Arxitektonika

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Arxitektonika (lot. architektonike — qurilish sanʼati) — sanʼat, koʻpincha meʼmorlik asarlarining asosiy va ikkinchi darajali qismlarining oʻzaro mutanosibligi. A. qonunlari tizimi sifatida oʻzaro muno-sabatda boʻlgan qismlarning uygʻunligi, mutanosibligi va muvofiqligini ifo-dalaydi. Masalan, Buxorodagi Somoniylar maqbarasi (9 — 10-asrlar). Maqbaraning hamma qismlari (kub va gumbaz sathi) handasiy mutanosiblik qonunlariga boʻysungan. Oʻzbekiston meʼmorligida ikki xil tizimi kuzatiladi: sinchkor bi-nolar va toku ravokli binolar. Sinchkor Ada ustun va toʻsinlar keng qoʻllaniladi. Toqu ravoqli A.da asosan gʻish-tin maxr-batli binolar yaratilgan.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil