Kontent qismiga oʻtish

Antitezis

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Antitezis (yunoncha: antithesis — te-zisga zid) — mantiqda, xususan, isbot-lash nazariyasida dastlabki asosiy fik-rga zid bayon qilingan mulohaza. A.da teskari fikr toʻgʻri deb faraz qilinadi va isbotlashda qoʻllanadi (qarang Isbot). Falsafada A. dialektik taraqqiyot ja-rayonining muayyan bir bosqichi, avvalgi asosiy holatning (tezisning) oʻz-oʻzidan inkor etilishi. Ammo A. mutlaq inkor emas, balki u tezisning maʼlum bir to-monini inkor etib, uning ijobiy maz-munini oʻzida saqlaydi va taraqqiyotni yuqoriroq bosqichga koʻtaradi. Bu bosqich inkorni inkor yoki sintez deb ataladi. A. uch bosqichli rivojlanish (triada)ning tarkibiy qismi sifatida birinchi marta Gegel tomonidan talqin qilingan.

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil