Kontent qismiga oʻtish

Arsenal F.C.

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Arsenal (futbol klubi)dan yoʻnaltirildi)
Arsenal
Toʻliq nomi Arsenal Football Club[1]
Laqabi The Gunners
Asos solingan oktyabr1886 (137 yil avval) (1886-10)
Emirates Stadium
Sigʻimi 60,704
Egasi Kroenke Sports & Entertainment
Co-chairmen Stan va Josh Kroenke
Direktori Mikel Arteta
Liga Angliya Premyer-ligasi
Oʻrni Andoza:English football updater
Vebsayti Klub sayti
Amaldagi mavsum

Arsenal (inglizcha: Arsenal Football Club; arabcha talaffuzi: [ˈɑrsənəl]) – Londonning professional futbol klublaridan biri. 1886-yilda Dial Square nomi bilan asos solingan. Angliya premyer ligasida qatnashib butun tarixining asosiy qismida premyer ligada qatnashib kelmoqda. Angliyada XX asrning eng muvaffaqiyatli klubi nomini olgan. Arsenal Angliya Primer ligasini 13 marotaba, Angliya kubogini 12 marotaba yutgan. Arsenal 1marotaba Uefa Chempionlar ligasi(2006) va Yevropa ligasi (2019) finalchisi boʻlgan. Arsenal muxlislari oʻzlarini „Gunners“ yaʼni „Toʻpchilar“ deb atashadi. Murabbiy Mikel Arteta.

Shakllanishi (1886-1925)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Arsenal“ klubi 1886-yil oktyabr oyida Londonning janubi-sharqida Vulvichda joylashgan „Royal Arsenal“ artilleriya zavodi ishchilari tomonidan tashkil etilgan. Dastlab klub „Dayal Skuer“ (ingl. Dial Square) (koʻplab birinchi tarkib oʻyinchilari ishlagan kema qurilishi ustaxonalaridan biri nomi bilan)[2]. Oʻzining birinchi oʻyinini „Arsenal“ 1886-yil 11-dekabrda "Istern Wonderers"ga qarshi oʻtkazdi. „Kanonirlar“ 6:0 hisobida gʻalaba qozondi. Ikki hafta oʻtgach, Rojdestvo kuni futbolchilar yigʻilishi tashkil etildi, unda klubni „Royal Arsenal“ deb nomlashga qaror qilindi, oʻyinlar oʻtkaziladigan joy va oʻyinchilar shakli tanlandi. Qizil rangni Nottingem Forestning sobiq futbolchisi Fradbeardsli taklif qilgan. 1891-yilda klub professional maqomga ega boʻlganidan soʻng, u „Vulij Arsenal“ (ingl. Woolwich Arsenal). Muxlislar klubni „Vulij Reds“deb ham atashgan. „Vulvich Arsenal“ 1893-yilda futbol ligasiga qoʻshildi va buni amalga oshirgan birinchi Janubiy jamoa boʻldi.

