Asha Parekh

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Asha Parekh

Parekh 2022-yilda
Tavalludi 2-oktyabr 1942-yil (1942-10-02) (80 yosh)[1]
Fuqaroligi Hindiston
Kasbi
  • Aktrisa
  • prodyuser
Faoliyat yillari 1952-1995
Mukofotlari

Asha Parekh (1942-yil 2-oktyabrda tugʻilgan) hind aktrisasi, rejissyor va prodyuser boʻlib, oʻz faoliyati davomida koʻplab tijoriy jihatdan muvaffaqiyatli filmlarda suratga tushgan. U o‘z davrining eng ko‘p maosh oluvchi aktrisasi bo‘lgan va 1960-1970-yillarning eng muvaffaqiyatli aktrisalaridan biri bo‘lgan.[2][3] U hind kinosida barcha davrlarning eng nufuzli aktrisalaridan biri hisoblanadi.[4] 1992-yilda u kino sohasiga qoʻshgan hissasi uchun Hindiston hukumati tomonidan Padma Shri mukofoti bilan taqdirlangan.

Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asha Parekh — gujaratilik[5] va 1942-yil 2-oktabrda tugʻilgan. Uning onasi Sudha aka Salma Pareh bohra musulmoni, otasi Bachubhai Parekh hindu gujarati edi.[6] Onasi uni erta yoshida hind klassik raqs darslariga qatnashishga yozdirgan va u koʻplab oʻqituvchilardan, jumladan Pandit Bansilal Bharatidan saboq olgan.

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Parekh oʻz faoliyatini Baby Asha Parekh ekran nomi ostida bola aktrisa sifatida boshlagan. Mashhur rejissyor Bimal Roy uning raqsini sahnada koʻrgan va uni oʻn yoshida Maa (1952) filmida suratga olgan va keyin u Parekh Baap Beti (1954) filmida rol ijro etgan.[7] Oxirgi filmning muvaffaqiyatsizligidan uning hafsalasi pir boʻlgan va u yana bir nechta bolalar rollarini ijro etgan boʻlsa ham, u oʻqishni davom ettirish uchun aktrisalikni tashlab ketgan.[8] Oʻn olti yoshida u yana aktrisalikni sinab koʻrishga va qahramon sifatida debyut qilishga qaror qilgan, lekin u Vijay Bhattning Goonj Uthi Shehnai (1959) filmidan aktrisa Ameeta foydasiga rad etilgan, chunki rejissor uni yulduz emasligini daʼvo qilgan. Aniq sakkiz kundan soʻng, kino produseri Subodh Mukherji va yozuvchi-rejissor Nosir Husayn taklifiga binoan Shammi Kapurning bilan Dil Deke Dekho (1959) filmida qahramon rolini ijro etgan va bu uni ulkan yulduzga aylantirgan.[9]

Shuningdek, u yana oltita filmda oʻzining qahramoni rolini ijro etgan Husayn bilan uzoq muddatli hamkorlikni quyidagi filmlarda boshladi: Jab Pyar Kisi Se Xota Xay (1961), Phir Vohi Dil Laya Xun (1963), Teesri Manzil (1966), Baharon Ke Sapne (1967), Pyar Ka Mausam (1969) va Karvon (1971). Shuningdek, u Nosir Husaynning Manzil Manzil (1984) filmida kameo rolini ijro etgan, u bilan avvalroq 6 ta filmda suratga tushgan. Husayn, shuningdek, uni Baharon Ke Sapne (1967) filmidan boshlab 21 ta filmni tarqatishda ishtirok etdi.[10] Rejissor Raj Xosla oʻzining uchta sevimli filmida tragediya rollarini oʻynatib, unga jiddiy imidj bermaguncha, Parekh oʻzining aksariyat filmlarida birinchi navbatda glamur qiz/aʼlo raqqosa/tomoboy sifatida tanilgan; Do Badan (1966), Chirag (1969) va Asosiy Tulsi Tere Aangan Ki (1978) filmlarida. Rejissyor Shakti Samanta unga boshqa sevimli filmlarda jumladan, Pagla Kahin Ka (1970) va Kati Patang (1970) filmlarida koʻproq dramatik rollarni bergan; ikkinchi film uchun u „Eng yaxshi ayol roli“ uchun Filmfare mukofotiga sazovor boʻlgan.

