Birlik (ariq)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Bu atamaning boshqa maʼnolari ham mavjud. Qarang: Birlik (maʼnolari)

Birlik
Tavsif
Uzunligi 3,885
Suv sarfi 0,090 m³/s
Joylashuvi
Davlat O'zbekiston
Birlik (ariq)

Birlik — Toshkent shahrining Uchtepa tumanidagi kichik kanal (ariq), Koʻkcha kanalining ikki kanalga boʻlingandan keyingi chap tarmogʻi. O'rtacha suv iste'moli 0,090 m³ / s[1224 kundan beri manba koʻrsatilmadi]

Koʻkcha kanali ikkiga boʻlinadi
Beshkayragʻoch (oʻngda) va Birlik (chapda) kanallariga

Umumiy tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kanalning uzunligi, „Toshkent“ ensiklopediyasi (2008) maʼlumotlariga koʻra, 3885 m, maksimal oʻtkazuvchanligi 90 l/s, sugʻoriladigan maydoni 130 ga[1]. K. Xolmatov va P. Baratov (1983-yil)dagi maʼlumotlariga koʻra, kanal uzunligi 4,1 km, boshidagi suv oqimi 300 l/s, sugʻoriladigan maydon 300 ga[2]. Kanalning umumiy uzunligidan 3085m betonlangan, 800 m dan ortigʻi tuproqdir[3].

Birlik Koʻkcha kanalining ikki ariqqa boʻlinishi natijasida hosil boʻlgan chap tarmogʻidir. Ajralish joyining oʻng tomonida Beshqayragʻoch arig'i oqib oʻtadi. Suvlarning boʻlinishi Koʻkchaning Uygʻur koʻchasi bilan ikkinchi kesishmasidan (Oqtepa koʻkcha massivi)[4][5] keyin sodir boʻladi.

Birlik oqimi butunlay Uchtepa viloyati hududida joylashgan. Ariq shu nomdagi turar- joy hududidan[2] umumiy gʻarbiy yoʻnalishda, baʼzi joylarda bir oz qiyalik bilan janubga[4] oʻtadi.

1983-yil holatiga koʻra, kanaldan 8 ta oʻng va 2 ta chap shoxchalari chiqib ketgan, oqim boʻylab 2 ta sifon va 23 ta koʻprik quvurlari mavjud bo'lgan[2].

Birlik va Beshqayragʻoch orqali ariqlarga boʻlingan Koʻkcha suvlari Toshkent halqa yoʻlini kesib oʻtib, Qoraqamish kollektoriga quyiladi[2].

Birlik 1955-yilda rekonstruksiya qilingan[1][3] (bu sanani kanal qurilgan yil sifatida koʻrsatish mumkin[2]).

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Тошкент: энциклопедия.. Тошкент: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» Давлат илмий нашриёти, 2008 — 494 bet. ISBN 978-9943-07-096-7.  (st. „Suv xoʻjaligi“)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Холматов, Баратов 1983.
  3. 3,0 3,1 „Постановление № 282 Кабинета Министров Республики Узбекистан о мерах по улучшению санитарного состояния и благоустройства каналов на территории города Ташкента от 16 октября 2013 года. Приложение № 3. Перечень передаваемой в ведение Специализированного управления части системы магистральных каналов и сооружений, расположенных на территории города Ташкента“. 2014-yil 25-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 13-iyul.
  4. 4,0 4,1 Ташкент. План города.. Ташкент: Госкомгеодезкадастр, 2008. ISBN 978-9943-15-131-4. 
  5. Атлас «Ташкент» малый.. Ташкент: Госкомгеодезкадастр, 2007 — 36 bet. ISBN 978-9943-15-128-4. 

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Toshkent: ensiklopediya. Toshkent: “Oʻzbekiston Milliy Ensiklopediyasi” Davlat Ilmiy Nashriyoti, 2008 — 494 bet. ISBN 978-9943-07-096-7.  (st. „Suv xoʻjaligi“)
  • Xolmatov K., Baratov P. Toshkent shahrining irrigatsiya shohobchalari. — Toshkent: „Fan“ OʻzSSR, 1983. — S. 27-28.