BioNTech

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Biontech SE (ingliz tili: [Eire: ˈnektek]) — nemis biotexnologiya kompaniyasi, ishlab chiqish va jiddiy kasalliklarni davolash uchun individual yondashuv uchun faoli mmunoterapiyalarni ishlab chiqarish bilan shugʻullanadi. Kompaniya messenjer RNK (mRNK) asosidagi dori-darmonlarni individuallashtirilgan saraton immunoterapiyasi, yuqumli kasalliklarga qarshi vaktsinalar va kamdan-kam uchraydigan kasalliklar uchun oqsilni almashtirish terapiyasi sifatida, shuningdek ishlab chiqilgan hujayra terapiyasi, yangi antikorlar va kichik molekulalar, immunomodulyatorlar va boshqalarni oʻrganmoqda[1].

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

BioNTech kompaniyasi 2008-yilda Ugur Shahin, Christoph Huber va Ozlem Turkeji tadqiqotlari asosida tashkil etilgan. Shundan beri kompaniya Rolf Zinkernagel boshchiligidagi ilmiy maslahat kengashi tomonidan qoʻllab-quvvatlandi[1].

2019-yil sentabr oyida BioNTech Bill va Melinda Geyts jamgʻarmasi bilan OIV infektsiyasi, sil va boshqa kasalliklarning oldini olish uchun dori vositalariga asoslangan klinikagacha vaktsinalar va immunoterapiya nomzodlarini yaratish va rivojlantirish dasturlarini ishlab chiqish boʻyicha shartnoma imzoladi[2].

2019-yil oktabr oyida kompaniya aksiyalari Nasdaq listingiga qoʻyildi.

2019-yil dekabr oyida Yevropa investitsiya banki va BioNTech kompaniya Yevropa uchun investitsiya rejasi[3] dasturi doirasida 50 million yevro miqdorida mablagʻ olishini eʼlon qildi.

2020-yilning iyun oyida BioNTech Singapur Temasek Holdings va boshqa investorlar tomonidan almashtiriladigan obligatsiyalarni xususiy joylashtirishning bir qismi sifatida 250 million yevro oldi[4].

2021-oktabr oyida kompaniya Afrika Ittifoqi hududida birinchi mRNA (Ruandada) vaktsina ishlab chiqaradigan zamonaviy zavodni joylashtirishni rejalashtirganini eʼlon qildi. Qurilish 2022-yil oʻrtasida boshlanadi. Rejalarga koʻra, birinchi ishga tushirilgan ishlab chiqarish liniyasi yiliga taxminan 50 million dozada dori-darmon ishlab chiqarishi mumkin. Kelgusida ishlab chiqarish quvvati qitʼadagi ishlab chiqarish tarmogʻiga qoʻshimcha liniyalar va uchastkalarni qoʻshish orqali bosqichma-bosqich oshiriladi, bu esa mRNK asosidagi vaksinaning bir necha yuz million dozasini ishlab chiqarish darajasiga erishish imkonini beradi[5].

COVID-19 vaktsinasini ishlab chiqish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yildan beri kompaniya Pfizer[6] va Fosun Pharmaceutical[6][7] bilan birgalikda COVID-19ga qarshi emlashda ish boshladi.

Pfizer va BioNTech buyuk Britaniya[8][9] uchun 30 million dozada vaktsina, AQSh[10] uchun 100 million doz va Yaponiya uchun 120 million dozani etkazib berish boʻyicha shartnoma imzoladilar.

2020-yil 9-noyabrda , BioNTech va Pfizer, COVID-19 vaktsinasining test maʼlumotlarini dastlabki tahlil qilish 90 % dan koʻproq samarali ekanligini koʻrsatdi[11][12][13]. Klinik tadqiqotlarning davom etayotgan uchinchi bosqichi deb ataladigan oraliq tahlil doirasida COVID-19 kasalligining birinchi 94 ta tasdiqlangan holatlari 43 000 koʻngillilari orasida ikkita vaktsina yoki platsebo olgan. Vaksinani kiritgan ishtirokchilar orasida keyinchalik 10% dan kam boʻlgan va platsebo berilgan ishtirokchilar orasida yuqtirilganlarning 90% dan koʻprogʻi borligi aniqlandi. Ushbu natija kompaniyalarga AQSh oziq-ovqat va farmatsevtika idorasiga (FDA) vaktsinani shu oyning boshida foydalanish uchun tasdiqlash uchun murojaat qilish imkonini beradi. Favqulodda holatlarda foydalanish uchun vaktsinani tasdiqlash, FDA maʼlumotlariga koʻra, samaradorligi kamida 50 % boʻlgan taqdirda mumkin. BioNTech va Pfizer farmatsevtika kompaniyalari vaktsina samaradorligini aniqroq aniqlash uchun sinovdan oʻtganlar orasida tasdiqlangan COVID-19 holatlari soni 164ga[14] yetguncha vaksinaning klinik sinovlarini davom ettirmoqchi.