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Parekh Sushmita Sen va Aruna Irani bilan 70 yoshini nishonlamoqda

Parekh turmushga chiqmagan. U oʻzining „Xit girl“ memuarida allaqachon turmushi bor rejissyor Nosir Husayn bilan ishqiy munosabatda boʻlganligi haqidagi mish-mishlarni tasdiqlagan[11][12], lekin uning oilasini hurmat qilgani uchun unga turmushga chiqa olmagan.[13] Ilgari, Parekh uzoq vaqtdan beri sevgilisi borligini aytgan, lekin munosabatlar haqida batafsil maʼlumot berishdan bosh tortgan. Uning so‘zlariga ko‘ra, u umrining so‘nggi yilida Nosir Husaynni ko‘rmagan, chunki u xotinining o‘limi tufayli yolg‘izlanib qolgan[14], lekin u 2002-yilda vafotidan bir kun oldin u bilan gaplashgan.[15] U Amerikada yashovchi hind professoriga deyarli turmushga chiqadi, lekin u sevgilisidan voz kechishni istamaydi, shuning uchun u ularning toʻy rejalarini bekor qiladi. U farzand asrab olmoqchi bo‘lgan, biroq uning tug‘ma nuqsonlari borligi sabab shifokorlar farzand asrab olishga ruxsat berishmagan.[16]

Bugungi kunda Parekh oʻzining Kara Bxavan raqs akademiyasi va Mumbayning Santa-Kruz shahridagi Asha Parex kasalxonasiga eʼtiborini qaratadi, kasalxona uning koʻplab insonparvarlik hissalari tufayli uning sharafiga nomlangan.[17][18]

Filmografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yil Nom Rol Eslatma
1952 Maa Bolalar roli Film Debyuti
Aasmaan Bolalar roli
1954 Dhobi Doctor Bolalar roli
Shri Chaitanya Mahaprabhu Bolalar roli
Baap Beti Bolalar roli
1956 Ayodhyapati
1957 Ustad Bolalar roli
Aasha Asha Maxsus chiqiqsh
1959 Dil Deke Dekho Neeta Narayan
1960 Hum Hindustani Sudha
Ghunghat Laxmi
Jab Pyar Kisise Hota Hai Nisha R. Singh
1961 Gharana Usha Gupta
Chhaya Sarita J. Choudhary
1962 Apna Banake Dekho
1963 Phir Wohi Dil Laya Hoon Mona
Meri Surat Teri Ankhen Kavita
Bin Badal Barsaat Sandhya Gupta
Bharosa Gomti
Akhand Saubhagyavati Usha
1964 Ziddi Asha Singh
1965 Mere Sanam Neena Mehra
1966 Teesri Manzil Sunita
Love in Tokyo Asha
Do Badan Asha
Aaye Din Bahar Ke Kanchan
1967 Upkar Kavita
Baharon Ke Sapne Geeta
1968 Shikar Kiran
Kahin Aur Chal Rajni
Kanyadaan Rekha
1969 Sajan Rajni
Pyar Ka Mausam Seema Kumar
Mahal Roopa Devi
Chirag Asha Chibber
Aya Sawan Jhoom Ke Aarti
1970 Pagla Kahin Ka Dr. Shalini „Shalu“
Naya Raasta Shallo
Kankan De Ole Punjabi film
Bhai-Bhai Taaj
Aan Milo Sajna Varsha/Deepali
1971 Kati Patang Madhavi „Madhu“ Filmfare Award for Best Actress
Mera Gaon Mera Desh Anju
Jwala Ranjana
Jawan Mohabbat Komal Mathur
Caravan Sunita/Soni
Nadaan Seema
1972 Samadhi Champa
Rakhi Aur Hathkadi Janki/Kiran
1973 Heera Asha
1974 Anjaan Raahen Geeta
1975 Rani Aur Lalpari Kamla
Zakhmee Asha
1976 Udhar Ka Sindur Shanta
1977 Kulvadhu Chandan
Adha Din Adhi Raat
1978 Main Tulsi Tere Aangan Ki Tulsi Chouhan
1979 Prem Vivah Jamuna
Bin Phere Hum Tere Sheela
1980 Sau Din Saas Ke
Bulundi
1981 Aakhri Mujra
Khel Muqaddar Ka
Kaalia Shanti
1984 Pakhandi
Dharam Aur Kanoon
Manzil Manzil Vijayning onasi
1985 Lava Amarning onasi
1986 Preeti
Car Thief
1988 Sagar Sangam Mrs. Mehera
Main Tere Liye
Hamara Khandaan Priti
Hum To Chale Pardes Sharda Singh, Vishallarning onasi
1989 Hathyar Avinashning onasi
Batwara Bade Thakurning ayoli
Sharavegada Saradara Janaki
1993 Insaaf Ka Khoon
Professor Ki Padosan Shobha, professorning onasi
Bhagyawan Savitri
1994 Ghar Ki Izzat Seeta
1995 Andolan
1999 Sar Aankhon Par Oʻzi Cameo

