Anyte

Renée Vivien Les Kitharèdes kitobi uchun Lucien Lévy-Dhurmer Anyte tasvirlari

Tegehaning Anyte − Arkadyadagi Tegehdan kelgan yunon shoiri boʻlgan. Uning hayoti haqida kam narsa maʼlum, ammo unga tegishli yigirma toʻrtta epigramm yunon anthologiyasida saqlanib qolgan va ulardan biri Yulius Pollux tomonidan yozib qoldirilgan. Ushbu maʼlumotlardan toʻqqizta tasi odatda haqiqiy deb qabul qilingan. Anyte janrga qishloq mavzularini joriy etgan, bu Hellenistik epigrammalarda standart mavzuga aylangan. Anyte Palatin antologiyasida Antipater of Thessalonica tomonidan roʻyxatga olingan toʻqqizta qadimiy ayol shoirlardan biri boʻlgan. Uning pastoralik sheʼriyatlari Teokrat taʼsir koʻrsatgan boʻlishi mumkin va uning asarlari keyinchalik Ovid kabi bir nechta shoirlar tomonidan oʻzgartirilgan.

Hayoti

Anyte hayoti haqida hech qanday ishonchli maʼlumotlar saqlanib qolmagan va u faqat uning ish uslubidan taxminlar boʻlgan. Shu sababli uning asarlarining III asrning ikkinchi yarmida boʻlgan takrorlashlariga asoslanib yozilgan. Julius Polluxning aytishicha, milodiy ikkinchi asrda u Arkadyadagi Tegeyadan yashab oʻtgan. Yunon anthologiyasida qayd etilgan alternativa anʼana, Anyte Lesbosdagi Mytilen ekanligini taʼkidlagan. Anyteʼning doriya dialektidan foydalanish va uning poemasida Tegea va Arkadiya xudosi Pan haqida eslatmalar tegeganlarning kelib chiqishi ehtimoldan yiroq emasligi koʻrsatib oʻtilgan. Pollux buni Anytening Tegea haqida eslatgani asosida shunchaki taxmin qilgan boʻlishi mumkin. Lesbiya kelib chiqishi haqidagi hikoyalar mavjud. Anyte bilan Sapponi bogʻlash uchun keyinchalik ixtiro qilingan.

Anyte hayoti haqida faqat bitta hikoya saqlanib qolgan. Pausanias aytishicha, u uxlab yotganida bir marta Asclepius xudo tomonidan tashrif buyurilgan va u yerda koʻr odamni koʻrgan uchun Naupactusni oldiga borishi aytilgan. Shundan soʻng u sogʻayib ketgan. Anyte hayoti haqida kam narsa maʼlum boʻlsa-da, uning sheʼriyatidan Sapphodan tashqari boshqa qadimgi yunon ayollari haiqda koʻproq maʼlumotlar mavjud.

Sheʼrlari

Antik davrda Anytega tegishli 25 ta epigram mavjud, biri Julius Pollux tomonidan keltirilgan va qolgan qismi Palatine yoki Planudean Anthology manbalarida mavjud. Ularning toʻqqiztasini Anyte tomonidan yozib qoldirilgan. Qolgan oltitasidan toʻrttasi Anyte va Palatin yoki Planud anthologiyasida boshqa muallifga tegishli. Anyte oʻz poeziyasini epigramlaridan toʻplagan boʻlishi mumkin.Yunon anthologiyasida u ikki marta „lirik shoir“ deb atalgan. Pausanias uning epik sheʼr deb eslagan, ammo Anyte tomonidan na lirik, na epik sheʼrlari saqlanib qolmagan.

Anyte poeziyasi bir xil dialektda, Dorix va epik til elementlari bilan, Atticisms bilan tuzilgan. Yunon shoirlari uchun dilaktlarni bila turib shu tarzda aralashtirib yozish odatiy holga aylangan. Anyte koʻpincha ayollar va bolalarga oid muhim maʼlumotlar yozgan. Kathryn Gutzwiller anonim mualliflar tomonidan yaratilgan anʼanaviy epigramlarga qarshi qasddan yaratilganligini taʼkidlab oʻtgan. Shu bois, Anyte tomonidan yozilgan besh tafsildan faqat bittasi yosh kishining oʻlimini belgilagan. Qolgan toʻrttasi yoshligida vafot etgan ayollarni tasvirlab yozgan. Anyte hayvonlar uchun epitafi va idillik landshaflarni tasvirlaydigan pastoralik epigrammalari bilan tanilgan. Anyte tomonidan yaratilgan ikkita bagʻishlov epigramasi ham saqlanib qolgan.

Anyte poeziyasi zamondoshlari, Homerga alohida eʼtibor qaratgan. U Homerin sheʼriyatining tuzilishi va sintaxasiga taqlid qilgan. Shaxsiy uy mavzulari haqida yozish uchun Homerik soʻz buyrugʻidan foydalangan. Masalan, Anytening epigramasi, turmush qurmagan Antibiyaga bagʻishlangan. Uning ishi Hesiodga, qadimiy yunon lirikasi va Attik dramasiga ishora qilgan. Anyte Sayonidning Seos va Anacreon epigramlari bilan tanishligini manbalar tasdiqlagan. Uning bir nechta epigrammasi Erinna, erta helenistik davrdagi ayol shoirning asarlariga ishora qilgan.