Bao Chjao

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Bao Chjao
Asl ismi 鮑照
Tavalludi 414
Dongxay okrugi, Janubiy Song imperiyasi
Vafoti 466
Kasbi shoir

Bao Chjao (xitoycha 鮑照, 407 yoki 414—466) — janubiy Song imperiyasida yashagan xitoy shoiri.

Tarjimai hol[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dongxayda tugʻilgan. U kichik amaldorning kambagʻal oilasidan chiqqan. U klassik taʼlim oldi, yoshligidayoq sheʼr yozishni boshladi. Dastlab u knyaz Lyu Tsin xizmatida, 444 yilda vafotidan keyin knyaz Lyu Tzyun xizmatida boʻlgan. 445 yilda u imperator Syao-uning mulozimligiga oʻtgan. U 466 yilda shtatdagi qonli tartibsizliklar paytida vafot etgan. Adabiy shon-sharaf unga oʻlimidan ikki asr oʻtgach keldi — allaqachon Tang davrida. U oʻz davri uchun tushunarsiz boʻlib chiqdi, „tozalangan“ misralar koʻproq qadrlanadi. Bao, Yuefu xalq qoʻshiqlariga ergashib, dunyoda adolatsizlik hukm surayotganidan shikoyat qildi, oddiy va kambagʻal odamlarga hamdard boʻldi. U fu va shi janrlarida ham sheʼrlar yaratgan. 21-asrga kelib, Bao Chjao merosi 44 yuefu va 86 shi, shuningdek, 9 fu va 30 (ven) isholarni tashkil etadi. Bao Chjaoning yetti soʻzdan iborat versifikatsiyaga asoslangan qoʻshiq kompozitsiyalari, masalan, yuefu „Tikanli yoʻlning oʻn sakkiz sheʼri“ (boshqa nomi „Yoʻlning mashaqqatlari“, (xitoycha 拟行路难) yangi janrning asosini tashkil etdi, yaʼni Li Bai Du Fu bilan ijodiga katta taʼsir koʻrsatdi[1]. Uning eng mashhur fu asarlaridan biri „Begona oʻtlar oʻsib chiqqan shahardagi ode“ (xitoycha 芜城赋), uni Bao Chjao 450 yillarning oxirida Guangling (xitoycha 广陵) shahri devori xarobalari ustiga yozgan. Unda shaharning qoʻrqinchli oʻlim jarayoni tasvirlangan, insoniyat borligi fojiasi va odamlar ijodiga zamonning shafqatsizligi koʻrsatilgan. Bu odada Bao Chjao qurol olib yurgan dushmanlarga qarshi turish uchun Guangling darvozalariga oʻrnatilgan magnitlarni eslatib oʻtadi.[2]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Fedorenko N.T., Guo Mo Ruo „Xitoy she'riyati // Xitoy she'riyati antologiyasi / Umumiy tahrir ostida xitoy tilidan tarjima“ (ruscha). Moskva: Badiiy adabiyoti (1957). Qaraldi: 4-dekabr 2022-yil.
  2. Fedorenko N.T., Guo Mo Ruo „Eslatmalar // Xitoy she'riyati antologiyasi“ (ruscha) 413 betlar. Moskva: Badiiy adabiyoti (1957). Qaraldi: 4-dekabr 2022-yil.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Bao Chjao / Kravtsova M. E. // Xitoyning maʼnaviy madaniyati: 5 jildlik ensiklopediya / Bosh muharrir M. L. Titarenko; Uzoq Sharq ins-ti. — M.: Sharq adab., 2008. — 3-jild. Adabiyot. Til va yozuv. — 212-216 bet. — 855 b.
  • Sur les Berges du Fleuve, choix de poèmes traduits du chinois et présentés par Michel Kuttler, éd. bilingue, Éditions de la Différence, coll. " Orphée ", Paris, 1992.