Xayriya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Parekh muhtojlar uchun „Bcj kasalxonasi va Asha Parekh tadqiqot markazi“ deb nomlangan kasalxona ochgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Jha, Subhash K. „"I don't feel 75 at all" – Asha Parekh“. Bollywood Hungama (3-oktyabr 2017-yil). Qaraldi: 24-fevral 2018-yil.
  2. „O Haseena Zulfo Waali Jaane Jahan! On 77th Birthday, A Look at What Asha Parekh Gave To Cinema“ (en). The Times of India (2-oktyabr 2019-yil). Qaraldi: 2-oktyabr 2019-yil.
  3. Bhawana Somaaya. „Screen The Business Of Entertainment-Films-Happenigs“. Screenindia.com. 9-fevral 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-oktyabr 2008-yil.
  4. Tribune.com.pk. „Still waiting to work with Dilip Kumar: Asha Parekh“ (en-US). The Express Tribune (8-dekabr 2013-yil). Qaraldi: 17-iyun 2019-yil.
  5. Khan, Saeed. „Gujarat woman gave censor the scissors“. The Times of India (6-may 2012-yil). Qaraldi: 24-fevral 2018-yil.
  6. „I was enamoured by Nasir saab - Asha Parekh“. Filmfare. Qaraldi: 24-fevral 2018-yil.
  7. Parekh, Asha and Mohammed, Khalid.
  8. „The Hindu : Poise and pearly smiles“. Hinduonnet.com. 7-dekabr 2003-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-oktyabr 2008-yil.
  9. „Interview“. Thirtymm.com. 29-sentyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-sentyabr 2011-yil.
  10. Kumar, Anuj. „Jubilee queen, once more“. The Hindu (19-dekabr 2013-yil).
  11. https://web.archive.org/web/20091024190704/http://geocities.com/fareeha7/intthr3.html Sadhana (actress) referred to a relationship between Asha and Nasir Hussain, but also acknowledged that she did not know the extent of their relationship]
  12. „Lucky strike: Asha Parekh“. filmfare.com.
  13. Parekh, Asha and Mohammed, Khalid.
  14. „March 2002 indiavarta.com – Startrek“. 18-iyun 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-dekabr 2019-yil.
  15. „Express India“. The Indian Express. 16-iyun 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-mart 2011-yil.
  16. „Asha Parekh Talks About Her Journey As A Never-Married 77-Year-Old“. Verve Magazine (26-noyabr 2019-yil). Qaraldi: 6-dekabr 2019-yil.
  17. „Asha ParekhSpirituality – Indiatimes“. The Times of India. Qaraldi: 27-oktyabr 2008-yil.
  18. „Felt miserable, had suicidal thoughts: Asha Parekh on her most successful time“. Hindustan Times (6-aprel 2017-yil).