2020-yil 11-dekabrda FDA AQShda COVID-19 vaktsinasidan foydalanishni tasdiqladi[15].

2022-yil mart oyi boshida Pfizer va BioNTech 3,1 milliard doza vaksina yetkazib berdi.

Egalari va boshqaruvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eng yirik aktsiyador (43,8 %) aka-uka Andreas va Tomas Strüngmannlarga (Andreas und Thomas Strungmann) tegishli boʻlgan AT Impf GmbH boʻlib, 2008-yilda ular kompaniyaga 150 million yevro sarmoya kiritgan[16][17].

Hammuassisi va boshqaruvchi Uguru Shahin kompaniyasi Medine GmbH orqali aktsiyalar 17,1 % egalik qiladi.

Faoliyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompaniyaning Marburgdagi zavodi (2020-yil oktabr oyida Novartisdan sotib olingan), vaksinalarning asosiy qismi Pfizer va uchinchi tomon pudratchi kompaniyalari, xususan, Janubiy Afrikadagi Biovac instituti va Braziliyadagi Eurofarma Laboratorios korxonalarida ishlab chiqariladi.

Moliyaviy koʻrsatkichlar milliard evro
2017-yil 2018-yil 2019 2020 2021-yil
Aylanma 0,062 0,128 0,109 0,482 18.977
Sof foyda −0,086 −0,048 −0,179 0,015 10.293
Aktivlar 0,375 0,653 0,798 2.319 15.831
Kapital −0,049 0,266 0,493 1.372 11 894

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Dunyodagi eng yirik farmatsevtika kompaniyalari roʻyxati
  • Zamonaviy

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Form F-1 Biontech Se — Registration statement for certain foreign private issuers“ (en). Комиссия по ценным бумагам и биржам. 14-fevral 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  2. „The Gates Foundation sees BioNTech potential to ʻdramatically reduce global HIV and tuberculosis’“. www.thepharmaletter.com. 14-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  3. „Press corner“ (en). European Commission — European Commission. 25-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  4. Burger, Ludwig. „Temasek-led investor group in $250 million vaccine bet on Germany's BioNTech“. Reuters (29-iyun 2020-yil). 17-oktabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  5. „BioNTech начнет строительство завода по производству мРНК-вакцин в Африке в 2022 году“. ТАСС. 26-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 26-oktabr 2021-yil.
  6. 6,0 6,1 Berkeley Lovelace Jr. „Pfizer and BioNTech began late-stage human trial for coronavirus vaccine Monday“ (en). CNBC (27-iyul 2020-yil). 14-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  7. „Germany approves trials of COVID-19 vaccine candidate“. Reuters (23-aprel 2020-yil). 28-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  8. Gallagher, James. „UK signs deals for 90 million virus vaccine doses“. BBC News (20-iyul 2020-yil). 14-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  9. Smout, Alistair. „Britain secures 90 million possible COVID-19 vaccine doses from Pfizer/BioNTech, Valneva“. Reuters (21-iyul 2020-yil). 29-sentabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  10. Banerjee, Michael Erman, Ankur. „U.S. to pay Pfizer, BioNTech 12.95 billion for COVID-19 vaccine“. Reuters (22-iyul 2020-yil). 22-iyul 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  11. Дмитриев, Р.; Фон Ройсс, Т., Стрельцова, Ю., Губарев, А. „Коронавирус. Вакцины. Pfizer и BioNTech: первая реальная победа над ковидом!“. мРНК-вакцина обеспечила высочайшую эффективность защиты от ковида и готова остановить пандемию коронавируса (ru). Mosmedpreparaty.ru. Мосмедпрепараты (9-noyabr 2020-yil). 12-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12-noyabr 2020-yil.
  12. „Pfizer und BioNTech geben erfolgreiche erste Zwischenanalyse ihres COVID-19-Impfstoffkandidaten in laufender Phase-3-Studie bekannt“ (de). BioNTech (9-noyabr 2020-yil). 9-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 9-noyabr 2020-yil.
  13. „Pfizer and BioNTech Announce Vaccine Candidate Against COVID-19 Achieved Success in First Interim Analysis from Phase 3 Study“ (en). Pfizer (9-noyabr 2020-yil). 9-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 9-noyabr 2020-yil.
  14. Kounang, Nadia. „Pfizer says early analysis shows its Covid-19 vaccine is more than 90% effective“ (en). CNN (9-noyabr 2020-yil). 9-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 9-noyabr 2020-yil.
  15. Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine. https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/coronavirus-disease-2019-covid-19/pfizer-biontech-covid-19-vaccine. 
  16. Office of the Commissioner (2020-12-14) (en). Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine (FDA nashri). https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/coronavirus-disease-2019-covid-19/pfizer-biontech-covid-19-vaccine. 
  17. „COVID-19 vaccine hopes have made these twins $8 billion richer“ (en). NYP Holdings, Inc. (13-noyabr 2020-yil). 9-aprel 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 9-aprel 2022-yil.


Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]