Asha Parekh
| Asha Parekh | |
|---|---|
 Parekh 2022-yilda | |
| Tavalludi | 2-oktyabr 1942-yil[1] |
| Fuqaroligi | Hindiston |
| Kasbi |
|
| Faoliyat yillari | 1952-1995 |
| Mukofotlari |
|
Asha Parekh (1942-yil 2-oktyabrda tugʻilgan) hind aktrisasi, rejissyor va prodyuser boʻlib, oʻz faoliyati davomida koʻplab tijoriy jihatdan muvaffaqiyatli filmlarda suratga tushgan. U o‘z davrining eng ko‘p maosh oluvchi aktrisasi bo‘lgan va 1960-1970-yillarning eng muvaffaqiyatli aktrisalaridan biri bo‘lgan.[2][3] U hind kinosida barcha davrlarning eng nufuzli aktrisalaridan biri hisoblanadi.[4] 1992-yilda u kino sohasiga qoʻshgan hissasi uchun Hindiston hukumati tomonidan Padma Shri mukofoti bilan taqdirlangan.
Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asha Parekh — gujaratilik[5] va 1942-yil 2-oktabrda tugʻilgan. Uning onasi Sudha aka Salma Pareh bohra musulmoni, otasi Bachubhai Parekh hindu gujarati edi.[6] Onasi uni erta yoshida hind klassik raqs darslariga qatnashishga yozdirgan va u koʻplab oʻqituvchilardan, jumladan Pandit Bansilal Bharatidan saboq olgan.
Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Parekh oʻz faoliyatini Baby Asha Parekh ekran nomi ostida bola aktrisa sifatida boshlagan. Mashhur rejissyor Bimal Roy uning raqsini sahnada koʻrgan va uni oʻn yoshida Maa (1952) filmida suratga olgan va keyin u Parekh Baap Beti (1954) filmida rol ijro etgan.[7] Oxirgi filmning muvaffaqiyatsizligidan uning hafsalasi pir boʻlgan va u yana bir nechta bolalar rollarini ijro etgan boʻlsa ham, u oʻqishni davom ettirish uchun aktrisalikni tashlab ketgan.[8] Oʻn olti yoshida u yana aktrisalikni sinab koʻrishga va qahramon sifatida debyut qilishga qaror qilgan, lekin u Vijay Bhattning Goonj Uthi Shehnai (1959) filmidan aktrisa Ameeta foydasiga rad etilgan, chunki rejissor uni yulduz emasligini daʼvo qilgan. Aniq sakkiz kundan soʻng, kino produseri Subodh Mukherji va yozuvchi-rejissor Nosir Husayn taklifiga binoan Shammi Kapurning bilan Dil Deke Dekho (1959) filmida qahramon rolini ijro etgan va bu uni ulkan yulduzga aylantirgan.[9]
Shuningdek, u yana oltita filmda oʻzining qahramoni rolini ijro etgan Husayn bilan uzoq muddatli hamkorlikni quyidagi filmlarda boshladi: Jab Pyar Kisi Se Xota Xay (1961), Phir Vohi Dil Laya Xun (1963), Teesri Manzil (1966), Baharon Ke Sapne (1967), Pyar Ka Mausam (1969) va Karvon (1971). Shuningdek, u Nosir Husaynning Manzil Manzil (1984) filmida kameo rolini ijro etgan, u bilan avvalroq 6 ta filmda suratga tushgan. Husayn, shuningdek, uni Baharon Ke Sapne (1967) filmidan boshlab 21 ta filmni tarqatishda ishtirok etdi.[10] Rejissor Raj Xosla oʻzining uchta sevimli filmida tragediya rollarini oʻynatib, unga jiddiy imidj bermaguncha, Parekh oʻzining aksariyat filmlarida birinchi navbatda glamur qiz/aʼlo raqqosa/tomoboy sifatida tanilgan; Do Badan (1966), Chirag (1969) va Asosiy Tulsi Tere Aangan Ki (1978) filmlarida. Rejissyor Shakti Samanta unga boshqa sevimli filmlarda jumladan, Pagla Kahin Ka (1970) va Kati Patang (1970) filmlarida koʻproq dramatik rollarni bergan; ikkinchi film uchun u „Eng yaxshi ayol roli“ uchun Filmfare mukofotiga sazovor boʻlgan.
Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Parekh turmushga chiqmagan. U oʻzining „Xit girl“ memuarida allaqachon turmushi bor rejissyor Nosir Husayn bilan ishqiy munosabatda boʻlganligi haqidagi mish-mishlarni tasdiqlagan[11][12], lekin uning oilasini hurmat qilgani uchun unga turmushga chiqa olmagan.[13] Ilgari, Parekh uzoq vaqtdan beri sevgilisi borligini aytgan, lekin munosabatlar haqida batafsil maʼlumot berishdan bosh tortgan. Uning so‘zlariga ko‘ra, u umrining so‘nggi yilida Nosir Husaynni ko‘rmagan, chunki u xotinining o‘limi tufayli yolg‘izlanib qolgan[14], lekin u 2002-yilda vafotidan bir kun oldin u bilan gaplashgan.[15] U Amerikada yashovchi hind professoriga deyarli turmushga chiqadi, lekin u sevgilisidan voz kechishni istamaydi, shuning uchun u ularning toʻy rejalarini bekor qiladi. U farzand asrab olmoqchi bo‘lgan, biroq uning tug‘ma nuqsonlari borligi sabab shifokorlar farzand asrab olishga ruxsat berishmagan.[16]
Bugungi kunda Parekh oʻzining Kara Bxavan raqs akademiyasi va Mumbayning Santa-Kruz shahridagi Asha Parex kasalxonasiga eʼtiborini qaratadi, kasalxona uning koʻplab insonparvarlik hissalari tufayli uning sharafiga nomlangan.[17][18]
Filmografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Nom | Rol | Eslatma |
|---|---|---|---|
| 1952 | Maa | Bolalar roli | Film Debyuti |
| Aasmaan | Bolalar roli | ||
| 1954 | Dhobi Doctor | Bolalar roli | |
| Shri Chaitanya Mahaprabhu | Bolalar roli | ||
| Baap Beti | Bolalar roli | ||
| 1956 | Ayodhyapati | ||
| 1957 | Ustad | Bolalar roli | |
| Aasha | Asha | Maxsus chiqiqsh | |
| 1959 | Dil Deke Dekho | Neeta Narayan | |
| 1960 | Hum Hindustani | Sudha | |
| Ghunghat | Laxmi | ||
| Jab Pyar Kisise Hota Hai | Nisha R. Singh | ||
| 1961 | Gharana | Usha Gupta | |
| Chhaya | Sarita J. Choudhary | ||
| 1962 | Apna Banake Dekho | ||
| 1963 | Phir Wohi Dil Laya Hoon | Mona | |
| Meri Surat Teri Ankhen | Kavita | ||
| Bin Badal Barsaat | Sandhya Gupta | ||
| Bharosa | Gomti | ||
| Akhand Saubhagyavati | Usha | ||
| 1964 | Ziddi | Asha Singh | |
| 1965 | Mere Sanam | Neena Mehra | |
| 1966 | Teesri Manzil | Sunita | |
| Love in Tokyo | Asha | ||
| Do Badan | Asha | ||
| Aaye Din Bahar Ke | Kanchan | ||
| 1967 | Upkar | Kavita | |
| Baharon Ke Sapne | Geeta | ||
| 1968 | Shikar | Kiran | |
| Kahin Aur Chal | Rajni | ||
| Kanyadaan | Rekha | ||
| 1969 | Sajan | Rajni | |
| Pyar Ka Mausam | Seema Kumar | ||
| Mahal | Roopa Devi | ||
| Chirag | Asha Chibber | ||
| Aya Sawan Jhoom Ke | Aarti | ||
| 1970 | Pagla Kahin Ka | Dr. Shalini „Shalu“ | |
| Naya Raasta | Shallo | ||
| Kankan De Ole | Punjabi film | ||
| Bhai-Bhai | Taaj | ||
| Aan Milo Sajna | Varsha/Deepali | ||
| 1971 | Kati Patang | Madhavi „Madhu“ | Filmfare Award for Best Actress |
| Mera Gaon Mera Desh | Anju | ||
| Jwala | Ranjana | ||
| Jawan Mohabbat | Komal Mathur | ||
| Caravan | Sunita/Soni | ||
| Nadaan | Seema | ||
| 1972 | Samadhi | Champa | |
| Rakhi Aur Hathkadi | Janki/Kiran | ||
| 1973 | Heera | Asha | |
| 1974 | Anjaan Raahen | Geeta | |
| 1975 | Rani Aur Lalpari | Kamla | |
| Zakhmee | Asha | ||
| 1976 | Udhar Ka Sindur | Shanta | |
| 1977 | Kulvadhu | Chandan | |
| Adha Din Adhi Raat | |||
| 1978 | Main Tulsi Tere Aangan Ki | Tulsi Chouhan | |
