Barkur

Barkur - (hozirga Barcoor deb ham ataladi) Hindistonning Karnataka shtatining Udupi tumanidagi Brahmavara talukidagi hudud boʻlib, uchta qishloq yaʼni Xosala, Hanehalli va Kachoor nomli qishloqlarni oʻz ichiga oladi. Hudud Seetha daryosining qirgʻogʻida joylashgan. U „ibodatxona shaharchasi“ deb ham ataladi^[1].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Barkur Alupa qirolligining qadimiy poytaxti edi. U Barakanyapura, keyinchalik Barakkanur nomi bilan tanilgan^[2]. Hukmdorlar Tuluva hukmdorlari sifatida tanilgan. Ular Tulu tilida gaplashdilar. Barkurda topilgan koʻplab qadimiy yozuvlar kannada tilida, ozchiligi esa Tulu va sanskrit tillarida. Bu Tulunadu tarixining muhim qismidir. Sohil boʻyidagi Barkur shahri XV—XVI asrlarda Dekan sultonliklarining gullab-yashnagan porti ham boʻlgan. Oʻsha paytda Barkur Alupa qirolligining poytaxti deb atalgan edi.

Alupa hukmdorlaridan tashqari, Alupa hukmdorlari Barkurni oʻzlariga poytaxt qilib qoʻyishdi. Arxeologik topilmalar shuni koʻrsatadiki, Barkur miloddan avvalgi XIV asrda Vijayanagar imperiyasiga qarashli viloyat boʻlgan Pandarideva Xarixara II rejimida ushbu viloyatning gubernatori boʻlgan^[3]. Alupas va Vijayanagara gubernatorlari tomonidan qurilgan ikkita qal’a qoldiqlari bor. U bir muncha vaqt Hoysala qirollarining poytaxti boʻlgan.

Maʼbad arxitekturasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Barkurdagi ibodatxonalar oʻziga xos arxitekturaga ega. Nishabli terakota bilan qoplangan tomlar Kerala ibodatxonalariga oʻxshaydi, ammo ularda „Gopuram“lar yoʻq, bu Dravid uslubidagi Janubiy Hindiston ibodatxonalarining umumiy xususiyatiga bir — birga oʻxshash.

Chowlikere Ganapathy ibodatxonasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chowlikere Ganapathy ibodatxonasi 900 yil oldin^[2], Chola davrida qurilgan. Bayragi Ganapatiya ibodatxonasi butunlay toshdan yasalgan boʻlib, qiya tosh tomi va tosh ustunlari bilan oʻyilgan. Ushbu maʼbadning tosh devorlarida chiroyli haykallar aks ettirilgan va bu mamont inshooti vaqt vayronalariga bardosh bergani aniq. Lord Shivaga bagʻishlangan Panchalingeshvara ibodatxonasi Barkurning eng katta ibodatxonasi boʻlib, shahardagi eng qadimgi ibodatxonalardan biridir. Uning ikki qavatli darvozasi, har ikki tomonida ustunli ayvonli, eng jozibali qismi edi. Maʼbadning orqa tomoni fil orqasiga oʻxshash egri chiziqli tuzilishga ega. Ibodatxonaning tavof yoʻlini oʻrab turgan ustunlar mifologik personajlar tasvirlangan oʻyma naqshlar bilan bezatilgan.

Kathale Basadi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Barkur qal’asi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Barkur qal’asi Vijayanagara imperiyasining asoschisi Harihara I tomonidan qurilgan. Barkur qal’asi 20 gektar yerga tarqalgan. Qal’aning ichida saltanat xarobalari bor. Armiya tarkibiga kirgan otlar va fillarni bogʻlash uchun ishlatiladigan ustunlar mavjud. Ushbu qal’a bir necha yil oldin arxeologlar tomonidan bir necha gektar yerlarda qazilgan ekan, bu hozirda ekskursiya joyidir^[4].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tulu Nadu
Hattiangadi
Basrur
Udupi tumani
Brahmavara

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „What's the buzz in Barkur“. Deccan Herald (3-avgust 2019-yil). Qaraldi: 18-dekabr 2019-yil.
↑ ^2,0 ^2,1 „Ruins of Barkur“. Trayaan (15-yanvar 2013-yil). Qaraldi: 1-dekabr 2016-yil.
↑ „14th century bronze idols discovered“. The Hindu (5-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 5-yanvar 2015-yil.
↑ „Take a tour to Mangalore and Barkur“. New Indian Express (2-fevral 2012-yil). 2015-yil 5-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-noyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[Whatʻs_the_buzz_in_Barkur?-1] „What's the buzz in Barkur“. Deccan Herald (3-avgust 2019-yil). Qaraldi: 18-dekabr 2019-yil.

[:0-2] 2,0 ^2,1 „Ruins of Barkur“. Trayaan (15-yanvar 2013-yil). Qaraldi: 1-dekabr 2016-yil.

[3] „14th century bronze idols discovered“. The Hindu (5-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 5-yanvar 2015-yil.

[4] „Take a tour to Mangalore and Barkur“. New Indian Express (2-fevral 2012-yil). 2015-yil 5-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-noyabr.

[1]

[2]

[3]

[4]