Klub ikkinchi divizionda start oldi va 1904-yilda birinchi divizionga yoʻl oldi. Biroq, klubning geografik uzoqligi oʻyinlarda kam ishtirok etishiga sabab boʻldi, bu esa moliyaviy muammolarga olib keldi. 1913-yilda (ikkinchi divizionga qaytganidan koʻp oʻtmay) klub Temza daryosidan oʻtib, yangi arenani – London shimolida joylashgan Hayberi stadionini egallab oldi. (Xayberi 2006-yil avgust oyigacha „Arsenal“ ning uy arenasida boʻlib, klub yangi „Amirliklar“stadionini qurib bitkazdi. Jamoa keyingi 1914-yilda „Vulvich“ qismini oʻz nomidan olib tashladi. 1914/1915-yilgi mavsumni „Arsenal“ 5-oʻrinni egallab yakunladi, ammo shunga qaramay birinchi divizionga oʻtkazildi. Keyin birinchi diviziondagi jamoalar sonini 20 dan 22 gacha oshirishga qaror qilindi. ammo ikkinchi divizionda birinchi va ikkinchi oʻrinni egallagan ikkita jamoa bilan boʻlinishni kengaytirish oʻrniga, Genri Norris („Arsenal“ egasi) jon Makkenni („Liverpul“ egasi, futbol Ligasi raisi va Norrisning doʻsti) ishontirishga muvaffaq boʻldi) Liga aʼzolarining ovoz berishiga birinchi divizionga yoʻllanmalar taqdirini taqdim etish. Ulardan biriga yetti nomzod bor edi, ular orasida „Arsenal“ (ikkinchi divizionda 5-oʻrin), "Tottenxem Hotspur" (birinchi divizionda 20-oʻrin), „Barnsli“ (ikkinchi divizionda 3-oʻrin) va „Vulverhempton Vanderers“ (4-oʻrin) bor edi. ikkinchi divizionda). Makkena „Arsenal“ ga murojaat qilib, bu klub ligaga jiddiy xizmat koʻrsatganini taʼkidladi va „Arsenal“ futbol Ligasida „Tottenxem“dan 15 yil koʻproq boʻlganini eslatdi. Ovoz berishda „Arsenal“katta farq bilan gʻalaba qozondi. Qolgan yoʻllanmalar „Chelsea“ (birinchi divizionda 19-oʻrin), „Derbi Kaunti“ va „Preston North End“ (ikkinchi divizionda 1-va 2-oʻrinlar) ga berildi. Ushbu hikoya „Arsenal“ va „Tottenxem“ oʻrtasidagi murosasiz dushmanlikning boshlanishi boʻlib xizmat qildi, „kanonerlar“ esa oʻshandan beri hech qachon Angliya chempionatining yuqori divizionini tark etmadi.

1925-yilda „Arsenal“ menejeri lavozimiga Gerbert Chapman tayinlandi. Chapman rahbarligida 1924-yilda" Xaddersfild Town " jamoasi ligada birinchi oʻrinni egalladi. Bu odam „Arsenal“ ga muvaffaqiyatning dastlabki daqiqalarini keltirdi. 1925-yilda „oʻyindan tashqari“qoidasi oʻzgartirildi. Chapman birinchilardan boʻlib ushbu qoidalarni oʻzgartirishdan qanday foyda olish mumkinligini tushundi. Uning inqilobiy taktikasi va mashgʻulot usullari, Aleks Jeyms va Kliff Bastin singari yulduz futbolchilar bilan birgalikda 30-yillarda klubning ustun boʻlishiga yordam berdi[3].

Chepmen davri (1925—1934)

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Chepmen tomonidan yaratilingan „Double-ve sxemasi“

Chepmen klubdagi faoliyatini Sanderlend hujumchisi Bakenni sotib olish bilan boshlaydi. Lesli Nayton ushbu futbolchini istefoga chiqarilishidan bir necha oy oldin sotib olmoqchi boʻlgan, biroq Sanderlend katta miqdorda pul soʻraganligi sababli bu harid amalga oshmagan. 1925—1926-yilgi mavsumda „Arsenal“ Chepmenning sobiq klubi „Huddersfield Town“dan 5 ochko ortda qolgan holda ligada ikkinchi oʻrinni egallaydi. 1926—1927-yilgi mavsumda ligada oʻrtamiyona boʻlgan „Arsenal“ Angliya kubogi finaliga chiqadi va finalda Cardiff city ustidan gʻalaba qozonadi. 1930 va 1938-yillar oraligʻida „Arsenal“ 5 marta Birinchi divizionda va ikki marta Angliya kubogida gʻolib chiqadi. Chepman 1937-yilda pnevmoniya kasalligidan vafot etadi.

1970—1971-yilgi mavsumda „Arsenal“ oʻzining birinchi dublini qoʻlga kiritadi. Ammo toʻsatdan jamoaning shakllanishida katta rol oʻynagan asosiy jamoa bosh murabbiyi Donald Xou istefoga chiqadi. Shundan soʻng klubning asosiy oʻyinchilari asta sekin ketishni boshladilar. „Arsenal“ 3 marotaba ketma ket Angliya kubogi finalida ishtirok etgan jamoaga aylangan (1978, 1979, 1980-yillar).