| 1979 | Prem Vivah | Jamuna | |
| Bin Phere Hum Tere | Sheela | ||
| 1980 | Sau Din Saas Ke | ||
| Bulundi | |||
| 1981 | Aakhri Mujra | ||
| Khel Muqaddar Ka | |||
| Kaalia | Shanti | ||
| 1984 | Pakhandi | ||
| Dharam Aur Kanoon | |||
| Manzil Manzil | Vijayning onasi | ||
| 1985 | Lava | Amarning onasi | |
| 1986 | Preeti | ||
| Car Thief | |||
| 1988 | Sagar Sangam | Mrs. Mehera | |
| Main Tere Liye | |||
| Hamara Khandaan | Priti | ||
| Hum To Chale Pardes | Sharda Singh, Vishallarning onasi | ||
| 1989 | Hathyar | Avinashning onasi | |
| Batwara | Bade Thakurning ayoli | ||
| Sharavegada Saradara | Janaki | ||
| 1993 | Insaaf Ka Khoon | ||
| Professor Ki Padosan | Shobha, professorning onasi | ||
| Bhagyawan | Savitri | ||
| 1994 | Ghar Ki Izzat | Seeta | |
| 1995 | Andolan | ||
| 1999 | Sar Aankhon Par | Oʻzi | Cameo |
Xayriya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Parekh muhtojlar uchun „Bcj kasalxonasi va Asha Parekh tadqiqot markazi“ deb nomlangan kasalxona ochgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Jha, Subhash K. „"I don't feel 75 at all" – Asha Parekh“. Bollywood Hungama (3-oktyabr 2017-yil). Qaraldi: 24-fevral 2018-yil.
- ↑ „O Haseena Zulfo Waali Jaane Jahan! On 77th Birthday, A Look at What Asha Parekh Gave To Cinema“ (en). The Times of India (2-oktyabr 2019-yil). Qaraldi: 2-oktyabr 2019-yil.
- ↑ Bhawana Somaaya. „Screen The Business Of Entertainment-Films-Happenigs“. Screenindia.com. 9-fevral 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-oktyabr 2008-yil.
- ↑ Tribune.com.pk. „Still waiting to work with Dilip Kumar: Asha Parekh“ (en-US). The Express Tribune (8-dekabr 2013-yil). Qaraldi: 17-iyun 2019-yil.
- ↑ Khan, Saeed. „Gujarat woman gave censor the scissors“. The Times of India (6-may 2012-yil). Qaraldi: 24-fevral 2018-yil.
- ↑ „I was enamoured by Nasir saab - Asha Parekh“. Filmfare. Qaraldi: 24-fevral 2018-yil.
- ↑ Parekh, Asha and Mohammed, Khalid.
- ↑ „The Hindu : Poise and pearly smiles“. Hinduonnet.com. 7-dekabr 2003-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-oktyabr 2008-yil.
- ↑ „Interview“. Thirtymm.com. 29-sentyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-sentyabr 2011-yil.
- ↑ Kumar, Anuj. „Jubilee queen, once more“. The Hindu (19-dekabr 2013-yil).
- ↑ https://web.archive.org/web/20091024190704/http://geocities.com/fareeha7/intthr3.html Sadhana (actress) referred to a relationship between Asha and Nasir Hussain, but also acknowledged that she did not know the extent of their relationship]
- ↑ „Lucky strike: Asha Parekh“. filmfare.com.
- ↑ Parekh, Asha and Mohammed, Khalid.
- ↑ „March 2002 indiavarta.com – Startrek“. 18-iyun 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-dekabr 2019-yil.
- ↑ „Express India“. The Indian Express. 16-iyun 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-mart 2011-yil.
- ↑ „Asha Parekh Talks About Her Journey As A Never-Married 77-Year-Old“. Verve Magazine (26-noyabr 2019-yil). Qaraldi: 6-dekabr 2019-yil.
- ↑ „Asha ParekhSpirituality – Indiatimes“. The Times of India. Qaraldi: 27-oktyabr 2008-yil.
- ↑ „Felt miserable, had suicidal thoughts: Asha Parekh on her most successful time“. Hindustan Times (6-aprel 2017-yil).