern Darven shahri bilan birga kengroq unitar hokimiyat hududining asosiy markazidir. Bu Lancashire eng yirik tumanlaridan biri boʻlgan va Manchester qoʻshni shaharlar uchun yoʻlovchi aloqalarni beradi.

2011-yilgi aholini roʻyxatga olishda Blekbern aholisi 117,963 kishidan iborat edi[4], Blekbernning Darven bilan kengroq okrugida esa 150,030 aholi bor edi[5]. 2011-yilda Blekbern aholisi 117 963 kishi edi, 30,8 % oq tanli britaniyaliklardan boshqa etnik millatalar kelib chiqishi hisoblanadi[6].

Sobiq tegirmon shaharchasi boʻlgan toʻqimachilik Blekbernda 13-asrning oʻrtalarida, uy sharoitida odamlarning uylarida jun toʻqilgan paytdan boshlab ishlab chiqarilgan. 14-da hududga joylashgan flamand toʻquvchilari asr jun kottej sanoatini rivojlantirishga yordam berdi[7]. Blekbern tarixidagi eng tez oʻsish va rivojlanish davri sanoatlashtirish va toʻqimachilik ishlab chiqarishni kengaytirish bilan bir vaqtga toʻgʻri keldi.

Blekbernning toʻqimachilik sektori 20-asrning oʻrtalaridan boshlab tanazzulga yuz tutdi va keyinchalik sanoatdan keyingi boshqa shimoliy shaharlar, jumladan, sanoatsizlanish, iqtisodiy mahrumlik va uy-joy muammolari kabi muammolarga duch keldi. Blekbern 1958-yildan beri hukumat moliyalashtirish va Yevropa mintaqaviy rivojlanish jamgʻarmasi hisobidan sezilarli sarmoya va qayta qurish ishlariga ega.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toponimika[tahrir | manbasini tahrirlash]

1906-yilda Blekbernning eski soat minorasi, ustunining tepasida vaqt toʻpi

Ismning kelib chiqishiga koʻra, u Bleykwater daryosi va qadimgi inglizcha „burn“ soʻzining birikmasidan iborat boʻlishi mumkin, bu oqim degan maʼnoni anglatadi. Mahalliy muallif Uilyam Abram oʻzining 1877-yilda nashr etilgan "Blekbern cherkovi, Lankaster okrugi: Blekbern, shahar va cherkov tarixi" kitobida qadimgi ismni Bleyk Bern deb atagan. Abram shuningdek, keyinchalik Blekbern yuzi deb nomlanuvchi mintaqa Bleykberneshyre nomi bilan tanilganligini tasdiqlaydi[8]. Blekbern 1086-yilda Domesday Bookda Blacheborne nomi bilan qayd etilgan [9] Jon Speedning 1610-yilgi xaritasi vaqtida shaharning imlosi Blekbern, mintaqa esa Blekbern edi. Shahar nomi shunchaki „qora kuyish“ yoki „qora oqim“ degan maʼnoni anglatishi mumkinligi haqidagi taxminlar mavjud[10][11][12].

Boshqaruv[tahrir | manbasini tahrirlash]

Blekbern Blekbern tomonidan Darven unitar hokimiyati bilan boshqariladi, u Blekbern va janubdagi kichik Darven shahrini qamrab oladi. Shahar bitta parlament aʼzosini (deputat) Jamoatlar palatasiga yuboradi.

Blekberndagi eng baland nuqtalardan biridan Lammak va Plekgeyt ustidan shimolni Revidjdagi eski suv idishi joyidan koʻring.

Taniqli odamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Siyosat va sanoat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jon Morli, ingliz liberal davlat arbobi, yozuvchi va gazeta muharriri, 1838-yilda Blekbernda tugʻilgan.

Jek Uoker, poʻlat baron va bir paytlar Walkersteel mahalliy poʻlat kompaniyasining egasi, 1929-yilda shaharda tugʻilgan va 1974-yilda Kanal orollariga koʻchib oʻtgunga qadar mahalliy joyda yashagan. U Blekbern Roversning sobiq egasi edi[13].

Siyosatda etakchi sanoatchi, Blekbernning birinchi meri va Konservativ partiya raisi Uilyam Genri Xornbi 1805-yilda shaharda tugʻilgan. Jon Morli, Blekbern, OM, PC, liberal davlat arbobi, yozuvchi va gazeta muharriri 1-Vikont Morli 1838 yilda shaharda tugʻilgan. Shahar 34 yil davomida (1945 — 1979) Blekbernda deputat boʻlgan va Mehnat va mehnat unumdorligi boʻyicha Davlat kotibi, Birinchi Davlat kotibi va Leyboristlar hukumatlari qoshidagi ijtimoiy xizmatlar boʻyicha Davlat kotibi lavozimlarida ishlagan Barbara Castl bilan 1960 va 1970-yillar oraligʻida yaqin aloqada boʻlgan. Sajjad Karim (1970-yilda tugʻilgan) 2004 va 2019-yillar orasida Shimoliy Gʻarbiy Angliya boʻyicha Yevropa parlamenti aʼzosi boʻlib ishlagan.

Sanʼat va musiqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Toni Eshton (1946 — 2001), rok musiqachisi
  • Maykl Billington (1941 — 2005), NUJ aktyori yulduzi
  • Uilyam Billington (1825 — 1884), yozuvchi, „Blekbern shoiri“ sifatida tanilgan
  • Jozefina Koks (1938 — 2020), fantastika yozuvchisi [14]
  • Ross Ekkls (1937-yilda tugʻilgan), zamonaviy rassom; uning koʻpgina rasmlarida Blekbern va Lankashir manzaralari va diqqatga sazovor joylari mavjud
  • Ketlin Ferrier (1912 — 1953), kontralto
  • Maykl Gibson, (1980 yilda tugʻilgan), teleboshlovchi va hujjatli film rejissyori
  • Barri Grey, bastakor, (1908 — 1984)
  • Ketlin Xarrison (1892 — 1995), aktrisa
  • Tez Ilyos (1983-yilda tugʻilgan), stend-komediyachi
  • Rassell Xarti (1934 — 1988), teleboshlovchi [15]
  • Ethel Karni Holdsvort (tugʻilgan Ethel Karni, 1886 — 1962), yozuvchi va feminist
  • Li Mak, (1968-yilda tugʻilgan), aktyor / komediyachi
  • Greys Davies, (1997-yilda tugʻilgan), qoʻshiqchi / qoʻshiq muallifi [16]
  • Sara Martin (1974-yilda tugʻilgan), musiqachi, Belle va Sebastyan guruhi aʼzosi
  • Ian McShane (1942-yilda tugʻilgan), aktyor [17]
  • Toni OʻNil, (1978-yilda tugʻilgan), muallif
  • Stiv Pemberton (1967-yilda tugʻilgan), aktyor [18]
  • Vendi Peters (1968-yilda tugʻilgan), aktrisa
  • Ronald Stivenson (1928 — 2015), shotland bastakori
  • Jeanette Threlfall (1821 — 1880), nasroniy madhiyasi va shoiri
  • Debbi Travis (1960-yilda tugʻilgan), teleboshlovchi
  • Entoni Valentin (1939 — 2015), aktyor
  • Diana Vickers, (1991-yilda tugʻilgan), qoʻshiqchi va aktrisa
  • Alfred Ueynrayt (1907 — 1991), qoʻllanma muallifi
  • Jon Uolmsli (1956-yilda tugʻilgan) musiqachi va aktyor
  • Maykl Vinterbottom (1961-yilda tugʻilgan), kinorejissyor [19]
  • Uilyam Vudraff (1916 — 2008), tarixchi va yozuvchi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Authorities: AGMA Policy and Research Unit“. Association of Greater Manchester Authorities. 2015-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-may.
  2. ↑ By road 27 mi (43 km)[1]
  3. ↑ „Grid Reference Finder“. Gridreferencefinder.com.
  4. ↑ „KS01 Usual resident population: Census 2011, Key Statistics for urban areas“. National Statistics. Office for National Statistics. 2009-yil 7-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 9-iyul.
  5. ↑ Census 2001: Blackburn with Darwen Local Authority, Office for National Statistics. Retrieved 28 March 2008.
  6. ↑ „Blackburn.gov.uk – Ethnicity and Religion profile“. 2015-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  7. ↑ Burrow, J. & Co. (Eds.) (1960), p. 8.
  8. ↑ Abram, William Alexander. Parish of Blackburn, County of Lancaster: A History of Blackburn, Town and Parish. Blackburn: J. G. & J. Toulmin, 1877 — 1 bet. 
  9. ↑ „Domesday Book Online“. Domesday. Qaraldi: 2021-yil 17-sentyabr.
  10. ↑ Miller (1992), p. 6.
  11. ↑ Beattie (1992), p. 11.
  12. ↑ Survey and making of Domesday The UK National Archives. Retrieved 1 June 2014
  13. ↑ „Football remembers Jack Walker“. BBC News (2000-yil 18-avgust).
  14. ↑ „Best selling author Josephine Cox on growing up in Blackburn and her dreams of writing sci-fi“. Greatbritishlife.co.uk (2014-yil 29-dekabr).
  15. ↑ „BFI Screenonline: Harty, Russell (1934-88) Biography“. Screenonline.org.uk.
  16. ↑ „Archived copy“. 2018-yil 16-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-avgust.
  17. ↑ „Ian McShane“. BBC. Qaraldi: 2008-yil 4-iyul.
  18. ↑ "Steve Pemberton", Internet Movie Database. Retrieved 6 September 2006.
  19. ↑ „Essential facts on Queen Elizabeth's Grammar School, Blackburn“. This Is Lancashire. Newsquest Media Group (2001-yil 27-avgust). 2007-yil 19-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 14-may. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Blackburn&oldid=2921848" dan olindi