Arktikada qidiruv va qutqaruv bitimi
Arktikada qidiruv va qutqaruv bitimi (rasmiy nomi Arktikada aeronavtika va dengizda qidiruv va qutqaruv ishlari boʻyicha hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim) — Arktika kengashiga aʼzo davlatlar – Kanada, Daniya, Finlandiya, Islandiya, Norvegiya, Rossiya, Shvetsiya va Amerika Qo'shma Shtatlari oʻrtasida 2011-yil 12-mayda Nuuk shahrida (Grenlandiya) tuzilgan xalqaro shartnoma[1].
Shartnoma Arktikada xalqaro qidiruv va qutqaruv (SAR) qamrovi va javob choralarini muvofiqlashtiradi va har bir ishtirokchi davlatning SAR mas'uliyatini bo'yniga oladi[1]. Arktikadagi qarama-qarshi hududiy da'volarni hisobga olgan holda, shartnoma "qidiruv va qutqaruv hududlarini delimitatsiya qilish davlatlar o'rtasidagi hech qanday chegara yoki ularning suvereniteti, suveren huquqlari yoki yurisdiksiyasi bilan bog'liq emas va delimitatsiyaga zarar yetkazmaydi".
Shartnoma imzolovchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]
1. Kanada hukumati nomidan Leon Aglukkak (Kanada sog'liqni saqlash vaziri);
2. Islandiya hukumati nomidan Ossur Skarfedenisson (Islandiya tashqi ishlar vaziri);
3. Daniya Hukumati nomidan Lene Espersen (Daniya tashqi ishlar vaziri);
4. Norvegiya hukumati nomidan - Jonas Gahr Støre (Norvegiya tashqi ishlar vaziri);
5. Farer orollari hukumati nomidan Kay Leo Yoxannessen (Farer orollari Bosh vaziri);
6. Shvetsiya hukumati nomidan - Karl Bildt (Shvetsiya tashqi ishlar vaziri);
7. Grenlandiya hukumati nomidan - Kuupik Kleist (Grenlandiya Bosh vaziri);
8. Rossiya Federatsiyasi hukumati nomidan - Sergey Lavrov (Rossiya Federatsiyasi Tashqi ishlar vaziri);
9. Finlandiya hukumati nomidan - Yaakko Layavaya (Finlandiya tashqi ishlar vazirining o'rinbosari);
10. AQSh hukumati nomidan - Hillari Klinton (AQSh Davlat kotibi)
Arktikada qidiruv va qutqaruv shartnomasi Arktika kengashi homiyligida olib borilgan birinchi majburiy kelishuvdir. Shartnoma Arktika mintaqasining global isish tufayli foydalanish imkoniyati yaxshilangani natijasida ortib borayotgan iqtisodiy ahamiyatini aks ettiradi[2][1].
Kanada hukumati shartnomaning depozitariysi hisoblanadi. U 2013-yil 19-yanvarda uni imzolagan sakkizta davlatning har biri tomonidan ratifikatsiya qilinganidan keyin kuchga kirdi.
|
|
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Buixadé Farré, Albert; Stephenson, Scott R.; Chen, Linling; Czub, Michael; Dai, Ying; Demchev, Denis; Efimov, Yaroslav; Graczyk, Piotr; Grythe, Henrik (16–oktabr 2014–yil). „Commercial Arctic shipping through the Northeast Passage: Routes, resources, governance, technology, and infrastructure“. Polar Geography. 37-jild, № 4. Taylor & Francis. 298–324-bet. doi:10.1080/1088937X.2014.965769.
{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () - ↑ Koring, Paul. „Arctic treaty leaves much undecided“. The Globe and Mail (12-may 2011-yil). Qaraldi: 13-may 2011-yil.
- ↑ Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedAMSA 2009