Aung Pwint

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Aung Pwint
Tavalludi 1950-yil
Vafoti 24-noyabr 2018
Fuqaroligi Myanma
Kasbi Jurnalist
Millati Burma
Mukofotlari Xalqaro matbuot erkinligi mukofoti (2004)

Aung Pwint — u Maung Aung Pvint taxallusi bilan ham tanilgan[1]. Burma jurnalisti va hujjatli film muallifi boʻlib, 1999-yilda Tinchlik va taraqqiyot Davlat Kengashi (SPDC), Burma harbiy hukumati tomonidan faks-mashina egaligida ayblanib qamoqqa olingani bilan mashhur.

Hujjatli ish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aung Pwint birinchi bor 1967-yilda rasmiylar tomonidan hibsga olingan va bir yil hibsda saqlangan. Human Rights Watch tashkiloti bu hibsni uning „isyonkor talabalar harakati bilan aloqalari“ bilan izohlaydi[2]. 1978-yilda u yana hibsga olindi va bu safar 17 oy ushlab turildi.

1988-yilda general Ne Win hukmronligiga qarshi keng tarqalgan demokratiya tarafdori noroziliklari paytida Aung Pwint Irrawaddy Delta mintaqasidagi Tinchlik namoyishi xalq qoʻmitasining qoʻshma kotibi sifatida ishlagan. Namoyishlar bostirilgandan keyin, u Burma oddiy xalqi hayotini aks ettiruvchi video shu bilan birga taqvimlar tayyorlash uchun media guruhiga qoʻshildi[3]. Ushbu hujjatli filmlar 1996-yilda SPDC (oʻsha paytda SLORC, Davlat qonun va tartibni tiklash kengashi nomi bilan tanilgan) tomonidan „Burma jamiyati va turmush darajasining juda salbiy rasmini koʻrsatganligi sababli“ taqiqlangan[3].

Lekin Aung Pwint suratga olishni davom ettirdi. U sayyohlik agentliklari hamda taʼlim kompaniyalari uchun videoroliklar yaratib pul topgan boʻlsa ham, qashshoqlik hamda majburiy mehnat kabi mavzularda qoʻshimcha hujjatli filmlar suratga oldi. Keyinchalik bu videolar yashirin tarmoqlar orqali Burma ichida shu qatorda tashqarisida ham tarqaldi[4]. Bu vaqt mobaynida u Nyein Thit taxallusi bilan mashhur boʻlgan shoir va kinorejissyor Thaung Tun bilan ishlay boshladi[5]. Aung Pwint 1945-yil 11-noyabrda Irrawaddy deltasi, Bassein tumani, Thabaung shaharchasi, Payagone qishlog‘ida tavallud topgan. 

1999-yil hibsga olish va qamoqqa olish[tahrir | manbasini tahrirlash]

1999-yil 4-noyabrda Aung Pwint hamda Nyein Thit hibsga olindi[6]. Aung Pwintga qarshi rasmiy ayblovlar „faks mashinasini noqonuniy egallash“[7] shu bilan birga taqiqlangan gazetalarga „yangiliklarni yuborish“ edi„CPJ International Press Freedom Awards 2004“. Committee to Protect Journalists (2004). 2011-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-iyun. „CPJ International Press Freedom Awards 2004“. Committee to Protect Journalists. 2004. Archived from the original on 31 May 2011. Retrieved 1 June 2011..[8]; Aung Pwint oʻzining Taravadi qamoqxonasida xizmat qilgan[6].

Aung Pwintning qamoqqa olinishi natijasida uning oilasi jiddiy qashshoqlikka uchragan[9]. Xalqaro Amnistiya tashkiloti, shuningdek, uning qamoqxonada oshqozon yarasidan aziyat chekayotgani va sog‘lig‘i xavf ostida ekanligi haqida xabar bergan[10]. The Irrawaddy oʻz ozodligi uchun „intensiv xalqaro kampaniya“ deb taʼriflaganidan keyin[11] u 2005-yil iyul oyida jurnalistlar uchun „maxsus amnistiya“ doirasida ozod qilindi, shuning uchun kutilmaganda u uyiga qaytayotganda oilasiga qoʻngʻiroq qilishga majbur boʻldi[12]. Nyein Thit 2007-yil 4-yanvargacha qamoqda bo‘lib, qamoqqa olinishi natijasida „miya kasalligi“ga chalinganiga qaramay[13], deyarli sakkiz yillik qamoq muddatini o‘tagan[14].

