Arabshunos

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Zamonaviy dunyoda, asosan Amerika siyosiy nutqida qo'llanilganidek, arabshunos atamasi odatda arab tili va madaniyati bo'yicha tajriba yoki ixtisoslikka ega bo'lgan arab bo'lmagan kuzatuvchiga ishora qiladi, u arab-isroil mojarosiga nisbatan arab siyosiy qarashlarining xayrixohi deb hisoblanadi . Amerika Qo'shma Shtatlarida arabshunoslarga nisbatan noxolislikda ayblovlar paydo bo'ldi va bu atamani haqorat sifatida qo'llashdi, bu yerda davlat xizmatidagi "arabchilar ", asosan Davlat departamentida, sionistik va yahudiy tashkilotlar va sharhlovchilar tomonidan "arabparast" sifatida qabul qilingan. Bu holat Ikkinchi Jahon urushi va Falastinning bo'linishi arafasida boʼlgan. [1][2]

Rafael Medoff Amerikadagi yahudiy hamjamiyati markaziy sahnaga chiqishdan oldin qanday qilib oʼz holatidan chiqib, sahna ortidagi hokimiyat siyosatida rol o'ynashini tasvirlaydi va davr haqida shunday yozadi: "Amerika Qo'shma Shtatlaridagi yahudiylarning siyosiy kurashining ko'p qismi so'nggi yillarda, 1940-yillar amerikalik sionistlar va Davlat departamenti arabistlari oʻrtasidagi kurashning maqsadi Oq uy, Kongress va Amerika jamoatchiligi qalbi va ongi uchun edi. Matbuot orqali sionistlar an'anaviy donolikni yaratish uchun tanqidiy kurash olib borishdi." [3] Bunday siyosiy mazmunning paydo bo'lishi uchun xuddi shunday vaqt oralig'ida, 1971-yilda Jozef Kraft tomonidan taqdim etilgan edi, u arabshunos atamasi dastlab arab tilida o'qitilgan va Yaqin Sharqni o'rganishni o'ziga tegishli zaruriy ish qilgan har qanday kishini nazarda tutganini aytgan. Biroq, so'nggi qirq yillikda, bu atama Yaqin Sharqda ko'p vaqt o'tkazgan va arab tilida koʼp kitoblar o'qigan, hukumatning Yaqin Sharq mutaxassislariga murojaat qilish uchun yanada aniqroq va haqoratli tarzda ishlatilgan arab targʼibotchisi yoki umuman "arabparast" bo'lgan. [4]

Davlat departamenti arabshunoslari uzoq vaqtdan beri Vashington neokonservatorlarining sevimli nishoniga aylangan, chunki ularning Isroil siyosatidagi Likud yoʼnalishini qo'llab-quvvatlashi ularni Vashingtonda AQSh tashqi siyosati bilan Isroilni qo'llab-quvvatlash va arab manfaatlarini tan olish o'rtasida tenglikni saqlash bo'yicha har qanday sa'y-harakatlarga qarshi qiladi. [5]

Yaqinda Amerikaning Yaqin Sharqdagi tashqi siyosatining rivojlanishini tasvirlar ekan, Metyu Jeykobs arabist atamasini umuman ishlatishdan qochadi, chunki bu 1950-yillarning oʻrtalariga qadar Yaqin Sharqdagi bir nechta professional kuzatuvchilar ega boʻlgan til koʻnikmalarini koʻrsatadi va bu til koʻnikmalariga ega edi. Bu atama 1970-yillarning boshidan beri muhim siyosiy oqibatlarga olib keladigan bahsli va hatto kamsituvchi atamaga aylandi. [6]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Robert D. Kaplan, Arabists: The Romance of an American Elite, Simon and Schuster (1995), pp. 6–7
  2. Richard B. Parker, Review of Kaplan's The Arabists: The Romance of an American Elite; first published in Journal of Palestine Studies, Volume XXIV/1 – Number 93, 1994
  3. Rafael Medoff, Jewish Americans and Political Participation: A Reference Handbook, p. 135
  4. Joseph Kraft, "Those Arabists in the State Department," New York Times Magazine, Nov 7, 1971, pp. 82, 88, 89, 92. Cited in Matthew F. Jacobs, Imagining the Middle East: The Building of an American Foreign Policy, 1918–1967, p. 285. University of North Carolina Press, 2011
  5. In Defense of State Time, April 23, 2003.
  6. Matthew F. Jacobs, Imagining the Middle East: The Building of an American Foreign Policy, 1918–1967, p. 6. University of North Carolina Press, 2011

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]