Barry Fitzgerald

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Barry Fitzgerald
Tavalludi
William Joseph Shields

10-mart 1888-yil
Dublin, Irlandiya
Vafoti 14-yanvar 1961-yil(1961-01-14)
(72 yoshda)
Dublin, Irlandiya
Fuqaroligi Irlandiya
Kasbi Aktyor
Faoliyat yillari 1924-1961

William Jozeph Shields (talaffuzi: „Uilyam Jozef Shild“, 1888-yil 10-mart — 1961-yil 14-yanvar), professional ravishda Barry Fitsgerald nomi bilan tanilgan, irlandiyalik sahna, kino va televidenie aktyori[1]. Qariyb qirq yillik faoliyati davomida u Bringing Up Baby (1938), The Long Voyage Home (1940), How Green Was My Valley (1941), Going My Way (1944), None but the Lonely Heart (1944) and The Quiet Man (1952). For Going My Way (1944) kabi mashhur filmlarda suratga tushgan. „The Heart“ (1944) va „The Quiet Man(1952) filmlari uchun ikkinchi plandagi eng yaxshi erkak roli uchun Akademiya mukofotini qoʻlga kiritdi va bir vaqtning oʻzida eng yaxshi erkak roli uchun Akademiya mukofotiga nomzod boʻldi. U irlandiyalik aktyor Arthur Shieldsning akasi edi. 2020-yilda Shields The Irish Times roʻyxatida Irlandiyaning eng buyuk kino aktyorlari roʻyxatida 11-oʻrinni egalladi[2].

Yoshlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Filtzgeraldning tugʻilgan joyi Uolvort yoʻli, Portobello, Dublin

Fitsgerald William Jozeph Shieds Irlandiya, Portobello, Dublin, Walworth Roud shahrida Fanny Sophia (niyasi Ungerland) va Adolphus Shieldsning oʻgʻli boʻlib tugʻilgan. Uning otasi irland, onasi esa nemis edi[3][4][5]. U irlandiyalik aktyor Arthur Shieldsning akasi boʻlgan.

Fitsgerald 1911-yilda Dublin Savdo kengashida kichik kotib sifatida ishga kirishdan oldin Dublindagi Skerry kollejiga bordi[6][7]. Keyinchalik u ishsizlik idorasiga ishga kirdi. „Bu oson ish edi, boʻsh vaqtga toʻla“, dedi u keyinchalik[8].

Karyera[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fitsgerald aktyorlik bilan qiziqdi va Kincora oʻyinchilari kabi havaskor dramatik jamiyatlarda paydo boʻlishni boshladi. Uning akasi Arthur Shields 1915-yilda Abbeyga qoʻshildi. Davlat xizmatida boshliqlari bilan muammoga duch kelmaslik uchun sahna nomini ishlatgan[7].

Fitsgeraldning Abbeydagi dastlabki chiqishlari „The Casting Out of Martin Whelan“ kabi spektakllarning va “The Critic“ ning toʻrt soʻzli qismini oʻz ichiga olgan[9][10].

Uning Abbeydagi muvaffaqiyati 1919-yilda, Gregory xonimning „The Dragon“ filmida paydo boʻldi[11]. Ammo u 1929-yilgacha yarim kunlik ishda davom etdi va kunduzi davlat xizmatida ishladi[8].

Keyingi yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fitsgerald hech qachon uylanmagan. Gollivudda u 1953-yilda vafot etgan Angus D. Taillon bilan kvartirani baham koʻrdi[12][13]. Fitsgerald 1959-yilda Dublinda yashash uchun qaytib keldi[4], u yerda Monkstaundagi 2 Seafieldda yashadi. Oʻsha yilning oktyabr oyida u miya operatsiyasini oʻtkazdi[14]. Oʻziga tuzalib ketganday tuyuldi, lekin 1960-yil oxirida u yana kasalxonaga yotqizildi. U, William Jozeph Shields kabi, 1961-yil 14-yanvarda James koʻchasidagi Sent-Patrik kasalxonasida yurak xurujidan vafot etdi[15][16][7].

Fitsgerald Gollivud shon-shuhrat xiyobonida 6252 Gollivud bulvarida kinofilmlar va 7001 Gollivud bulvarida televideniye uchun ikkita yulduzga ega[17].

Filmografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yil Sarlavha Rol Eslatma
1924 Land of Her Fathers
1930 Juno and the Paycock Orator
1935 Guests of the Nation Captured of British Soldier
1936 The Plough and the Stars Fluther Good
1937 Ebb Tide Huish
1938 Bringing Up Baby Janob Gogarty
Four Men and a Prayer Trooper Mulcahay
Marie Antoinette Peddler Akkreditivsiz
The Dawn Patrol Bott
1939 Pacific Liner Britches
The Saint Strikes Back Zipper Dyson
Full Confession Michael OʻKeefe
1940 The Long Voyage Home Cocky John Wayne bilan
The San Francisco Docks Icky
1941 The Sea Wolf Cooky
How Green Was My Valley Cyfartha
Tarzanʼs Secret Treasure OʻDoul Johnny Weissmuller bilan
1943 The Amazing Mrs. Holliday Timothy Blake
Two Tickets to London Capitan McCardle
Corvette K-225 Stooky OʻMeara
1944 Going My Way Fitzgibbon ota Academy Award
I Love a Soldier Murphy
None but the Lonely Heart Henry Twite
1945 Incendiary Blonde Michael 'Mikeʼ Guinan
Duffy’s Tavern Bing Crosby’s Father
And Then There Were None Judge Francis J. Quinncannon
The Stork Club Jerry B. 'J. B.'/'Pop' Bates
1946 Two Years Before the Mast Terrence OʻFeenaghty
1947 California Michael Fabian
Easy Come, Easy Go Martin L. Donovan
Welcome Stranger Doktor Joseph McRory
Variety Girl Oʻzi
1948 The Naked City Detective Lt. Dan Muldoon
The Sainted Sisters Robbie McCleary
Miss Tatlock’s Millions Denno Noonan
1949 Top oʻ the Morning Senjant Briany McNaughton
The Story of Seabiscuit Shawn OʻHara
1950 Union Station Inspektor Donnelly
1951 Silver City R. R. Jarboe
1952 Ha da venì… don Calogero! Don Calogero
The Quiet Man Michaleen Oge Flynn John Wayne bilan.
Lux Video Theatre Barry Flynn Epizod: The Man Who Struck It Rich
1954 Tonightʼs the Night Thady OʻHeggarty
1955 Alfred Hitchcock Presents Harold 'Stretch' Sears Epizod: Santa Claus and the Tenth Avenue Kid
1956 The Catered Affair Jack Conlon amaki
1958 Rooney Bobo
1959 Broth of a Boy Patrick Farrell

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Obituary Variety, 18 January 1961, page 70.
  2. Clarke, Donald; Brady, Tara. „The 50 greatest Irish film actors of all time – in order“ (en). The Irish Times. Qaraldi: 2021-yil 9-iyun.
  3. „General Registrar's Office“. IrishGenealogy.ie. Qaraldi: 2017-yil 14-yanvar.
  4. 4,0 4,1 Boylan 1999, p. 130.
  5. [1]
  6. Fitzgerald, Barry — International Dictionary of Film and Filmmakers, (2000) by Anthony Slide
  7. 7,0 7,1 7,2 BARRY FITZGERALD DIES IN DUBLIN HOSPITAL The Irish Times 5 January 1961: 4.
  8. 8,0 8,1 BARRY FITZGERALD: MR. FITZGERALD, DRIVER OF 'THE WHITE STEED' By THEODORE STRAUSS New York Times 12 February 1939: 129.
  9. Robinson, Jerome. OF THAT IRISHMAN NAMED BARRY FITZGERALD: Captain Jack Boyle, From the Abbey to Broadway, a Couple of Times. New York Times (1940-yil 14-yanvar), s. X3.
  10. „Abbey Theatre Archives“.
  11. SOME IRISH ARTISTS: XXI.--Mr. Barry Fitzgerald Bruyere. The Irish Times 18 August 1923: 9.
  12. Barry Fitzgerald Is Dead at 72 New York Times 5 January 1961: 31.
  13. ANGUS D. TAILLON New York Times 10 May 1953: 88
  14. Barry Fitzgerald Has Brain Surgery in Dublin Los Angeles Times 16 October 1959: 15.
  15. „General Registrar's Office“. IrishGenealogy.ie. Qaraldi: 2017-yil 14-yanvar.
  16. „Actor Barry Fitzgerald dies in Dublin“ (en). Los Angeles Times. Qaraldi: 2021-yil 9-iyun.
  17. Hollywood Walk of Fame