Xalqaro eʼtibor[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro Amnistiya tashkiloti Aung Pwintning hibsga olinishiga norozilik bildirdi. Uni ozod qilishga chaqirdi, birinchisi uni vijdon mahkumi deb atadi[10]. 2001-yilda Human Rights Watch uni „siyosiy taʼqibga uchragan jasoratini eʼtirof etgan holda“ yozuvchilar uchun Lillian Hellman/Dashiell Hammett granti sovrindori deya atadi[3].

2004-yilda Aung Pwint va Nyein Thit AQShda joylashgan Jurnalistlarni himoya qilish qoʻmitasining Xalqaro matbuot erkinligi mukofotiga sazovor boʻlishdi[5]. Mukofotlardan keyin The Washington Post nashrida chop etilgan bosh maqolada bu juftlik „matbuot erkinligi qahramonlari“ deb taʼriflangan[15].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Myanmar: Travesties of Justice“. Amnesty International (2005). Qaraldi: 2011-yil 1-iyun.
  2. Human Rights Watch Staff. World Report 2002: Events of 2001, November 2000-November 2001. Human Rights Watch, 2002 — 645 bet. ISBN 978-1-56432-267-8. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Human Rights Watch Staff. World Report 2002: Events of 2001, November 2000-November 2001. Human Rights Watch, 2002 — 645 bet. ISBN 978-1-56432-267-8. Human Rights Watch Staff (2002). World Report 2002: Events of 2001, November 2000-November 2001. Human Rights Watch. p. 645. ISBN 978-1-56432-267-8.
  4. „CPJ International Press Freedom Awards 2004“. Committee to Protect Journalists (2004). 2011-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-iyun.
  5. 5,0 5,1 „CPJ International Press Freedom Awards 2004“. Committee to Protect Journalists (2004). 2011-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-iyun. „CPJ International Press Freedom Awards 2004“. Committee to Protect Journalists. 2004. Archived from the original on 31 May 2011. Retrieved 1 June 2011.
  6. 6,0 6,1 „Data – Political Prisoner's health in prisons“. Assistance Association for Political Prisoners ( Burma) (2004-yil 5-oktyabr). 2011-yil 27-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-iyun.
  7. „Heroes of Press Freedom“. The Washington Post (2004-yil 23-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 1-iyun.
  8. Ikki kishi birgalikda sudlangan va 8 yillik qamoq jazosiga hukm qilingan
  9. „CPJ International Press Freedom Awards 2004“. Committee to Protect Journalists (2004). 2011-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-iyun. „CPJ International Press Freedom Awards 2004“. Committee to Protect Journalists. 2004. Archived from the original on 31 May 2011. Retrieved 1 June 2011.
  10. 10,0 10,1 „Myanmar: Travesties of Justice“. Amnesty International (2005). Qaraldi: 2011-yil 1-iyun. „Myanmar: Travesties of Justice“. Amnesty International. 2005. Retrieved 1 June 2011.
  11. Louis Reh. „Burma Named Among Countries Jailing Journalists“. The Irrawaddy (2005-yil 14-dekabr). 2011-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-iyun.
  12. „Two imprisoned journalists released; five others remain behind bars“. IFEX (2005-yil 7-iyul). Qaraldi: 2011-yil 1-iyun.
  13. „CPJ International Press Freedom Awards 2004“. Committee to Protect Journalists (2004). 2011-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-iyun.
  14. „Burma: CPJ Press Freedom Award winner released from prison“. Committee to Protect Journalists (2007-yil 4-yanvar). 2011-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-iyun.
  15. „Heroes of Press Freedom“. The Washington Post (2004-yil 23-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 1-iyun. „Heroes of Press Freedom“. The Washington Post. 23 November 2004. Retrieved 1 June 2011.