Avstraliya — Yevropa Ittifoqi munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Avstraliya va Yevropa Ittifoqi davlatlari.

Avstraliya Hamdoʻstligi va Yevropa Ittifoqi (YI) oʻrtasidagi munosabatlar hamkorlik doirasida 2008-yilda birinchi boʻlib kelishuv amalga oshirilgan. Aloqalar nafaqat iqtisodiy munosabatlar, balki kengroq siyosiy masalalar va hamkorlikni qamrab oladi[1].

Avstraliya hukumati Bryusseldagi elchixonasida Yevropa Ittifoqi delegatsiyasiga ega. Yevropa Ittifoqi delegatsiyasi Kanberrada joylashgan[2].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avstraliyaning Yevropa bilan munosabatlari mustamlakachilik va Avstraliyaga ommaviy Yevropa immigratsiyasi natijasida yuzaga kelgan tarixiy aloqalarning natijasidir. Avstraliyaga birinchi hujjatlashtirilgan Yevropa qoʻnishi Gollandiya tomonidan 1606-yil mart oyida beri sodir boʻldi. Avstraliya keyinchalik XVIII—XIX asrlar orasida Britaniya imperiyasi tomonidan oʻrganilib, bosib olinadi.

Savdo aloqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yevropa Ittifoqining Avstraliya bilan tovarlar savdosi 2016—2017 2016-2017[3]
Yevropa Ittifoqining Avstraliya bilan xizmatlari savdosi 2015—2016[3]

 

1988 yildan beri Yevropa Ittifoqiga Avstraliya tovarlari eksportining oylik qiymati (million Avstraliya dollari)
1988-yildan beri Avstraliyaga Yevropa Ittifoqi tovarlari eksportining oylik qiymati (million Avstraliya dollari).

Yevropa Ittifoqi Avstraliyaning Xitoydan keyin ikkinchi yirik savdo sherigi, Avstraliya esa Yevropa Ittifoqining 18-oʻrinda turuvchi hamkori hisoblanadi. Avstraliya eksportida mineral va qishloq xoʻjaligi mahsulotlari ustunlik qiladi, savdoning 37 % tijorat xizmatlari, ayniqsa transport va sayohatga toʻgʻri keladi. Yevropa Ittifoqi korporatsiyalari Avstraliyada kuchli ishtirokga ega (taxminan 2360), taxminiy aylanmasi 200 milliard yevroni tashkil etadi (Avstraliyadagi umumiy savdoning atigi 14 % dan ortigʻi). Bu korxonalar Avstraliyada bevosita 500 ming ish oʻrni yaratganlar. Yevropa Ittifoqi Avstraliyaning xorijga sarmoya kiritishi boʻyicha ikkinchi oʻrinda turadi va Yevropa Ittifoqi 2009-yilda 2,8 milliard yevro (2008-yilda 11,6 milliard yevro) boʻlgan Avstraliyaning eng yirik xorijiy investitsiya manbai hisoblanadi. Savdoning oʻsishi 2009-yilda global moliyaviy inqiroz tufayli pasaydi[4]. 2019-yil avgust oyida avstraliyalik senator Saymon Birmingem Yevropa Ittifoqi oʻzining yangi savdo kelishuvi doirasida boʻlgan nomlar roʻyxatini eʼlon qildi. Taklif etilgan nomlar roʻyxatiga pivo, spirtli ichimliklar, pishloq va goʻsht kiradi. ular Yevropa Ittifoqiga koʻra, Yevropa mahsulotlarining oʻziga xosligini Yevropaga tegishli boʻlmagan mahsulotlardan himoya qilishga qaratilgan. Segregatsiyaning ushbu kontsepsiyasi „geografik koʻrsatkichlar“ yoki Gis deb nomlanadi, bu esa tovarning kelib chiqishi mamlakatiga nisbatan nomini oʻzgartiradi[5].

2009-yilda Yevropa Ittifoqi — Avstraliya savdosi[4]
Savdo yoʻnalishi Avstraliya dollari ʏevro
Tovarlar Xizmatlar Tovarlar Xizmatlar
Yevropa Ittifoqidan Avstraliyaga 42,5 mlrd 18,8 mlrd 26,7 mlrd 11,8 mlrd
Avstraliyadan Yevropa Ittifoqiga 15,6 mlrd 9,8 mlrd 6,2 mlrd

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Australia, European External Action Service
  2. „Delegation of the EU“. Department of Foreign Affairs and Trade. 2016-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-iyun 2016-yil.
  3. 3,0 3,1 European Commission (2018c).
  4. 4,0 4,1 „Australia - Trade“. European Commission (18-iyun 2018-yil). Qaraldi: 1-mart 2019-yil.
  5. „Feta Cheese Could Soon Be Banned From Australia!“. KIIS. 2019-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-avgust 2019-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]