1986-yildan boshlab klub sobiq futbolchisi va afsonasi George Graham murabbiy sifatida klubdagi faoliyatini boshlaydi. Bungacha u Millwall klubida 4 yil ishlaydi.

Venger davri (1996–2018)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Choʻqqiga qaytish

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Arsenal—Sheffield Wednesday. 2000-yil

1996-yilda Arsène Wengerning jamoa bosh murabbiyi etib tayinlanishi matbuot va muxlislar uchun mutlaqo kutilmagan voqea boʻladi. „Arsen kim?“ degan savol juda mashhur boʻlib ketadi. Oʻshanda Venger Yaponiyada ishlagan va u haqida kam odam eshitgan. Uning rahbarligida koʻplab yosh isteʼdodlar jahon miqyosidagi yulduzlarga aylanishdi. Qolaversa, Venger „Arsenal“ning avvalgi zerikarli va monoton oʻyin uslubidan uzoqlashdi. U jamoaga ajoyib hujumkor oʻyinni singdirdi, bu umumiy samaradorlik bilan birga tobora koʻproq muxlislarning mehrini qozondi. „Arsenal“ Venger qoʻl ostida ikkinchi mavsumni dubl bilan yakunladi. Arsen Angliya chempionligini qoʻlga kiritgan birinchi xorijlik murabbiyga aylangan.

= "Emirates"ga koʻchish va sovrinsiz seriya (2006-2014)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yangi stadiondagi birinchi mavsumni jamoaning maqsadlari va istiqbollarini inobatga olgan holda muvaffaqiyatli deb atash qiyin edi. „Arsenal“ 68 ochko bilan chempionatda toʻrtinchi oʻrinni egallagan va Liga kubogi finalida Londonning Chelsi klubiga magʻlub boʻlgan edi. Bu klub uchun oʻtish mavsumi edi. Klubdagi Robert Pires, Sol Campbell, Ashley Cole kabi veteranlar klubni tark etgan, Arsenal afsonasi Dennis Bergkamp esa umuman faoliyatini yakunlagan edi. Klub Denílson Neves va Tomáš Rosický sotib olib jamoani yoshartirish ishlarini olib borayotgan edi. Shuningdek Theo Walcott, Mathieu Flamini, Emmanuel Adebayor va Sesk Fabregas kabi futbolchilarning oʻyinidagi progress jamoa rivojiga katta hissa qoʻshgan. „Arsenal“ muxlislarining asosiy raqiblari Tottenxem muxlislari hisoblanadi. Bu ikki klub oʻrtasidagi oʻyin „Shimoliy London derbisi“ deb nomlanadi.

Emirates stadionidagi Arsenal muxlislari

„Arsenal“ muxlislari koʻpincha oʻzlarini „Gunnerlar“ deb atashadi, bu nom jamoaning „kanonirlar“ laqabidan olingan. Bu taxallusning aniq kelib chiqishi nomaʼlum. Rasmiy fan klublar juda ham koʻp mamlakatlarda mavjud. Har bir mamlakatda turli shaharlarda oʻyinlarni tomosha qilish uchun yigʻiladigan muxlislar jamiyati mavjud[4].

Klub logotipi

[tahrir | manbasini tahrirlash]


Jamoa tarkibi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
31 January 2024[5]
Amplua Futbolchi
1  ENG DR Aaron Ramsdale
2  FRA HM William Saliba
4  ENG HM Ben White
5  GHA YH Thomas Partey
6  BRA HM Gabriel Magalhães
7  ENG HJ Bukayo Saka
8  NOR YH Martin Ødegaard (captain)[6]
9  BRA HJ Gabriel Jesus
10  ENG YH Emile Smith Rowe
11  BRA HJ Gabriel Martinelli
12  NED HM Jurriën Timber
14  ENG HJ Eddie Nketiah
15  POL HM Jakub Kiwior
Amplua Futbolchi
17  POR HM Cédric Soares
18  JPN HM Takehiro Tomiyasu
19  BEL HJ Leandro Trossard
20  ITA YH Jorginho
21  POR YH Fábio Vieira
22  ESP DR David Raya (on loan from Brentford)[7]
24  ENG HJ Reiss Nelson
25  EGY YH Mohamed Elneny
29  GER YH Kai Havertz
31  EST DR Karl Hein
35  UKR HM Oleksandr Zinchenko
41  ENG YH Declan Rice

Ijaraga berilgan futbolchilari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Amplua Futbolchi
3  SCO HM Kieran Tierney (at Real Sociedad until 30 June 2024)[8]
23  BEL YH Albert Sambi Lokonga (at Luton Town until 30 June 2024)[9]
27  BRA HJ Marquinhos (at Fluminense until 1 January 2025)[10]
Amplua Futbolchi
33  ENG DR Arthur Okonkwo (at Wrexham until 30 June 2024)[11]
 POR HM Nuno Tavares (at Nottingham Forest until 30 June 2024)[12]
31-Yanvar 2024-yil[13]
Arsenal safida kamida bitta oʻyin oʻtkazganlar roʻyxatga kiritilgan[14].
Amplua Futbolchi
63  ENG YH Ethan Nwaneri
67  ENG YH Charlie Patino (on loan at Swansea City until 30 June 2024)[15]
Amplua Futbolchi
71  ENG YH Charles Sagoe Jr. (on loan at Swansea City until 30 June 2024)[16]


  1. „The Arsenal Football Club“. Companies House. Government of the United Kingdom. 2022-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 14-fevral.
  2. „Английский язык“. Qaraldi: 2024-yil 28-may.
  3. „Arsenal 1-1 (5-4 pens) Liverpool: Gunners win on penalties“. Qaraldi: 2024-yil 28-may.
  4. „Про фан-клуб ARSSC“ (ru). Официальный фан-клуб лондонского «Арсенала» в СНГ — ARSSC. 2021-yil 19-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 19-aprel.
  5. „Squad: First team“. Arsenal F.C.. 2023-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 31-yanvar.
  6. „Martin Odegaard named captain“. Arsenal F.C. (2022-yil 30-iyul). Qaraldi: 2023-yil 8-sentyabr.
  7. „David Raya joins on season-long loan“. Arsenal F.C. (2023-yil 15-avgust). Qaraldi: 2023-yil 15-avgust.
  8. „Kieran Tierney joins Real Sociedad on loan“. Arsenal F.C. (2023-yil 27-avgust). 2023-yil 27-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 27-avgust.
  9. „Sambi Lokonga joins Luton Town on loan“. Arsenal F.C. (2023-yil 1-sentyabr). 2023-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-sentyabr.
  10. „Marquinhos joins Fluminense on loan“. Arsenal F.C. (2024-yil 15-fevral). Qaraldi: 2024-yil 15-fevral.
  11. „Arthur Okonkwo joins Wrexham on loan“. Arsenal F.C. (2023-yil 1-sentyabr). 2023-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-sentyabr.
  12. „Nuno Tavares joins Nottingham Forest on loan“. Arsenal F.C. (2023-yil 1-sentyabr). 2023-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-sentyabr.
  13. „Academy“. Arsenal F.C.. 2021-yil 7-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 31-yanvar.
  14. „Arsenal FC, Players from A-Z“. worldfootball.net. Qaraldi: 2024-yil 31-yanvar.
  15. „Charlie Patino joins Swansea City on loan“. Arsenal F.C. (2023-yil 11-avgust). Qaraldi: 2023-yil 4-oktyabr.
  16. „Charles Sagoe Jr joins Swansea City on loan“. Arsenal F.C. (2024-yil 1-fevral). Qaraldi: 2024-yil 2-fevral.